غیبت عجیب در بریکس؛ «شی» بیمار است؟

دیدارنیوز: کارشناس مسائل قفقاز گفت: از نظر رئیس‌جمهوری چین، اگر سیاست‌های پکن تغییر پیدا کند، در نهایت دگرگونی حادث شده و آنجاست که تسویه‌حساب‌های خونین میان مردم و سطوح بالاتر رخ خواهد داد.

«قاسم مؤمنی» کارشناس مسائل قفقاز در تشریح دلایل غیبت یک‌باره رئیس‌جمهوری چین در نشست بریکس اظهار کرد: اگر نگاهی به اوضاع و احوال داخلی چین از چندی پیش تاکنون بیندازیم به وضوح می‌بینیم که درون ساختار سیاسی این کشور تغییرات مختلفی در حال شکل گرفتن است. به عنوان مثال چند ماه پیش یکباره وزیر خارجه چین از عرصه سیاسی و رسانه‌ای ناپدید شد و چندی بعد هم خبر آمد که او از این پُست کنار گذاشته شده و مجدداً اعلام شد که «وانگ یی» به عنوان وزیر خارجه جدید چین منصوب شده است. قبل از این اتفاق هم سال گذشته شاهد آن بودیم که «هو جین‌تائو» رئیس‌جمهوری سابق چین که در جلسه حزب کمونیست خلق چین کمی آنطرف‌تر از شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری کنونی این کشور حضور داشت، توسط نیرو‌های امنیتی و حفاظتی از این نشست به بیرون هدایت شد که بازتاب گسترده‌ای داشت.

وی ادامه داد: پس از این دو اتفاق چندین و چند تغییر و تحول دیگر هم رخ داد و تعدادی از مقامات پکن تغییر پیدا کردند. در این میان از چند سال پیش گفته شده که رئیس جمهوری چین بیمار است که البته هیچ مقام رسمی در پکن این موضوع را تأیید یا رد نکرده، اما اخیراً در اجلاس بریکس شاهد آن بودیم که شی جین‌پینگ در هنگام سخنرانی و قرائت بیانیه پایانی خود حضور نداشت و در نهایت وزیر اقتصاد چین بیانیه را به نیابت از رئیس جمهوری این کشور قرائت کرد. حتی گفته شده که او چندین بار در حین برگزاری اجلاس بریکس چندین ساعت غیبت داشته و یک‌باره به سالن محل برگزاری مراسم رجوع کرده است. اینکه بیماری رئیس جمهوری چین چیست و اساساً این بیماری در چه مرحله‌ای قرار دارد، به هیچ وجه مشخص نیست و هنوز هم در مورد این مسأله پنهان کاری از سوی پکن در بالاترین حد رخ می‌دهد و هیچ توضیح دقیقی در این خصوص ارائه نمی‌شود.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: اوضاع و احوال نشان می‌دهد که اگر بیماری رئیس جمهوری چین صحت داشته باشد، بدون شک اوضاع و احوال این کشور می‌تواند آرام آرام دستخوش تغییر قرار بگیرد. باید متوجه بود که بیماری «شی» به هر ترتیب می‌تواند برای چین مشکل‌آفرین باشد. در این میان برخی از اندیشمندان سیاسی و همچنین تحلیلگران سیاسی معتقدند که تیم شی جین‌پینگ از همین حالا به دنبال جانشین برای وی هستند؛ چراکه «شی» می‌خواهد سرمایه‌های حزب کمونیست چین همچنان همانند گذشته و بر اساس سیاست‌های وی حفظ و همان روند ادامه داشته باشد؛ چراکه اگر اینچنین نشود و سیاست‌های پکن تغییر پیدا کند، در نهایت دگرگونی حادث شده و آنجاست که تسویه‌حساب‌های خونین میان مردم و سطوح بالاتر رخ خواهد داد. به این جهت معتقدم که از چند سال پیش شی و تیم او به دنبال آن هستند تا ساختار کلی چین را به هم بزنند.

وی افزود: بسیاری از تحلیلگران از چند سال پیش به این نتیجه رسیدند که یک حذف سازمان‌یافته از سوی تیم «شی» در حال رخ دادن است که ستون فقرات آن را باید اهداف و سیاست‌های کلی وی دانست تا همین روند پس از مرگ وی هم طی شود. اینکه رئیس‌جمهوری چین و یاران او در بدنه دولت و حزب کمونیست تا چه حد می‌توانند بر این مشکلات فائق آیند، موضوعی است که هنوز ابعاد آن مشخص نیست، اما بحث این است که مشکلات پکن و موانع سر راه رئیس‌جمهوری چین و تیم او صرفاً داخلی نیست. از خارج چین شاهد آن هستیم که ایالات متحده در حال آزار دادن چین در مورد پرونده تایوان است و در این میان اروپایی‌ها هم در حال اعمال فشار بر چین در پرونده‌های گوناگون خود هستند.

مؤمنی در پایان خاطرنشان کرد: اگرچه چینی‌ها مراودات زیادی میان خود با اروپا دارند، اما بحث تایوان و همچنین برخی از مواردی که میان این کشور و غرب به عنوان تضاد دیدگاه و یک منازعه سیاسی – نظامی مطرح است به خوبی نشان دهنده آن است که فشار‌های زیادی از خارج پکن بر شی وارد شده است. از سوی دیگر در پرونده اوکراین هم به نوعی شاهد آن هستیم که چینی‌ها باید یا مسکو و یا غرب را انتخاب کنند، اما پکن به سختی در حال نفس کشیدن در چنین فضایی است و نمی‌توان به صورت تمام قد از یک طرف حمایت کند. به هر ترتیب باید توجه کرد که شی جین‌پینگ در حقیقت رهبر کشوری است که چیزی در حدود ۱.۵ میلیارد نفر جمعیت دارد و مدیریت این سرزمین به این راحتی اتفاق نمی‌افتد و حتی ممکن است که نتواند برا‌ی وضعیت فائق آید. به هر حال اگر بیماری رئیس جمهوری چین تأیید شود، باید گفت که او و هم‌تیمی‌های خود در حال نوشتن سناریو برای چند سال آینده هستند تا بتوانند چین را مجدداً بر اساس راهبرد‌های «شی» هدایت و اداره کنند.