جهانی شدن به عنوان یک پدیده نوین در عرصه روابط بین الملل، تغییرات زیادی را در زیست انسانها شکل داده و عملا فضا و زمان را درنوردیده است.
دیدارنیوز ـ محمد صفوی، کارشناس امور بین الملل و ارتباطات در اقتصاد کارا نوشت: پیشرفتهای سریع تکنولوژی ارتباطات، دولتها را مجبور به پذیرش قوانین و توافقات فراملی وجهانی کرده است؛ به گونهای که به اعتقاد آگاهان، بسیاری از سیاه چالههای ذهنی و الگو قارههای گذشته در نظم نوین جهانی، دستخوش زوال و حتی فروپاشی قرار گرفته است.
در سوی دیگر، جهانی شدن، باعث صرف هزینههای گزاف از سوی برخی سنت گرایان برای مقابله با این روند فراگیر جهانی شده است؛ موضوعی که اندیشمند معاصر امانوئل کاستلز از آن تحت عنوان هویتهای مشروعیت بخش نام میبرد.
این گروهها و مشربها، البته جمعیت کمتری از موافقان نظم جهانی را شامل میشود. در واقع میتوان گفت که مردمان بسیاری از کشورهای جهان به جای مقابله با گلوبالیسم یا جهانی شدن، سعی کرده و میکنند تا با همسویی با روندهای نو در تجربه بشر، از فرصتها و مزیتهای تازه بهره برده و برای زیستی جهان شمول و نزدیکی با سایر ملل و اقوام و فرهنگها تلاش کنند.
سیر تحولات ارمنستان بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و استقلال این کشور، بیانگر حرکت روبه رشد ارمنستان در مسیر گلوبالیسم است. با تحلیل تحولات سالهای اخیر، در مییابیم که این جمهوری نوپا با درک درست تغییرات معاصر، متوجه دگرگونی ایجاد شده در سطح روابط بین الملل گردیده و از قصد دارد ازجهانی شدن به عنوان یک فرآیند پویایی آزاد سازی و همگرایی استفاده کند.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، علاوه بر روسیه، کشورهای نظیرآمریکا، کانادا، آلمان، هلند، سوئیس، بلغارستان، گرجستان، چین، اکراین و ایران و چند کشور دیگر به جمع شرکا و همکاران تجاری ارمنستان پیوسته اند. جمهوری ارمنستان حتی بازار خود را به روی تجار و بازرگانان ترکیه گشود که بیانگر نگاهی نو علیرغم برخی تخاصمات گذشته است. تئوری پردازان ارمنی به سرعت دریافته اند که کشور کم جمعیت ارمنستان با اتصال به سایر کشورهاست که میتواند بر بسیاری از مشکلات و چالشهای منطقه ای، پیروز گردد و بن بستها را با حمایتهای فرامرزی و بین المللی از بین ببرد. بر این اساس، به نظر میرسد پذیرش حضور در فرهنگ جهانی همراه با معرفی خردمندی و رواداری تاریخی ارامنه، یکی از راهبردهای توسعه و افزایش امنیت این کشور است.
شاید بتوان گفت در سالهای اخیر، جمهوری ارمنستان در لابی گری نیز موفق بوده است و توانسته از طریق شورا، چالشهای داخلی را به صورت مسالمت آمیز حل کرده و در سیاست خارجی استقلال عمل خود را تا حد زیادی حفظ کند. از نتایج چانه زنی و مذاکرات بین گروههای مختلف داخلی، میتوان به توسعه متوازن قدرت در تصمیم گیریهای ملی اشاره کرد که در نتیجه آن در ابعاد خارجی موفق به جذب همکاریهای بین المللی و دریافت کمکهای اقتصادی و حتی گردشگری از سوی جامعه جهانی به ویژه اتحادیه اروپا گردیده است. در حال حاضر، گردشگران از کشورهای مختلف، ارمنستان را به عنوان منطقهای مهم در گردشگری قلمداد کرده و زیرساختهای متنوع مورد نیاز جهانگردان در این کشور روز به روز استانداردهای بهتری کسب میکند البته باید تنوع آثار باستانی و همچنین تولید نمادهای جدید متناسب با فرهنگهای جهان بهره گیری از آثار فرهنگی سایر کشورها در مکانهای مختلف شهرهای این کشور، لغو روادید گردشگران اتحادیه اروپا، ارزان بودن هزینههای سفر و سیاست آسمان باز در این کشور را از دلایل جذابیتهای سفر به ارمنستان نیز بر شمرد
کشور ارمنستان با به کار گرفتن سیاست عمل گرایی در عرصه روابط بین الملل و خودداری از تقابل گرایی بی نتیجه، ایدئولوژی زدایی از سیاست خارجی، انعطاف پذیری تاکتیکی و ترجیح منافع عینی بر منافع ذهنی و دوری جستن از یادآوری زخمهای نسل کشی در دوره عثمانی، تمام تلاش خود را معطوف به توسعه مراوردات با جهان و تمام کشورها کرده است و این نقطه عطفی در روابط این کشور با سایر ملل محسوب میشود.
شاید لازم باشد جمهوری پارلمانی ارمنستان روند عادی سازی رسمی مراودات میان خود و کشور ترکیه را در مسیری متفاوت از گذشته دنبال کند و همچنان که روند تجارت را توسعه بخشیده، در مسیر مناسبات دیپلماتیک قدمهایی استوارتر و با تصمیم گیریهایی عاقلانهتر عمل نماید. جامعه ارمنی این روزها نیازمند ارتباط هرچه بیشتربا جهان است. وجوه مثبت و صلح گرایانه نیکول پاشینیان نخست وزیرو پارلمان برخواسته از ارای مردم ارمنستان، فرصت مناسبی برای توسعه تحولات اقتصادی و سیاسی ارمنستان خواهد بود.
صد البته باید گفت ایران نیز به لحاظ پیوندهای تاریخی و همکاریهای منطقهای و اهمیت فرهنگی اقتصادی و سوق الجیشی، میتواند، در مسیر همگرایی و پیوندهای افزونتر و تحولات ارمنستان در همه حوزهها نقشآفرین باشد.
* کارشناس امور بین الملل و ارتباطات
