مریخ سیاره «سرخ» نیست!

دیدارنیوز: ناسا در قالب ماموریتی ویژه با هدف مطالعه اتمسفر مریخ (MAVEN) در حال بررسی ویژگی‌های این سیاره است. به تازگی دو تصویر مبتنی بر امواج فرابنفش فریبنده از مریخ طی این ماموریت ثبت شده است که سیاره سرخ را در نمایی کاملاً جدید نشان می‌دهد.

به گفته ناسا، این نما‌های خیره کننده در موقعیت‌های مختلف مدار مریخ به دور خورشید ثبت شده اند که بینش‌های ارزشمندی از جو مریخ و راه‌های جدید مشاهده ویژگی‌های سطحی آن ارائه می‌دهد.

بر این اساس دستگاه طیف نگار فرابنفش تصویربرداری موسوم به IUVS در ماموریت ویژه مطالعه اتمسفر مریخ مورد استفاده قرار دارد، این نما‌های جامع از مریخ را در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳، زمانی که این سیاره به دو طرف مدار بیضوی خود نزدیک می‌شد، ثبت کرد. ابزار IUVS خارج از طیف مرئی عمل کرده و طول موج‌های بین ۱۱۰ تا ۳۴۰ نانومتر را اندازه گیری می‌کند.

برای تفسیر و تغییر این طول موج‌ها به قالبی قابل درک برای چشم انسان، تصاویر به گونه‌ای پردازش شدند که سطوح مختلف روشنایی سه محدوده طول موج فرابنفش به صورت قرمز، سبز و آبی ظاهر شوند. این کد گذاری رنگ به ازن موجود در جو مریخ اجازه می‌دهد تا بنفش به نظر برسد، در حالی که ابر‌ها و مه‌ها سفید یا آبی به نظر می‌رسند. بسته به اینکه چگونه تصاویر برای افزایش کنتراست و جزئیات بهینه شده اند، سطح سیاره می‌تواند به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد یا سبز نشان داده شود.

گفتنی است اولین تصویر که در ژوئیه ۲۰۲۲ گرفته شده است، تابستان مریخ را در نیمکره جنوبی به نمایش می‌گذارد. این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که مریخ به خورشید نزدیک است. فصول در مریخ، مانند زمین، نتیجه انحراف محوری این سیاره است.

در این تصویر، حوضه Argyre، یکی از عمیق‌ترین دهانه‌های مریخ، پر از مه اتمسفر بوده و در پایین سمت چپ با رنگ صورتی کم رنگ ظاهر می‌شود. در بخش بالا و سمت چپ تصویر، دره‌های عمیق Valles Marineris را مشاهده می‌کنید که پوشیده از ابر‌های مایل به زرد است. کلاهک سفید یخی قطب جنوب مریخ نیز در پایین تصویر قابل مشاهده است که زیر گرمای تابستان عقب نشینی می‌کند. گرمایش تابستانی جنوب، همراه با طوفان‌های گرد و غبار، بخار را به ارتفاعات بالا می‌راند و به افزایش اتلاف هیدروژن از مریخ که توسط MAVEN مشاهده می‌شود، کمک می‌کند.

تصویر دوم که در ژانویه ۲۰۲۳ گرفته شد، بر روی نیمکره شمالی مریخ، اندکی پس از عبور مریخ از دورترین نقطه مدار خود از خورشید متمرکز است. تغییر سریع فصول در منطقه قطب شمال مریخ منجر به تشکیل ابر‌های سفید فراوان می‌شود. سمت چپ پایین، دره‌های مایل به زرد عمیق Valles Marineris را نشان می‌دهد که توسط دهانه‌های مختلف احاطه شده اند.

نمای فرابنفش مورد استفاده در این مطالعه تجمع ازن را نشان می‌دهد که به صورت سرخابی در شب‌های قطبی سرد زمستان شمالی دیده می‌شود. این ازن متعاقباً در بهار شمالی به دلیل واکنش‌های شیمیایی با بخار آب، که در این دوره به ارتفاعات پایین‌تر جو محدود می‌شود، تحلیل می‌رود.

MAVEN در نوامبر ۲۰۱۳ پرتاب شده و در سپتامبر ۲۰۱۴ در مدار مریخ مستقر و ماموریت خود را آغاز کرد. هدف از این ماموریت کاوش در اتمسفر بالای مریخ، بررسی یونوسفر و تحلیل همکنش‌های مریخ با خورشید و باد خورشیدی برای بررسی روند از دست رفتن جو مریخ در فضا است. چنین درکی از تلفات جوی، بینش‌هایی را در مورد تاریخچه جوی و آب و هوای مریخ، وجود آب مایع، و قابلیت سکونت بالقوه این سیاره ارائه می‌دهد.

منبع:سیناپرس