کارشناسان هواشناسی فضایی میگویند یک لکه خورشیدی بسیار بزرگ در حال ترکیدن است و احتمال وقوع یک طوفان ژئومغناطیسی بزرگ را بیشتر میکند.
دیدارنیوز ـ به نقل از آیای، کارشناسان هواشناسی فضایی نظارت دقیقی روی یک لکه خورشیدی دارند که مستقیماً رو به زمین است و اندازه آن طی ۲۴ ساعت گذشته دو برابر شده است.
لکههای خورشیدی، لکههای موقتی هستند که تیرهتر از سطح خورشید به نظر میرسند. یک لکه خورشیدی میتواند به کوچکی ۱۶ کیلومتر (۱۰ مایل) باشد، اما همچنین قطر آن میتواند تا صدها هزار کیلومتر رشد کند و آنها را حتی بدون تلسکوپ نیز از زمین قابل مشاهده کند. لکههای خورشیدی میتوانند از چند روز تا چند ماه دوام بیاورند و حتی با وجود بزرگ شدن و کوچک شدن در سطح خورشید حرکت کنند.
در حالی که علت دقیق ایجاد لکه خورشیدی به طور کامل شناخته نشده است، دانشمندان بر این باورند که این پدیده ناشی از تمرکز شار مغناطیسی است که فرآیند همرفت خورشید را مهار میکند. لکههای خورشیدی همچنین در نواحی فعال سطح خورشید و فعالیتهای دیگر مانند شرارههای خورشیدی و پرتاب جرم تاجی رخ میدهند.
همرفت (Convection) به انتقال گرما توسط حرکت توده مولکولها در سیالات از قبیل گازها و مایعات گفته میشود.
طبق گزارش پایگاه "Spaceweather"، لکه خورشیدی AR ۳۰۳۸ مستقیماً رو به زمین است و دارای یک میدان مغناطیسی بتا-گامای ناپایدار است. این پایگاه گزارش داد که این لکه خورشیدی در ۲۴ ساعت گذشته رشد کرده و اندازه آن دو برابر شده است.
یک لکه خورشیدی میتواند روی سطح خورشید بمیرد یا منفجر شود و یک شراره خورشیدی ایجاد کند. به گفته ناسا، یک شراره خورشیدی، حاوی یک انفجار شدید تابشی است که طی آن، انرژی مغناطیسی از لکه خورشیدی آزاد میشود. در اوایل سال جاری و در ماه مارس، ۱۷ فوران از یک لکه خورشیدی ثبت شد که شرارههای خورشیدی را با سرعت دو میلیون مایل در ساعت منتشر کرد.
شراره خورشیدی از انفجار بزرگ در اتمسفر خورشید به وجود میآید و باعث آزاد شدن انرژی در حد شش ضرب در ۱۰ به توان ۲۵ ژول میشود که در حدود یک ششم انرژی خروجی از سطح خورشید در هر دقیقه است. این پدیده در سایر ستارگان هم دیده میشود که به آنها نیز شراره ستارهای گفته میشود.
شراره خورشیدی کلیه لایههای سطح خورشید شامل شیدسپهر، تاج خورشیدی و فامسپهر را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث گرم شدن پلاسما تا دمای چندین میلیون درجه کلوین میشود. همچنین موجب سرعت یافتن الکترونها، پروتونها و یونهای سنگین تا نزدیکی سرعت نور میشود و اشعهای را تولید میکند و لایههای الکترومغناطیس را ایجاد میکند که شامل کلیه امواج الکترومغناطیس از امواج رادیویی تا اشعه گاما است. شرارهها خود را از آزادسازی انرژی مغناطیسی ذخیرهشده در تاج خورشیدی تغذیه میکنند.
فضا ممکن است جو نداشته باشد، اما آب و هوای آن میتواند واقعاً بد باشد. انفجارهای پرانرژی با سرعتهای حیرت انگیز میتوانند یک خطر ایمنی برای فضانوردان باشند. به همین دلیل است که سازمانهایی مانند اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA) آب و هوای فضا را دنبال میکنند.
شرارههای خورشیدی چقدر میتوانند بد باشند؟
شرارههای خورشیدی به پنج کلاس A، B، C، M و X طبقهبندی میشوند که هر کلاس، ۱۰ برابر قویتر از کلاس قبلی خود است.
انتظار میرود لکه خورشیدی AR ۳۰۳۸ یک شراره خورشیدی در کلاس M ایجاد کند که شدت آن متوسط است.
جو زمین از ما در مقابل چنین شرارهای محافظت میکند، مگر اینکه فضانوردی باشید که در حال حاضر در حال ماموریت در فضا است. اگرچه احتمال زیادی وجود دارد که تجهیزات رادیویی دچار قطعی و خاموشی موقت شوند.
هنگامی که اشعه ایکس و اشعه ماوراء بنفش در شرارههای خورشیدی به جو زمین برخورد میکنند، لایههای بالایی را یونیزه میکنند که برای ارتباطات با فرکانس بالا مانند سیستمهای ناوبری و ارتباطات رادیویی استفاده میشود. هنگامی که سیگنالهای رادیویی ارسال شده از زمین به لایههای یونیزه شده جو میرسند، یا تجزیه میشوند یا جذب میشوند و منجر به قطعی رادیویی میشوند.
با توجه به گزارش مرکز پیشبینی هوای فضایی اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA)، ۱۰ درصد احتمال وقوع یک شراره خورشیدی حاصل از انفجار لکه خورشیدی AR ۳۰۳۸ به زودی وجود دارد و تا ۳۰ درصد احتمال دارد که این شراره خورشیدی منجر به خاموشی رادیویی با شدت کم تا متوسط شود.
شرارههای خورشیدی همچنین مسئول پدیدههایی مانند شفق قطبی شمالی هستند که اگر این شراره خورشیدی شعلهور شود، شانس ما را برای دیدن یک شفق قطبی افزایش میدهد.
