چالش سخت ایران؛ پیروزی جمهوری‌خواهان در آمریکا و لیکود در اسرائیل

دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: کنگرهٔ ایالات متحدهٔ آمریکا از دو مجلس، یکی مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا با ۴۳۵ عضو و دیگری مجلس سنای ایالات متحده آمریکا با ۱۰۰ عضو تشکیل شده‌است که به صورت مشترک به امر قانون‌گذاری مشغول هستند. در انتخابات میاندوره‌ای مجلس آمریکا، دو حزب بزرگ بر سر ۳۶۳ کرسی رقابت می‌کنند. نتایج اولیه شمارش آرا انتخابات آمریکا؛ پیشتازی جمهوری‌خواهان در کنگره و رقابت پایاپای برای سنا را حکایت می‌کند.

در حالی که پیش بینی می‌شود جمهوری‌خواهان کنترل مجلس نمایندگان را در این انتخابات به دست گیرند، اما سرنوشت سنا هنوز به دلیل فشردگی رقابت قابل پیش بینی نیست.

مردم در سراسر آمریکا روز سه‌شنبه به پای صندوق‌های رأی در انتخابات میان‌دوره‌ای برای تعیین حزب برنده در کنگره رفتند و این حالی است که بسیاری پیشاپیش از طریق پست رای خود را ارسال کردند.

با مشخص شدن نتیجه شمارش آرای ۳۶۳ کرسی از مجموع ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان، جمهوری‌خواهان ۱۹۳ کرسی و دموکرات‌ها ۱۷۰ کرسی را کسب کرده‌اند. هر حزب برای به دست گرفتن کنترل مجلس نمایندگان حداقل نیاز به کسب ۲۱۸ کرسی دارد.

در رقابت میاندوره‌ای «مجلس سنا» برای تعیین تکلیف ۳۵ کرسی از مجموع ۱۰۰ کرسی نیز، فعلا رقابت نزدیکی میان دو حزب ادامه دارد و دموکرات‌ها تا این مرحله توانسته‌اند یک کرسی بیشتر جمهوری‌خواهان به دست بیاورند و شمار کرسی‌های خود را به ۴۸ برسانند.

افت محبوبیت بایدن

نتایج به دست آمده از آخرین نظرسنجی ملی که همزمان با این انتخابات از سوی بنیاد «ادیسون ریسرچ» انجام شد نیز نشان داد که بیش از دو سوم رای دهندگان به نامزد‌های مجلس نمایندگان، نمی‌خواهند جو بایدن بار دیگر در انتخابات سال ۲۰۲۴ میلادی نامزد شود.

بنا بر گزارش شبکه خبری سی‌ان‌ان، بیش از ۷ نفر از هر ۱۰ رای دهنده مستقل و تقریبا ۹ نفر از هر ۱۰ رای دهنده جمهوری‌خواه، همچنین کمتر از ۶ نفر از هر ۱۰ رای دهنده دموکرات گفته‌اند که نمی‌خواهند بایدن در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری ۲۰۲۴ حضور داشته باشد.

پرسش داغ محافل سیاسی آمریکا این است که آیا جو بایدن می‌تواند اکثریت ضعیف خود را در کنگره حفظ کند یا با رأیی که مردم تا پایان روز سه‌شنبه به صندوق‌ها می‌ریزند، مجبور می‌شود کنترل سنا و مجلس نمایندگان را بار دیگر به جمهوریخواهان واگذار کند؟

انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره که دو سال پس از انتخابات رئیس جمهور برگزار می‌شود را می‌توان نوعی «همه‌پرسی در مورد ساکنان کاخ سفید» دانست که در جریان آن و با رای و نظر مردم، یا موقعیت رئیس جمهور مستحکم می‌شود و یا کفه ترازو به سمت حزب رقیب سنگین‌تر می‌گردد.

در انتخابات امسال نیز اگرچه نام جو بایدن در برگه‌های رای نوشته نشده، اما بسیاری از آمریکایی‌ها این انتخابات را آزمونی بزرگ برای ارزیابی عملکرد دوسالۀ او، همچنین آزمونی برای سنجش آینده سیاسی دونالد ترامپ می‌دانند که خود را به شدت درگیر کارزار انتخاباتی کرده و جلسات متعددی را در سراسر کشور انجام داده است.

احزاب در این انتخابات بر چه موضوعاتی تمرکز داشتند؟

جو بایدن در جریان سخنرانی‌های اخیر خود، بار‌ها از آمریکایی‌ها خواست تا با دادن رای کافی به هم حزبی‌هایش، راه را برای تصویب قوانینی همچون قانونی کردن سقط جنین در سراسر کشور، ممنوعیت حمل تفنگ‌های تهاجمی و همچنین بهبود سیستم بهداشت و درمان هموار کنند.

جمهوری‌خواهان نیز به نوبه خود وعده داده‌اند که در صورت داشتن برتری در کنگره آمریکا، برای حل مشکلاتی همچون تورم و مهاجرت مبارزه کنند و همچنان حامی دیدگاه‌های افراطی بویژه در موضوعات مرتبط با دگرباشان جنسی باشند. برخی نیز وعدۀ کاهش کمک‌های آمریکا به اوکراین و پایان دادن به تحقیقات کنگره دربارۀ نقش دونالد ترامپ و حامیانش در ماجرای حمله به کنگره آمریکا را داده‌اند.

احتمالا باید چند روز منتظر ماند تا مشخص شود اکثریت کنگره آمریکا در اختیار کدام حزب قرار گرفته است. انتظار می‌رود که در ده‌ها حوزه انتخابی، رقابت میان نامزد‌ها بسیار نزدیک باشد و در ایالت‌های کلیدی همچون پنسیلوانیا نیز از هم اکنون اعلام شده که شمارش برگه‌های رأی احتمالا روز‌ها طول می‌کشد. پیش‌بینی می‌شود که نتایج اولیه شمارش آراء با ادامه روند شمارش و دریافت گزارش از ایالت‌های بیشتر، تغییر کند.

همچنین از آنجایی که دموکرات‌ها معمولا بیشتر از جمهوریخواهان از طریق پست رأی می‌دهند، احتمالا در ابتدا نتایج شمارش آراء در ایالت‌هایی اعلام می‌شود که مقامات اجازه دارند آرا‌های پستی را «زودتر» بشمارند. به همین دلیل احتمالا در ابتدای کار، آرای دموکرات‌ها جلو خواهد افتاد، اما به تدریج آمار جمهوری‌خواهان به این رقم اضافه خواهد شد و کفه ترازو به سمت رأی آن‌ها سنگینی خواهد کرد.

سراب آبی و سراب قرمز

در اینجا لازم است دربارۀ دو اصطلاحی که در جریان برگزاری انتخابات آمریکا بسیار می‌شنویم، توضیحی داده شود: سراب آبی و سراب قرمز.

«سراب آبی» معمولا پس از شمارش آرای ایالت‌هایی همچون فلوریدا و کارولینای شمالی بوجود می‌آید که به مقامات اجازه داده شده «پیش از روز انتخابات» برگه‌های رأی را از پاکت‌های نامه درآورند و در دستگاه‌های شمارش آراء بگذارند.

شمارش زودتر این ارای پستی، به معنای شمارش زودتر آرای عمدتا «دموکرات» است و به همین دلیل نیز اولین نتایجی که در این ایالت‌ها اعلام می‌شود، معمولا از برتری دموکرات‌ها حکایت دارد.

اما در ایالت‌هایی همچون پنسیلوانیا و ویسکانسین مقامات اجازه ندارند پاکت‌ها را قبل از «روز انتخابات» باز کنند. به این ترتیب در این ایالت‌ها، ابتدا رأی‌هایی که مستقیم در روز انتخابات به صندوق‌ها ریخته شدند شمارش و سپس رأی‌های پستی خوانده می‌شوند؛ درنتیجه آرای جمهوری‌خواهان بیشتر به نظر می‌رسد و «سراب قرمز» بوجود می‌آید.

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، نتایجی که در هر دو شکل سراب آبی و قرمز به دست می‌آید، موقتی است و با تداوم شمارش آرا، معمولا بطور قابل توجهی تغییر می‌کند.

در مجموع نیز کارشناسان معتقدند که تعیین دقیق نتایج شمارش آراء برای هر دو مجلس نمایندگان و سنا، احتمالا هفته‌ها طول خواهد کشید.

در رابطه با ایران چه اتفاقی می‌افتد؟

تقریبا روشن است که مجلس نمایندگان آمریکا در اختیار جمهوری‌خواهان خواهد بود که سر جمع در آینده کنگره را اداره خواهند کرد و مهمترین نتیجه‌ای که پیروزی جمهوری‌خواهان در رابطه با ایران به دنبال خواهد داشت، پیچیده‌تر شدن شرایط فی مابین این دو کشور است.

تا همین جای کار هم بحث مذاکره با ایران در مورد فعالیت‌های هسته‌ای و تحریم‌ها به بن‌بست خورده و به بیان صریح‌تر در کاخ سفید و کنگره، اولویت آمریکا نه برجام و توافق با جمهوری اسلامی ایران، که هم صدایی آن‌ها با مردم معترض ایران است. بدیهی است این موضع جدید آمریکا نه از سر دلسوزی و نگرانی آن‌ها برای مردم ایران و آینده این کشور که در قالب تعریف جدید ایالت متحده از منافع خود در مورد ایران است.

بعد از مرگ مشکوک مهسا امینی و با لحاظ دکترین جدید دولت بایدن که تحت تاثیر و فشار افکار عمومی و رسانه‌ها خارج نشین اتخاذ شد، می‌توان فهمید که بعد از اینکه جمهوری‌خواهان اکثریت را در کنگره کسب کردند، سیاست ایالات متحده آمریکا تا چه میزان نسبت به جمهوری اسلامی ایران تندتر و تهاجمی‌تر خواهد شد.

بر شرایطی که در آمریکا حاکم شده باید نخست وزیری نتانیاهو را هم افزود. به بیان دیگر، اکنون و بعد از پیروزی حزب لیکود در اسرائیل، حزب جمهوری‌خواه که در نگاه و سیاستش نسب به جمهوری اسلامی با آن‌ها همسو است، در ایالات متحده و در کنگره آن کشور دست بالا را پیدا کرده است و این یعنی اینکه جنگ‌طلبان اسرائیل و آمریکا و کسانی که بنیاناً اعتقاد و اراده‌ای برای مذاکرات برجامی نداشتند، با ادبیات و رویکرد خاص خود با ایران رفتار خواهند کرد.

از سویی جمهوری اسلامی ایران هم آن دولت یکسال پیش نیست. در ایران اعتراضات سراسری به بهانه مرگ مشکوک مهسا امینی دو ماهه شده و خیابان‌های ایران گاه شبیه به میدان جنگ می‌شود. اروپا هم اروپای چند ماه پیش نیست، اروپایی که یکی از طرف‌های مذاکره با ایران بود، ولی گاه برای ایران، چون دایه مهربان‌تر از مادر عمل می‌کرد و میانجی دعوای ایران و آمریکا و مورد اعتماد هر دو طرف بود. این اروپا امروز در تحریم و تهدید ایران گوی سبقت را آمریکا و اسرائیل ربوده و میدان‌دار وادار کردن جمهوری اسلامی به عقب نشینی از تقابل با معترضان است.

در شرایطی که جز چین و روسیه و چند کشور کم اهمیت مارکسیست، یک جهان در برابر جمهوری اسلامی ایران ایستاده، جمهوری‌خواهان در آمریکا پیروز می‌شوند و حزب لیکود در اسرائیل. با در نظر داشت شرایط ذکر شده، کار برای مسئولان ایرانی بسیار سخت شده و اگر تصمیم بزرگ و سرنوشت‌سازی در جمهوری اسلامی اتخاذ نشود، دور از ذهن نیست اگر احتمال یک اتفاق بزرگ و خطرناک را پیش‌بینی کنیم.