اشکان تقی پور، مدیر عامل موسسه خیریه کشوری نیک گامان جمشید درباره نقش نهاد‌های کمک رسان و امداد نجات در زلزله خوی به دیدار گفت: موسسات خیریه و تشکل‌های مردمی در صورت اخذ مجوز قانونی از جمعیت هلال احمر از طریق دادستانی اجازه یافتند به شکل برنامه محور بر حسب نیاز‌ها بی آنکه در خدمت رسانی روتین بر مبنای پروتکل‌های مدیریت بحران‌های طبیعی خللی وارد کنند به کمک هم‌میهنان زلزله زده با تکیه بر کمک‌های مردمی و داوطلبانه بشتابند و با هم‌افزایی مردمی برنامه محور با سرعتی بیشتر مشکلات عدیده‌ی هم‌میهنان کرامت‌مند آسیب دیده از زلزله را کاهش دهند.
دیدارنیوز: پس از زلزله خوی با اشکان تقی پور، فعال اجتماعی و عضو هیئت مدیره مجمع خیرین کشور و مدیر عامل موسسه خیریه کشوری نیک گامان جمشید، به سبب سابقه فراگیر غیردولتی و مردم نهاد در کمک رسانی در بحران‌های طبیعی گفتگو کردیم که بخشی از آن در ادامه می‌آید.
اشکان تقی پور، چهره ماندگار مدرسه سازی کشور در سال ۹۹، و مجموعه تحت مدیریت او در تمام بحران‌های پیشین طبیعی و پاندمی کرونا به سبب خدمات گسترده کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت اثرگذار با تکیه بر کمک‌های خیرین ایرانی خارج و داخل کشور موسسه خیریه نیک گامان از سوی عالی‌ترین مقام‌های سازمان بهزیستی کشور، جمعیت هلال احمر، وزارت بهداشت، مجامع، نهاد‌ها و شبکه‌های خیریه و مردمی کشوری و استانی مورد تقدیر قرار گرفته و نشان‌های مختلفی را به سبب این فعالیت‌های مردم نهاد برنامه‌محور دریافت کرده است.
اشکان تقی پور علاوه بر عضویت در هیئت مدیره مجمع خیرین کشور، عضویت در هیئت مدیره شبکه ملی موسسات خیریه و نیوکاری را هم عهده دار است.
نقش نهاد‌های کمک رسان و امداد نجات را در زلزله خوی چگونه دیدید؟
البته در ابتدا بیان کنم هر چند رشته تخصصی بنده مدیریت است، اما متخصص امداد و نجات نیستم، اما در حد آگاهی‌هایم به سبب گذراندنٍ دوره‌های آکادمیک کاربردی مدیریت بحران در جمعیت هلال احمر و تجربیات و مطالعات خود در مدیریت اجتماع محور بحران‌های طبیعی عرض می‌کنم که زلزله خوی زلزله‌ای در سطح استان و شهرستان بود که مشخصات اولیه‌ی زلزله‌ی منطقه‌ای را داشت که جمعیت هلال احمر استان و مسئولان استانی حوزه‌ی بحران مکلف به حل مشکلات پیش آمده برای هم‌میهنان در سطوح مختلف بر حسب قوانین و دستورالعملهای سازمان مدیریت بحران بودند که بدان پرداختند. این زلزله در وهله‌ی نخست بر حسب پارامتر‌های موجود بحرانی ملی تلقی نمی‌شد، اما پیرو بازدید تیم‌های ارزیابی جمعیت هلال احمر و مسئولان مربوطه به سبب عواملی چند مانند پس لرزه‌های مداوم نسبتا شدید و طولانی، سرمای شدید و بی وقفه‌ی هوا در منطقه و بارش‌های فراوان، و همچنین ترس و اضطراب بجای مردم این بحران ویژگی‌هایی پیچیده‌تر از یک بحران منطقه‌ای یافت به گونه‌ای که علاوه بر تیم‌های استانی امداد و نجات، تیم‌های کشوری مدیریت امداد و نجات نیز وارد عمل شدند و موسسات خیریه و تشکل‌های مردمی در صورت اخذ مجوز قانونی از جمعیت هلال احمر از طریق دادستانی اجازه یافتند به شکل برنامه محور بر حسب نیاز‌ها بی آنکه در خدمت رسانی روتین بر مبنای پروتکل‌های مدیریت بحران‌های طبیعی خللی وارد کنند به کمک هم‌میهنان زلزله زده با تکیه بر کمک‌های مردمی و داوطلبانه بشتابند و با هم‌افزایی مردمی برنامه محور با سرعتی بیشتر مشکلات عدیده‌ی هم‌میهنان کرامت‌مند آسیب دیده از زلزله را کاهش دهند.
موسسه خیریه نیک گامان در این حادثه چه کرده است و چه برنامه‌هایی دارد؟
موسسه خیریه نیک‌گامان به عنوان تشکلی اجتماعی با پروانه فعالیت کشوری و متکی به کمک‌های مردمی، موسسه‌ای خیریه، غیر دولتی، غیر انتفاعی، غیر تجاری و عضو حقوقی مجمع خیرین کشور است که همواره در بحران‌های طبیعی و همچنین پاندمی کرونا شریک اجتماعی جمعیت هلال احمر، سازمان بهزیستی کشور و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بوده است تا با اخذ مجوز قانونی از نهاد‌های ذیرط به شکل کاملا مردم نهاد مبتنی بر آیین نامه‌ها و دستورالعملهای ملی امداد و نجات و قوانین کشور در حوزه‌های آسایش، معیشت و درمان آسیب دیدگان در بحران پیشگام باشد.
در این حادثه نیز با مددکاری مددکاران موسسه و هماهنگی جمعیت هلال احمر و بهزیستی کشور و مددکاران بهزیستی استان فعلا تعداد ۲۵۰ بن کارت به ارزش هر بن‌کارت ۳۰ میلیون ریال و در مجموع به ارزش ۷ میلیارد ریال با حضور قائم مقام موسسه خیریه نیک گامان و مددکارانمان در منطقه بر مبنای لیست مددجویان بهزیستی و هلال احمر (عزیزان دارای اولویت آسیب دیده از زلزله) ما حصل کمپین خیرین ایرانی خارج و داخل کشور تهیه و در حال توزیع به نام هر خانواده است. این بن کارت‌ها بر مبنای بسته‌های امداد و نجات استاندارد یکماهه‌ی هلال احمر و صلیب سرخ و البته در نظر گرفتن نیازهای دیگر بومی ساکنان آسیب دیده‌ی منطقه تهیه شده است. لازم به توضیح است روند کمک رسانی به شکل مستمر و با هماهنگی‌های لازم به شکل کاملا مردم نهاد و با مددکاری و صحت سنجی مددکاران موسسه خیریه نیک‌گامان در منطقه و البته با تسهیل‌گری و همراهی نهاد‌های قانونی متولی شامل جمعیت هلال احمر و مددکاران بهزیستی استان بر حسب نیازهای روز آسیب دیدگان تا پایدار شدن شرایط مردم منطقه در حد توان موسسه ادامه می‌یابد.
بنده نیز پس از سفر‌های دو روزه این هفته به استان خراسان جنوبی جهت افتتاح یکی دیگر از ۷۴ مدرسه‌ی موسسه و سپس بازدید از مراکز شبه خانواده‌‌مان در کرمان، قطعا چند روزی برای تحلیل میدانی شرایط به همکارانم در خوی خواهم پیوست.
توصیه شما به خیرین و موسسات خیریه که قصد کمک رسانی به هم‌میهنان خوی را دارند، چیست؟
اولا فارغ از تعارف‌های معمول ایرانی قطعا این حس اتحاد و انسجام ملی که مردم تمام استان‌ها از جنوبی‌ترین تا شرقی‌ترین نواحی ایران زمین تا پایتخت و استان‌های همسایه‌ی منطقه آسیب دیده و هم‌میهنان مقیم خارج از کشور را به تعجیل در کمک رسانی به شکل جدی متمایل ساخته است، ارزشمندترین دارایی یکایک ماست. به ارزش این تمایل انسان دوستانه و‌میهن پرستانه شرایط سخت اقتصادی آحاد ملت را هم بیفزایید تا این فداکاری برای آسایش هم‌میهن آسیب دیده ارزشی چند برابر بیابد. نیت نیک و این نگرش ارزش بسیار دارد، اما همچنان مردم و موسسات خیریه باید آگاه باشند که ناخواسته و با حسن نیت خدای ناکرده اقدامات کمک رسانی حساس را دچار خلل نسازند. خواهش جدی من این است که مردم با اعتماد به موسسات خیریه یا نهاد‌های کمک رسان که خود بدان‌ها متمایلند پس از اطمینان از اخذ مجوز موسسات خیریه از دادستانی و قانونی بودن کمک آنها، کمک‌های نقدی و غیرنقدی خود را در اختیار ایشان قرار دهند و از حضور بی‌مورد در منطقه‌ای که امکان اسکان آسیب دیدگان هم به سختی دارد خودداری کنند.
توصیه دیگر بنده به موسسات خیریه و تشکل‌های اجتماعی قانونی است. دریافت مجوز از هلال احمر و دادستانی را امر واجب اولیه‌ی خود بدانند و سپس با تعامل در عین حفظ استقلال و امانتداری کمک‌های خیرین خود، نیاز‌ها را از زبان کارکنان و مددکاران هلال احمر و بهزیستی بشنوند و خود نیز در صورت لزوم به صحت سنجی آن بپردازند تا منابع مردمی که در اختیار آنها قرار می‌گیرد روشمند و در جای صحیح هزینه کنند، به این ترتیب هم امکان هدر رفتن منابع و موازی کاری احتمالی کاهش می‌یابد هم هم‌افزایی صورت می‌گیرد و اطلاعات موثق نهادهایی چون هلال احمر و بهزیستی و فرمانداری بر بهبود کمک رسانی می‌افزاید و هم اعتماد عمومی بیشتر جلب می‌شود. در ضمن امکانات تسهی‌لگرانه و نظارتی نهاد‌های متولی نیز بر عملکرد کاملا مردم نهاد خیریه‌ها افزون می‌شود.
در بحران‌های طبیعی مبحث اعتماد مقوله‌ای مهم است که به نگرش نیکوکاران به نهاد‌های کمک رسان قانونی دولتی یا عمومی یا غیردولتی باز می‌گردد. مهم آن است که فضایی ایجاد شود که بر مبنای قانون هر ایرانی بتواند از روشی قانونمند کمک خود را با خیالی آسوده از طریق هر یک از این نهاد‌ها یا موسسات قانونی حقوقی به هم‌میهنان آسیب دیده‌ی خود برساند.
