دوم شهریور بود که نخستین خبر آتش سوزی بزرگ در بخش عراقی هورالعظیم و استنشاق دود ناشی از آن در شهرهای استان خوزستان روی خروجی رسانهها قرار گرفت و حالا با گذشت چهل روز از آن اتفاق هورالعظیم همچنان میسوزد.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: عدم تامین حقابه تالاب هورالعظیم هم از سوی مسوولان کشور ایران هم مسوولان کشور عراق سبب شده که حیات این تالاب همچنان با تهدید جدی روبرو باشد و حالا هم افتادن آتش به جان آن علاوه بر از بین بردن آخرین رمق های هورالعظیم زندگی حیواناتی که بقایشان بستگی زیادی به زنده بودن این تالاب دارد و در نهایت انتشار دود ناشی از این آتش سوزیها در شهرهای مختلف خوزستان موجب نارضایتی مردم شده است؛ این در حالی است که محمد جواد اشرفی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان درباره مهار کردن آتش سوزیها تالاب هورالعظیم گفته بود: ما آماده ایم، اما عراقیها پاسخ نمیدهد!
اینطور که اشرفی میگوید دلیل این آتش سوزی، خشکسالی شدید در بخش عراقی بوده و دود آن در شهرهای اهواز، دشت آزادگان و هویزه منتشر می شود و هنوز هم با هر آتش سوزی دود بسیار غلیظی که بعضا باعث مختل شدن زندگی مردم میشود این شهرها را فرا میگیرد.
عدم پاسخ عراقیها برای همکاری با ایرانیها برای مهار آتش سوزی سبب شده که مسوولان محیط زیست کشور و وزارت امور خارجه دست به کار شوند و به صورت جدی به این موضوع ورود کنند و آنطور که مدیر کل محیط زیست استان خوزستان میگوید: ایران امکان اعزام هواپیمای آتش نشان را دارد اگر عراقی پاسخ مثبت دهند.
شهر هویزه بیشترین مجاورت را با تالاب هورالعظیم دارد و همواره بیشترین آسیب را از دود ناشی از آتش سوزیهای تالاب میبیند و به گفته فرماندار هویزه ظاهراً این آتش سوزیها برای عراق از درجه اهمیت کمتری برخوردار است و همواره با بی توجهی آنها مواجه میشود، اما با توجه به رایزنیهای صورت گرفته، منتظر مجوز پرواز بالگرد آبپاش از سوی کشور عراق برای خاموش کردن آتش در نیزارهای منطقه عراقی هورالعظیم هستیم.
مطوری، دلیل این آتش سوزی را خشکی تالاب میداند و میگوید: شرایط نیزارهای تالاب نیز به گونهای است که گاز متان تولید میکند و نیزارها بر اثر گرما مشتعل و دچار حریق میشوند و این در حالی است که ۹۰ درصد بخش عراقی عرصه تالاب هورالعظیم کاملاً خشک شده است.
تالاب هورالعظیم تنها درگیر خشکسالی و آتش سوزیهای متعدد نیست، بلکه صیادان غیر مجاز درست در زمانی که آغاز فصل مهاجرت پرندگان است با پهن کردن دامهای متعدد و زنده گیری پرندگان مهاجر تلاش میکنند آنها را شکار کنند، اما مسئول منطقه حفاظت شده هورالعظیم می گوید که سه دامگاه زنده گیری غیرمجاز پرندگان مهاجر در تالاب هورالعظیم توسط محیط بانان شناسایی و تخریب شدند.
صید پرندگان آبزی با آغاز فصل مهاجرت پرندگان از اول مهر تا اواخر بهمن هر سال در این تالاب شدت مییابد و "خوتکا ابروسفید" تنها پرندهای است که زودتر از بقیه پرندگان آبزی به این تالاب وارد میشود.
علی سجاد جلالی این را هم اضافه میکند که یگان حفاظت منطقهای هورالعظیم با تمام توان اقدام به تخریب محمیهها (دامگاه زنده گیری) و برخورد با متخلفان شکار و صید میکند.
به گفته او ایجاد دامگاه خطرناکترین نوع صید پرندگان است و این دامگاهها توسط شکارچیان غیرمجاز در منطقه حفاظت شده تالاب و هم در خارج از تالاب ایجاد میشوند که تهدیدی جدی برای پرندگان مهاجر در منطقه هستند.
استمرار آتش سوزی در هورالعظیم و ساطع شدن دود ناشی از در یازدهمین روز از مهرماه سبب تعطیلی مدارس و ادارههای شهر هویزه شده است و اینطور که محمد جواد اشرفی، دبیر کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوای خوزستان میگوید: تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که این دود ناشی از ادامه آتشسوزی در بخش عراقی هورالعظیم است.
او با اشاره به پیگیریها در زمینه خاموش کردن آتش نیزارهای هورالعظیم در خاک عراق، اضافه کرد: پیگیریها در این زمینه هنوز به نتیجه نرسیده است.
در نهایت اینکه فعالیتهای نفتی و بیتوجهی به تالاب هورالعظیم باعث شده تا این تالاب در کنوانسیون بینالمللی رامسر به ثبت نرسد، این در حالی که است که بخش عراقی آن به ثبت رسید، اما تأمین نشدن حقآبه زیستی کرخه و تالاب هورالعظیم باعث شده تا بسیاری از حوضچههای تالاب آبگیری لازم را نداشته باشند.