مجلسی: سفر بایدن به منطقه صرفا با محور عادی‌سازی نیست

دیدارنیوز: کارشناس مسائل آمریکا گفت: ین‌که وزیر خارجه ایالات متحده در اثنای اعلام تاریخ سفر بایدن به عربستان و سرزمین‌های اشغالی اعلام می‌کند حقوق‌بشر در عربستان با مشکل جدی روبه‌رو است، نشان می‌دهد واشنگتن همچنان به دنبال آن است که عربستان را مورد تهدید ضمنی قرار دهد و از سوی دیگر به دنبال جلب حمایت‌های مادی این کشور بوده است.

«فریدون مجلسی»، کارشناس مسائل آمریکا در تشریح دلایل و ابعاد سفر آتی رئیس جمهوری آمریکا به عربستان و سرزمین‌های اشغالی اظهار کرد: قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کنم که عموماً کشور‌هایی که روی خط توسعه قرار می‌گیرند، سیاست‌های آن‌ها را منافع اقتصادی و توسعه ملی تشکیل می‌دهد. به عنوان مثال کشوری مانند عربستان سعودی که در فقر، جهالت و تعصب دینی شهره عام و خاص بود، حالا به دنبال آن است که اقتصادش را روی ریل توسعه قرار دهد. امروزه عربستان در صدد است از کشاورزی گرفته تا اقتصاد را به نوعی تغییر داده و همانند امارات و سایر همسایگان خود به دنبال توسعه فراگیر ملی برود. ریاض تصمیم گرفته که از حقوق خود کنار رفته و خط توسعه را جلو ببرد که این نشان از یک پوست‌اندازی در عرصه سیاسی - اقتصادی دارد.

وی ادامه داد: در این بین ولیعهد جوان عربستان در خط فکری توسعه میان خود با کویت، عمان، قطر و امارات همخوانی ایجاد کرده و به نوعی بحث توسعه اقتصادی و سیاسی را در جهان مطرح کرده است. بن سلمان اگرچه مشکلاتی را در مسیر خود می‌بیند، اما سعی می‌کند این مشکلات را با جبهه‌گیری‌های واحد در منطقه و در داخل عربستان حل و فصل کند. در این میان ایالات متحده هم نقش موازنه کننده را برای عربستان و سایر کشور‌های منطقه بازی می‌کند و به همین جهت معتقدم که واشنگتن در حال تقویت این مسیر و همراهی ریاض است. آمریکا به دنبال آن است تا بتواند در منطقه حاشیه خلیج فارس دولت‌های عرب را از جنگ و نزاع با یکدیگر دور کند. ایالات متحده به دنبال آن است که این کشور‌ها را از تاریخ و هویت خود دور کند، اما در این میان هنوز زمان آن فرا نرسیده که عربستان سعودی رویکرد‌های جدید اجتماعی و فکری خود را به دنیا معرفی کند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: همین چند سال پیش بود که پرونده قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان واقع در استانبول یک موج بین‌المللی را علیه ریاضی به پا کرد، اما پس از آن اتفاقات دیگری رخ داد که اوضاع را تغییر داد. به همین جهت معتقدم که عربستان در مسیرپوست‌اندازی گام برمی‌دارد. بر همین اساس برجسته شدن سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به عربستان و اسرائیل در حقیقت به ما نشان می‌دهد که ایالات متحده به دنبال معامله‌گری و برجسته کردن اوضاع و احوال خود در منطقه حاشیه خلیج‌فارس و خاورمیانه است. به عنوان مثال، این‌که وزیر خارجه ایالات متحده در اثنای اعلام تاریخ سفر بایدن به عربستان و سرزمین‌های اشغالی اعلام می‌کند حقوق‌بشر در عربستان با مشکل جدی روبه‌رو است، نشان می‌دهد واشنگتن همچنان به دنبال آن است که عربستان را مورد تهدید ضمنی قرار دهد و از سوی دیگر به دنبال جلب حمایت‌های مادی این کشور بوده است.

مجلسی افزود: بر همین اساس معتقدم سفر بایدن به عربستان و اسرائیل می‌تواند در نهایت یک حلقه وصل بین دو طرف در قالب توافق ابراهیم به وجود بیاورد. در این میان باید توجه داشت دیگر آن زمان گذشته است که سفر رئیس‌جمهوری آمریکا به سرزمین‌های اشغالی خون اعراب را به جوش بیاورد و این دقیقاً همان سناریوی مهم است که باید مورد توجه قرار بگیرد. به عنوان مثال اگر رئیس‌جمهوری آمریکا به تایوان سفر کند، بدون شک مقام‌های چین خشمگین می‌شوند، اما در مورد اسرائیل به صورت مشهود می‌بینیم هیچکدام از کشور‌های عربی دیگر در مورد روابط با اسرائیل اعتراض خاصی ندارند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: کلیت این فرآیند یک هشدار جدی به حساب می‌آید و به همین جهت سناریو‌های مختلفی علیه تهران در دستور کار قرار گرفته است. توجه داشته باشید که رویارویی اسرائیل با ایران صرفاً به مسئله نظامی یا هسته‌ای معطوف نمی‌شود، بلکه همه شاهد آن هستیم که اقتصاد و تکنولوژی کشورمان طی یک فرایند و ائتلاف‌سازی مشخص مورد هدف قرار گرفته است. بر همین اساس سفر بایدن به اسرائیل و عربستان بدون تردید جنبه نمایشی نخواهد داشت، اما در این میان باید توجه کرد که آن‌ها در روابط پشت پرده خود، ایران را در دستور کار می‌گذارند. به عبارت روشن‌تر ایالات متحده می‌خواهد آنچه «ضلع جنوبی دیوار انزوای ایران» می‌نامد را تقویت کند و هماهنگی‌هایی را برای این موضوع با کشور‌های منطقه انجام خواهد داد. به همین جهت فقط قضیه عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان در سفر آتی جو بایدن مطرح نیست، بلکه اهداف دیگری هم از حیث منطقه‌ای دنبال می‌شود.