چگونه با کودک «بد زبان» رفتار کنیم؟

دیدارنیوز: اخیرا کودکم در جمع هتاکی می‌کند، هنگام بد زبانی او باید چه واکنشی از خود نشان دهم؟ آیا می‌توانم برای تنبیه، او را از انجام بعضی از کار‌ها محروم کنم؟

ناسزا گفتن کودکان برای والدین بسیار خجالت آور است، زیرا اگر این مساله کنترل نشود جزء ثابتی از شخصیت کودک می‌شود. از سوی دیگر فحاشی کودکان باعث زیر سوال رفتن تربیت والدین نیز می‌شود بنابراین پرداختن به این مساله از اهمیت زیادی برخوردار است.

در اکثر مواقع فحاشی کودکان یک امر تقلیدی است یعنی آن‌ها از والدین یا اطرافیان شان ناسزا گفتن و بد زبانی را یاد می‌گیرند. همچنین امکان دارد آن‌ها از گروه همسن و سال خود در مهدکودک، مدرسه یا کوچه فحاشی را فرا بگیرند.

اغلب کودکان پس از فرا گرفتن ناسزا، بد زبانی نمی‌کنند، اما آن‌ها را در حافظه شان می‌سپارند و در زمانی دیگر آن را به کار می‌برند. در این هنگام نحوه عکس العمل والدین و اطرافیان به فحاشی کودکان بسیار اهمیت دارد. اغلب اوقات واکنش اطرافیان خنده است و همین امر باعث می‌شود تا کودک به انجام و ادامه آن کار تشویق شود.

در سن دو تا سه سالگی، والدین باید نسبت به فحاشی کودکان با بی اعتنایی و بی تفاوتی واکنش نشان دهند. در غیر این صورت کودک متوجه می‌شود که می‌تواند با فحاشی والدین را کنترل یا خشمگین کند. در نتیجه به کار خود ادامه می‌دهد. همچنین در این سن بهتر است کودک از محیطی که فحش را آموزش دیده مانند مهد کودک دور شود یا محیط دوستانش تغییر پیدا کند.

اما از سن پنج سالگی به بعد کودک متوجه مفهوم فحش می‌شود بنابراین بی اعتنایی دیگر فایده‌ای ندارد. در این سن بهتر است والدین قاطعانه با کودک شان صحبت کنند. آن‌ها در صورت ادامه این رفتار می‌توانند کودک را از انجام برخی کار‌ها محروم کنند. مثلا آن‌ها برای تنبیه می‌توانند به مدت یک روز اجازه ندهند کودک بد زبان از اسباب بازی مورد علاقه اش استفاده کند.

اگر کودک در جمع فحاشی کرد باید والدینش او را به اتاق دیگری ببرند و به او تذکر دهند که باید رفتارش را تغییر دهد، در غیر این صورت جمع را ترک می‌کنند؛ هرچند این کار تهدید محسوب نمی‌شود، اما اگر کودک فحاشی اش را ادامه داد باید این تهدید را عملی کنند تا کودک بفهمد که آن‌ها جدی صحبت می‌کنند.

در ضمن اگر والدین خود ناسزا می‌گویند باید این رفتار را ابتدا در خودشان اصلاح کنند. همچنین اگر کودک همراه با فحش دادن، رفتار‌های خشونت آمیز، پرتحرک، لجبازی و نافرمانی هم انجام می‌دهد باید به طور جدی این مساله بررسی شود.

* دکتر پروانه صفایی مقدم، متخصص روانشناسی بالینی، عضو سازمان نظام روانشناسی، عضو سازمان علوم شناختی

منبع:سیناپرس