احتمال کودتای نظامی در پاکستان

دیدارنیوز: معاون پیشین دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با بیان اینکه «ارتش بازیگر اصلی امروز در پاکستان است» تاکید کرد: ممکن است در پی وقوع درگیری‌های خیابانی و مناقشات سیاسی در پاکستان، ارتش با بهانه ایجاد ثبات و آرامش وارد ماجرا شود و به نوعی دست به کودتا بزند.

محسن روحی صفت، به ارائه تحلیلی از تحولات اخیر در کشور پاکستان پرداخت و اظهار کرد: پاکستان کشوری پارلمانی است که نخست‌وزیر آن هر ۵ سال با رای اکثریت احزاب انتخاب می‌شود، اما با این وجود طی سال‌های گذشته این کشور با فراز و نشیب‌های زیادی در موضوع پست نخست وزیری مواجه بوده است.

وی با بیان اینکه «نظامیان پاکستان همواره تلاش می‌کردند تا نظام پارلمانی این کشور را به نظام ریاستی تبدیل کنند»، خاطرنشان کرد: در چند دوره نظام پارلمانی در پاکستان بر هم خورده و به ریاستی تبدیل شده است؛ چراکه ارتش مستحکم‌ترین و قدرتمندترین نهاد در این کشور است که هم در امور داخلی و هم در امور خارجی دارای نفوذ زیادی است و در برخی مواقع ترجیح می‌دهد خود مستقلاً وارد عمل شود.

عمران خان در انتخابات قبلی با حمایت ارتش به نخست‌وزیری رسید
این تحلیل‌گر مسائل منطقه با اشاره به موانع پیش روی عمران خان نخست وزیر فعلی پاکستان اظهار کرد: عمران خان در انتخابات قبلی با حمایت ارتش به نخست وزیری رسید و ارتش به صورت پنهانی از به قدرت رسیدن او حمایت کرد؛ در آن زمان ارتش می‌خواست خود را از دو حزب «مردم» و «مسلم لیگ» رها کند و جریان سومی را روی کار بیاورد.

روحی صفت افزود: در گذشته نیز شاهد بودیم که همیشه ارتش توسط حزب دیگری، حزب بر مسند قدرت را کنار زده است؛ مثلاً وقتی خانم بی‌نظیر بوتو در دهه ۹۰ سر کار بود، ارتش با پشتیبانی از نواز شریف، حزب مردم را برکنار کرد و پس از روی کار آمدن نواز شریف نیز به وسیله یک حزب دیگر، او را برکنار کرد.

ماه عسل ارتش پاکستان و عمران خان به پایان رسیده است
وی گفت: به نظر می‌رسد، اتفاقی که امروز در پاکستان در حال وقوع است، همان بازی‌ای است که همیشه در این کشور وجود داشته و الان هم بعد از ماه عسلی که میان حزب عمران خان (تحریک انصاف پاکستان) و ارتش طی دو سه سال اول دوران نخست وزیری او وجود داشت، این ماه عسل به پایان رسیده و مجدداً خواسته‌هایی از آقای عمران خان مطرح شده که این خواسته‌ها برآورده نشده است و به این جهت فشار بر آقای عمران خان افزایش یافته است.

کاردار پیشین ایران در پاکستان با اشاره به دلایل اختلاف ارتش پاکستان با نخست وزیر این کشور تاکید کرد: یکی از خواسته‌های ارتش درباره برخی انتصابات است؛ ممکن است عمران خان نظر دیگری نسبت به ارتش درباره انتصابات داشته باشد. از جمله انتصاباتی که برخلاف نظر ارتش انجام شده، انتصاب رئیس اطلاعات نظامی پاکستان است.

ارتش بازیگر اصلی امروز در پاکستان است
روحی صفت با بیان اینکه «ارتش بازیگر اصلی امروز در پاکستان است که به دنبال تحقق اهداف خود است و به دلیل عدم تحقق این اهداف پشت دولت را خالی کرده است، ادامه داد: اختلاف دیگر ارتش با عمران خان درباره مسائل روابط خارجی است؛ در ارتش دو طیف وجود دارد که یکی دارای روابط بسیار نزدیکی با آمریکا است و دیگری روابط و دیدگاهی نزدیک با چین دارد؛ بر همین اساس در پی تحولات اخیر در منطقه و همچنین موضوع تهاجم روسیه به اوکراین، اولین نخست وزیری که از مسکو دیدار کرد عمران خان بود؛ گرچه این بازدید از پیش برنامه ریزی شده بود، اما شاید آمریکا انتظار داشت که در واکنش به حمله روسیه این دیدار لغو می‌شد، ولی چنین کاری صورت نگرفت و از سوی دیگر نیز پاکستان حمله روسیه به اوکراین را به طور مستقیم محکوم نکرد و فقط سفیر این کشور در تماسی تلفنی با وزیر خارجه اوکراین، پشتیبانی این کشور را از تمامیت ارضی اوکراین اعلام کرد؛ شاید آمریکا انتظارات بیشتری در این زمینه از پاکستان داشت.

وی با بیان اینکه «در جنگ سردی که در دنیا در حال وقوع است، صف بندی شرق و غرب در حال شکل‌گیری مجدد است»، خاطر نشان کرد: امروز هر بلوکی انتظار دارد که کشور‌هایی که در میانه دو بلوک شرق و غرب قرار دارند، وفاداری بیشتری از خود نشان دهند؛ با توجه به این موضوع می‌توان گفت یکی از علل تحولات اخیر در پاکستان موضوعاتی از این دست است.

عربستان دل‌خوری بسیار عمیقی از پاکستان دارد
معاون پیشین دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در ادامه با اشاره به موضع عربستان نسبت به پاکستان گفت: با آغاز جنگ یمن، عربستان بطور طبیعی تصورش این بود که پاکستان جزو بلوک او خواهد بود و این کشور به راحتی بدون هزینه‌ای پشتوانه عربستان خواهد بود، ولی بر خلاف انتظار عربستان و ناظران بین‌المللی پاکستان این‌گونه عمل نکرد و این به شدت موجب شد که عربستان نسبت به این کشور ناراحت و نگران شود؛ بنابراین دل‌خوری بسیار عمیقی از این موضوع در دل عربستان وجود دارد که می‌تواند در هر زمان و مکانی خود را نشان دهد و به نظر می‌رسد که امروز زمان آن فرا رسیده است.

روحی صفت همچنین درباره تاثیر حاکمیت طالبان در افغانستان بر تحولات اخیر پاکستان گفت: حاکمیت طالبان در افغانستان تاثیرات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بسیاری به دنبال داشته است؛ وقتی نیرو‌های افراطی که دارای گرایشات مذهبی هستند با نظر آمریکا در طالبان به حکومت رسیدند، سایر جریانات شبیه طالبان همه شجاع شدند و روحیه‌ای پیدا کردند که آن‌ها هم می‌توانند قدرت را در دست بگیرند. امروز می‌بینیم که طالبان پاکستان نسبت به گذشته بسیار قوی‌تر شده و این یک معضل اساسی برای این کشور خواهد بود.

ممکن است ارتش پاکستان با بهانه ایجاد ثبات و آرامش دست به کودتا بزند
وی درباره آیندهِ تحولات در پاکستان اظهار کرد: با توجه به بی ثباتی که در چند سال گذشته در افغانستان وجود داشته و اوج آن به قدرت رسیدن طالبان منجر شد، متاسفانه جهت گیری در منطقه به سوی تنش و نا آرامی است؛ اگر طی ۳ ماه آتی کودتایی از سوی ارتش پاکستان رخ ندهد و همچنین درگیری‌ها و مناقشات خیابانی اتفاق نیفتد، شاید بهترین وضعیت باشد و اگر چنین شرایطی حاکم نشود، احتمال وقوع یکسری اغتشاشات و تحولاتی شبیه به آنچه در افغانستان رخ داد، در پاکستان نیز وجود دارد.

این تحلیل‌گر مسائل منطقه همچنین با دور از انتظار ندانستن احتمال کودتای نظامی در پاکستان افزود: ممکن است در پی وقوع درگیری‌های خیابانی و مناقشات سیاسی در پاکستان، ارتش با بهانه ایجاد ثبات و آرامش وارد ماجرا شود و به نوعی دست به کودتا بزند.

تحولات اخیر و آتی در پاکستان بر روابط میان ایران و این کشور تاثیرگذار نیست
روحی صفت به تاثیرات تنش‌های موجود در پاکستان بر ایران به عنوان همسایه غربی این کشور اشاره و اظهار کرد: این تنش‌ها تاثیر منفی بر ایران خواهد داشت چراکه در بخش نوار مرزی شرق ایران نیرو‌هایی وجود دارد که از نظر اقتصادی و فرهنگی در مضیقه هستند و همچنین گرایشاتی به برخی مراجع در پاکستان و افغانستان دارند؛ تنش در پاکستان و روی کار آمدن احتمالی برخی جریانات در پاکستان ممکن است موجب تحریم و تهییج برخی در مناطق شرقی کشور و افزایش گرایشات آن‌ها به این جریانات شود.

وی در پایان با تاکید بر اینکه تحولات اخیر و آتی در پاکستان بر روابط میان ایران و این کشور تاثیرگذار نیست، خاطر نشان کرد: روابط ایران با پاکستان رابطه‌ای بر پایه دوستی و همسایگی است و ما خیلی در محتوای این حکومت دخالتی نداریم؛ ما با احزاب مردم، مسلم لیگ و تحریک انصاف پاکستان و همه طوایف این کشور روابط دوستانه‌ای داشته و داریم و هر کدام که به قدرت برسند، لازم است که با آن‌ها همکاری داشته باشیم و اگرنه که دود تنش به چشم دو کشور می‌رود.