چین ناچار به حفظ ایران است

دیدارنیوز: «جمهوری اسلامی باتوجه به آنکه تحت فشار غرب است و نیز به‌دلیل نوع تفکر خاصی که در فضای سیاست خارجی کشور نسبت به تعامل با غرب حاکم است، ناچار است هر روز بیش از گذشته، خود را به شرق نزدیک کند.»

علی بیگدلی، کارشناس سیاست خارجی و روابط بین‌الملل در روزنامه جهان صنعت نوشت: «سفر ابراهیم رییسی به چین اهمیت زیادی دارد. دولت جمهوری اسلامی می‌خواهد ثابت کند که به‌رغم حوادثی که در کشور اتفاق افتاد و با واکنش‌های خارجی هم مواجه شد، همچنان بر مسند قدرت نشسته است. در واقع این سفر، نوعی نمایش قدرت و پرستیژی برای جمهوری اسلامی است.

دلیل دیگر اهمیت این سفر، آن است که پس از سفر رییس‌جمهوری چین به خلیج‌فارس و اظهاراتی که درباره ایران و جزایر سه‌گانه داشت، اختلافاتی به‌طور نسبی میان ایران و چین به‌وجود آمده بود. اگرچه سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست مطبوعاتی خود این موضوع را رد کرد، اما به هر حال سفر کنونی رییسی به پکن، عمدتا در راستای رفع این کدورت است.

نکته مهم دیگر در این رابطه آن است که چین برای ایران، دروازه‌ای برای فرار از تنگنا‌ها بوده است. چنان‌که بیشترین سهم صادرات ایران، مربوط به صادراتی است که به مقصد چین انجام می‌شود و حجم این صادرات در حال حاضر به رقم بالایی رسیده؛ تاجایی که صادرات به چین، چیزی در حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد صادرات ایران را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی روابط خود را با چین حفظ کرد تا بتواند از حق وتوی این کشور در مجامع بین‌المللی استفاده کند.

همچنین شاهدیم که مقام‌های ایرانی تاکید دارند چین در دشوارترین شرایط اقتصادی و تحریمی ایران، کمک حالمان بوده است. اگرچه این پول‌هایی که ما بابت فروش نفت از چین دریافت کرده‌ایم، هنوز به‌صورت رسمی وارد بانک مرکزی نشده و به‌صورت اندوخته در بانک مرکزی چین قرار دارد. البته باید توجه داشته باشیم که سهم صادراتی که مقام‌ها بر افزایش آن تاکید دارند، عمدتا به‌خاطر صادرات نفتی است که به چین صورت گرفته است.

نکته دیگر در اهمیت این سفر، مباحث دیپلماتیک جمهوری اسلامی در سطوحی کلان است. به این اعتبار، جمهوری اسلامی باتوجه به آنکه تحت فشار غرب است و نیز به‌دلیل نوع تفکر خاصی که در فضای سیاست خارجی کشور نسبت به تعامل با غرب حاکم است، ناچار است هر روز بیش از گذشته، خود را به شرق نزدیک کند. البته این گرایش ایران به شرق، به نفع شرقی‌ها نیز هست؛ چرا که کشور‌های شرقی به‌ویژه چین می‌توانند از این طریق در بازار جهانی، با اقتصاد اروپا و فراتر از آن، با اقتصاد آمریکا رقابت کنند.

نکته حائز اهمیت دیگر آن است که چین بادقت و مراقبت بسیاری روابط خود را با جمهوری اسلامی کنترل می‌کند تا مبادا به‌خاطر این ارتباط، بازار آمریکا و اتحادیه اروپا و همچنین عربستان را از دست بدهد؛ بنابراین باتوجه به اینکه ایران به‌لحاظ راهبردی برای چینی‌ها اهمیت بسیاری دارد، پکن نمی‌خواهد تهران را از دست بدهد. درواقع چینی‌ها می‌توانند از مسیر‌های آبی ایران که هم شامل خلیج فارس است و هم دریای عمان، استفاده کنند. به بیان دیگر از آنجا که حدود ۴۰ درصد سوخت جهانی از این منطقه عبور می‌کند و چین سهم چشمگیری از انرژی خود را از مسیر خلیج فارس تامین می‌کند، این کشور راهی جز نزدیکی بیشتر به ایران ندارد. درنهایت می‌توان گفت مجموعه این عوامل، محرکی قوی را به‌وجود آورده که چین خواهان تعامل با جمهوری اسلامی است و به همین دلیل نیز با تشریفات رسمی از رییسی دعوت و استقبال می‌کند.»