کنعانی: توافق برجام تنظیم‌کننده روابط ایران و دولت آمریکا نیست

دیدارنیوز: سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: ایران دیدگاه‌های خود را در خصوص پیشنهادات هماهنگ‌کننده برجام منتقل کرده و در این ارتباط منتظر پاسخ طرف مقابل هستیم. چنانچه در طرف مقابل اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد و همانند ایران سازنده عمل کنند، پاسخ ایران سازنده، شفاف و قانونی بوده و آماده است زمینه را برای جمع‌بندی مذاکرات فراهم کند. بحث لغو تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی ملت ایران از اهداف اساسی ماست.

ناصر کنعانی در نشست خبری صبح امروز ضمن تسلیت سالگرد شهادت آیت‌الله قدوسی، سالگرد درگذشت آیت‌الله طالقانی، سالگرد شهادت آیت‌الله مدنی و سالروز ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه رئیس جمهور لغو پایدار تحریم‌ها را یکی از ۴ شرط توافق احتمالی برشمردند، آیا توافق احتمالی موجب این امر خواهد شد، گفت: به طور طبیعی لغو کامل تحریم‌ها علیه دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران از اهداف اساسی مذاکرات جاری است. اطلاع دارید نشست‌های مختلفی در ارتباط با مذاکرات برگزار شده است و در ادامه متن پیشنهادی از سوی هماهنگ کننده اتحادیه اروپا به طرفین ارائه شده است، پاسخ تهران در موعد مقرر و پاسخ طرف آمریکایی با وقفه طولانی ارسال شد.

وی ادامه داد: ایران برای اینکه نقش مسئولانه خود را ایفا کند، دیدگاه‌های خودش را در این زمینه مجددا منتقل و منعکس کرد و در این ارتباط منتظر دریافت پاسخ طرف‌های مقابل و مشخصا دولت آمریکا است. برای پایان خوش بخشیدن به این ماراتن و برای اینکه به مصالح ملی دست پیدا کنیم و روند را برای شکل‌گیری فضای سازنده مهیا کنیم و چهارچوب‌های چندجانبه را تثبیت کنیم، در این زمینه مسئولانه عمل کردیم. ایران دیدگاه‌های خود را منتقل کرده و در این ارتباط منتظر پاسخ طرف مقابل هستیم. چنانچه در طرف مقابل اراده سیاسی لازم وجود داشته باشد و همانند ایران سازنده عمل کنند، پاسخ ایران سازنده، شفاف و قانونی بوده و آمده است زمینه را برای جمع‌بندی مذاکرات فراهم کند. بحث لغو تحریم‌ها و انتفاع اقتصادی ملت ایران از اهداف اساسی ماست.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که نیرو‌های آمریکایی مدعی مفقود شدن دوربین‌های شناور‌های تجسسی خود در جریان برخورد ناوشکن جماران با این شناور‌ها شده‌اند، پاسخ ایران به این ادعا چیست، گفت: فارغ از اینکه ادعای دولت آمریکا در این زمینه چیست، جمهوری اسلامی ایران در آب‌های بین‌المللی حضور دارد و کشتی‌های ایرانی در مسیر‌های ترانزیتی تردد می‌کنند. هچ کشوری حق ندارد مسیر‌های کشتیرانی را مورد تهدید قرار دهد و روند عبور و مرور امن را با تهدیدی مواجه کند. ستاد کل نیرو‌های مسلح در این رابطه توضیح دادند که اقدام تحریک‌آمیز صورت گرفته و ایران در این ارتباط اقدام به رفع تهدید کرده و شناور‌ها را در منطقه امنی رها کرده است. معتقدیم دولت آمریکا باید تلاش کند تا مسیر‌های تردد بین المللی را مورد تهدید قرار ندهد.

کنعانی در پاسخ به این سوال که وزیر امور خارجه از موضوع تضمین‌ها به عنوان مورد اختلافی برای احیای برجام یاد کردند، اما امروز پرونده پادمانی ایران در آژانس به عنوان مانع اصلی توافق مطرح می‌شود، آیا این موضوع اخیرا به موارد اختلافی افزوده شده است، گفت: پاسخ ما به پیشنهادات اروپا اساسا به لحاظ محتوا با دو هدف اساسی صورت گرفته؛ ما تلاش کردیم در بند‌های دریافتی ابهام‌زدایی کرده و متن را شفاف کنیم. این امر با هدف پایدار کردن توافق احتمالی صورت گرفت تا در صورت شکل‌گیری توافق، از سوءتفسیر‌های احتمالی آتی پیشگیری کنیم و در این زمینه واقعیت امر این است که سازنده عمل کردیم و انتظار داریم طرف مقابل هم سازنده عمل کند.

وی افزود: مهمترین دستور کار مذاکرات ما بحث تضمین است؛ اگر چارچوب تضمین محکم نباشد در هر زمانی می‌توانیم شاهد اتفاقات ناگوار باشیم. پیش از این نیز ایران به توافق بصورت یکجانبه عمل کرد و دولت آمریکا عمل نکرد و از آن خارج شد و دول اروپایی هم نتوانستند خسارات ایران را جبران کنند. بنابرای موضوع تضمین برای ایران بسیار حائز اهمیت است. تضمین دو وجه دارد؛ یک وجه تضمین لغو تحریم‌هاست که ایران از مزایا و منافع اقتصادی برجام منتفع شود و وجه دیگر، تضمین مساله هسته‌ای و دور کردن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از رفتار سیاسی و بازی‌های سیاسی است و اینکه اساسا اتهامات سیاسی در مناسبات ایران و‌آژانس باعث ایجاد خلل در روند اجرای توافق خواهد شد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سوالی در خصوص تداوم حملات اسرائیل به زیرساخت‌های سوریه گفت: همه اقدامات رژیم صهیونیستی علیه زیرساخت‌های سوریه اعم از نظامی و غیرنظامی غیرقانونی و مخالف قوانین بین‌المللی است. ادعای این رژیم مبنی بر حمله به اماکن متعلق به ایران کذب است. حضور ایران در سوریه مستشاری و به درخواست رسمی دولت سوریه صورت گرفته و این ادعا‌ها باطل است. تا زمانی دولت و ملت سوریه از ما درخواست کند دریغ نکرده و در کنار دولت و ملت سوریه خواهیم بود.

کنعانی در پاسخ به این سوال که با توجه به نزدیک شدن به فصل زمستان و بحران انرژی در اروپا، آیا درخواستی از ایران برای واردات نفت و گاز صورت گرفته است، گفت: ایران به طور طبیعی به دلیل برخورداری از منابع غنی نفت و گاز یکی از مهمترین کشور‌های تامین کننده انرژی و سوخت مورد نیاز کشور‌های مختلف دنیاست. ایران بصورت طبیعی مبتنی بر توانمندی و ظرفیت‌های خودش حتی در زیر سایه سخت‌ترین تحریم‌ها حضور خود را در بازار انرژی حفظ کرد. گرچه این حضور به دلیل تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا با محدودیت‌هایی مواجه بوده، ولی ایران با توانمندی‌های خودش در بازار بین المللی نفت و انرژی حضور خود را حفظ کرده و معاملات نفت با شرکای ایران در کشور‌های مختلف ادامه دارد.

وی ادامه داد: غرب در سایه بحران در اوکراین و مشکلات اروپا برای تامین انرژی مواجه است در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات و لغو تحریم‌ها علیه ایران، جمهوری اسلامی ایران می‌تواند تامین کننده بخش بیشتری از نیاز اروپا مشخصا به منابع مورد نیاز انرژی باشد و اروپا حتما به توانایی‌ها و ظرفیت‌های ایران در تامین انرژی مورد نیاز خودش نیاز دارد و امیدواریم توافق شکل بگیرد و در این زمینه ایران بتواند نقش موثرتری در تامین انرژی مورد نیاز کشور‌های دنیا و اروپا داشته باشد. ایران در این ارتباط با محدودیتی مواجه نیست.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که وزیر امور خارجه روز گذشته با نماینده سازمان ملل امور یمن دیدار کردند، چه مباحثی در این نشست مطرح شده است، گفت: موضوع یمن از موضوعات مهم منطقه‌ای ماست. ایران همواره از ابتدای بحران غیرضروری یمن معتقد بود که راهکار نظامی در یمن به نتیجه نخواهد رسید و تنها رویکرد مناسب برای این بحران ساختگی روند سیاسی است.

وی افزود: در ادامه نقش سازنده ایران، دیروز وزیر امور خارجه و مشاور ارشد ایشان میزبان نماینده سازمان ملل در امور یمن بودند. در این مذاکرات بار دیگر دیدگاه‌های ایران مورد توجه قرار گرفت و توصیه‌های لازم به نماینده دبیرکل داده شد. ایران خواهان صلح، ثبات و امنیت برای یمن است. ایران معتقد است بازگشت ثبات به یمن به بازگشت ثبات به منطقه کمک خواهد کرد. ایرام بار‌ها تاکید کرده که تصمیم‌گیرنده اصلی برای آینده یمن ملت یمن است. ایران از تداوم روند آتش‌بس در یمن استقبال می‌کند.

کنعانی در پاسخ به این سوال که شاهد بیان مفاد توافق احتمالی از سوی یکی از نمایندگان مجلس هستیم، موضع وزارت امور خارجه در خصوص این مساله چیست، گفت: در این زمینه اظهارنظری نمی‌کنم. گمانه‌زنی‌هایی از سوی افراد و اشخاص مختلف درباره مفاد توافق انجام می‌شود. مسئول مذاکرات آقای باقری است و دولت ایران را در مذاکرات رفع تحریم‌ها نمایندگی می‌کند. روند مذاکرات در چارچوب محرمانه ادامه دارد و به صورت طبیعی باید به روند محرمانه بودن مذاکرات ملتزم باشیم و تاکنون طرف‌های دیگر نیز تلاش کردند این التزام را رعایت کنند.

وی ادامه داد: فارغ از اظهارنظر درباره گمانه زنی‌ها توسط افراد مختلف، ایران در رویکرد سازنده خودش برای دستیابی به توافق خوب، قوی و پایدار در حال تلاش است و در این مسیر گام برمی‌دارد و امیدواریم با رویکرد سازنده طرف‌های مقابل بتوانیم در آینده نزدیک به توافق پایداری دست یابیم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در واکنش به جنگ لفظی جمهوری آذربایجان علیه ایران و زمزمه ایجاد دالان اختصاصی آذربایجان به سمت ارمنستان که ارتباط ایران با ارمنستان را قطع می‌کند، گفت: فارغ از آنچه که بعضا در مطبوعات و رسانه‌های آذربایجانی و از سوی اشخاص مواضعی نقل می‌شود که در پاره‌ای از موارد سازنده نیست، در سایه وجود اراده سیاسی مشترک بین مقامات عالی دو کشور ایران و آذربایجان مانند دیدگاه رهبر معظم انقلاب و مقامات عالی این اراده سیاسی وجود دارد که فضای روابط را در فضای آرام و سازنده مدیریت کنند.

وی ادامه داد: بنابراین در حوزه سیاسی و مسئولان دو کشور شاهد خواست مشترک هستیم و هیات‌های دو کشور در سطوح سیاسی، امنیتی و نظامی با یکدیگر گفتگو داشتند و همکاری‌های تجاری روند صعودی دارد. خوشبختانه فضای سیاسی میان دو کشور فضای مناسبی است که از تنش‌های رسانه‌ای عبور کنیم و این‌ها را مبنای قضاوت قرار ندهیم. موضوع قفقاز جنوبی همواره برای ایران مهم بوده و برای ایجاد ثبات در این منطقه کمک کردیم و تاکید ایران این است که ژئوپلیتیک منطقه همواره باید حفظ شود.

کنعانی در پاسخ به این سؤال که اگر برجام احیا شود آیا شرکت‌های آمریکایی امکان حضور در ایران را خواهند داشت، گفت: توافق برجام و توافقی که احتمال می‌رود در آینده شکل بگیرد تنظیم کننده روابط دوجانبه ایران و دولت آمریکا نیست بلکه حل و فصل کننده بحران تصنعی و غیرضروری است که در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران با اهداف و انگیزه‌های سیاسی باز شده و تاکنون این پرونده مفتوح باقیمانده است. موضوع توافق برجام و مذاکراتی که غیرمستقیم از سوی مذاکره کننده اتحادیه اروپا و با واسه آن با آمریکا برقرار است صرفا ناظر بر بستن پرونده ادعای هسته‌ای ایران است و ناظر بر ارتباطات دوجانبه ایران و آمریکا نخواهد بود.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ماهیت صلح آمیز فعالیت‌های هسته‌ای ایران در انعقاد توافق برجام به صورت کامل مورد تأکید قرار گرفت و متعاقباً براساس همکاری سازنده ایران با آژانس بار‌ها فعالیت صلح آمیز ایران مورد تأیید قرار گرفته است. اتهاماتی که متعاقباً مطرح شد عموما برگرفته از ذهن بیمار و ناسازگار رژیمی است که خودش مهمترین رژیم دارنده فعالیت‌های غیرقانونی هسته‌ای در منطقه است و اساسا عضو نظام پادمانی نیز نیست.

وی افزود: اتهاماتی که علیه ایران از سوی یک رژیم با این ماهیت مطرح می‌شود نمی‌تواند ملاک قضاوت و عمل از سوی آژانس قرار بگیرد. مبنای تعامل ما با آژانس مبانی پادمانی است و ایران بیشترین همکاری‌ها را در مقایسه با دیگر کشور‌های عضو آژانس انجام داده است. معتقدیم مرجع نظارت فعالیت‌های هسته‌ای ایران آژانس است و ما همواره ملتزم بوده و همکاری کرده‌ایم. ایران همواره تلاش کرده به صورت حرفه‌ای با آژانس کار کند و انتظار دارد آژانس در چارچوب‌های حرفه‌ای و خارج از ادعا‌ها و رویکرد‌های سیاسی با ایران تعامل کند.

کنعانی در پاسخ به سوالی در خصوص مواضع کشورمان در قبال بحران اوکراین گفت: ما معتقدیم توافق جنگ و درگیری در اوکراین یک اتفاق و رخداد تاسف باری است و مسؤولیت هر کشور مسؤولیت پذیری در حوزه بین المللی است که تلاش و کمک کند از یک رویکرد و روند غیرسازنده پیشگیری کند. ایران از ابتدای شکل گیری بحران اوکراین در سایه روابط خوب با دو طرف بحران تلاش کرده امکان شکل گیری روند سیاسی را برای حل و فصل بحران فراهم کند و برای پیشگیری از استمرار جنگ کمک کند. رخداد جنگ اسفبار است و عموما منجر به ویرانی زیرساخت‌ها و خسارات انسانی می‌شود. در این راستا ارتباطاتی قبلا با دولت روسیه و اوکراین داشتیم. چندی پیش یک دولت اروپایی درخواستی از ایران داشت که پیام طرف‌های اروپایی را به روسیه منتقل و به توقف روند جنگ کمک کند.

وی افزود: در مسیر ممانعت از استمرار جنگ سفر دکتر امیرعبداللهیان به مسکو و انتقال پیام و گفتگو صورت گرفت و بازخورد انتقال پیام هم مثبت بوده است، ولی به صورت طبیعی پیشگیری از ادامه جنگ و شکل گیری روند سیاسی نیاز به همکاری و تلاش مشترک همه کشور‌هایی دارد که با دو طرف بحران گفتگو و کمک کنند.

سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص نقش تهران در بازگشت ثبات به عراق گفت: روند تحولات عراق برای ایران بسیار حائز اهمیت است. معتقدیم عراق کشور بسیار مهم در حوزه منطقه‌ای است و ثبات و امنیت و آرامش در این کشور به توسعه اقتصادی در این کشور و هم به ایجاد شرایط و ظرفیت مناسب برای اینکه این کشور بتواند در حوزه منطقه‌ای نقش سازنده و مکمل خود را در روند‌های منطقه‌ای ایفا کند، کمک می‌کند. موضوع امنیت و ثبات در عراق برای ما حائز اهمیت است. ایران از هر فرصتی که گمان کند می‌تواند برای کمک به برادران عراقی برای بازگشت ثبات کمک کند استفاده می‌کند.

وی ادامه داد: ارتباط ما با دوستان و برادران عراقی ارتباطی موسع است و با همه ارتباط داریم. حتما در این ارتباط نقش کمک کننده و سازنده خود را ادامه می‌دهیم. ایران پیام به اشخاص و افراد ندارد. نگاه ایران به کلیت عراق است و همه جریان‌های سیاسی عراق را به گفتگو دعوت کرده‌ایم. به کلیت عراق نگاه می‌کنیم نگاه بخشی، جزیی جریانی و گروهی در عراق نداریم. همه طرف‌های سیاسی عراق بخشی از روند عراق و ساخت قدرت در این کشور هستند.

کنعانی در پاسخ به سوالی در خصوص تردد زوار اربعین از مرز‌های اقلیم کردستان عراق گفت: به سهم خود از دولت و ملت بزرگ عراق قدردانی می‌کنم که همانند سال‌های گذشته زمینه را برای میزبانی خیل عظیم مشتاقان زیارت اباعبدالله الحسین فراهم کردند. شاهد همکاری بسیار خوبی از سوی دولت و ملت عراق در این زمینه تا این مقطع بودیم. انصافاً ملت بزرگ عراق و دولت این کشور میزبانان خوبی برای عاشقان اباعبدالله الحسین از اقصی نقاط جهان بودند که جای قدردانی دارد.

وی افزود: امسال در اقلیم هم به کمک برگزاری باشکوه مراسم آمدند و مرز‌ها به روی زوار ایرانی گشوده شد که مسیر جدیدی برای تردد زوار باز شود و تا الان همکاری خوبی بوده است. امنیت عراق برای ما مهم است و ایران معتقد است آنچه در درون عراق در روز‌های گذشته شاهد بودیم موضوع داخلی عراق است. ایران قصد مداخله در امور داخلی عراق ندارد، اما بر مبنای سیاست حسن همسایگی و اینکه ثبات و امنیت عراق نه تنها برای عراق بلکه برای کشور‌های منطقه از جمله ایران مفید است کمک کرده و توصیه‌های برادرانه را به عزیزان در عراق ارائه کردیم.