باوری نادرست که کودکان را تشویق به پُرخوری می‌کند

دیدارنیوز: آموزش فقط در قالب درس و مدرسه نیست، حتی آداب تغذیه بچه‌ها نیز نیاز به آموزش دارد. باور غلط «بچه چاق بانمک است»، ناخودآگاه کودکان را تشویق به پُرخوری می‌کند.

کودکان چاق در جامعه به دلیل این که بامزه هستند، جایگاه ویژه‌ای دارند و همیشه توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کنند. همین فرهنگ اشتباه باعث می‌شود خانواده‌ها کنترلی روی تغذیه فرزند خود نداشته و حتی وی را به هرزه خواری تشویق کنند. در نتیجه فرد در بزرگسالی با مشکلات روحی و جسمی زیادی مواجه می‌شود.

حسین بهلولی روان درمانگر و روانشناس، با بیان اینکه چاقی اعتیاد به حساب نمی‌آید، اما می‌تواند برای فرد به ویژه بچه‌ها زیان بار باشد، گفت: هر آنچه که ما به آن عادت داشته باشیم و اگر بخواهیم آن را به صورت افراطی استفاده کنیم و در صورت کنار گذاشتن آن دچار آزار و تنش بشویم به نوعی اعتیاد است.

وی افزود: این واژه را نمی‌توانیم درباره خوردن به کار ببریم چراکه همه ما در طول روز و در وعده‌های مشخصی غذا می‌خوریم و اگر این کار را نکنیم، قند خون افت می‌کند و دچار تنش و مشکلات جدی می‌شویم، اما این اعتیاد نیست.

این روان درمانگر ادامه داد: اگر بخواهیم از مشکلات ارثی و ژنتیکی افراد که منجر به چاقی آن‌ها می‌شود، فاکتور بگیریم، گروه‌هایی هم هستند که به خاطر مشکلات روحی مثل اضطراب، افسردگی و مشکلات عصبی شروع به خوردن موادغذایی می‌کنند و پرخوری آن‌ها عصبی است. در این حالت فرد نیاز به درمان روانشناسی دارد تا طی درمان مشکل پرخوری اش هم حل شود.

بهلولی تاکید کرد: تغذیه روی خلق افراد بسیار اثرگذار است و ما خودمان برای بیماران افسرده و دو قطبی حتما تاکید می‌کنیم که خواب و خوراکشان منظم باشد. در نتیجه نمی‌توانیم برای چاقی کودکان یا افراد بزرگسال واژه اعتیاد به خوردن را به کار ببریم و این نیاز حیاتی بدن انسان است.

غذا‌های مفید و دارای ارزش غذایی برای کودکان

وی درباره اینکه چگونه می‌توان جلوی چاقی بچه‌ها را گرفت، گفت: نوع تغذیه سالم و مفید باید از کودکی به بچه‌ها آموزش داده شود. همچنین کیفیت غذا‌ها را هم باید در نظر بگیریم برای مثال والدین از همان کودکی باید روی ارزش غذایی که به کودکان خود می‌دهند و مفید بودن آن و اینکه چربی اشباع شده نداشته باشد، اهمیت بدهند. مهم است که بچه‌ها هرزه خواری نکنند و هر خوراکی را نخورند.

این روانشناس یادآور شد: این یک راهکار بسیار تاثیر گذار برای تشویق بچه‌ها به سالم خواری، تکنیک ساده‌ای از رفتاردرمانی است یعنی تشویق و تقویت. برای مثال والدین می‌توانند از فرزند خود بخواهند که غذای سالم خود را بخورد و اگر وی این کار را نکرد به او بگویند که امروز از پارک یا گردش خبری نیست.

بهلولی اضافه کرد: ما به کمک یک متخصص تغذیه و با روش تقویت و تقویت منفی می‌توانیم غذای مناسب که بار انرژی مفید داشته باشد را به کودکان بدهیم و آن‌ها را به عادت سالم خواری تشویقش کنیم. اگر کودک نتوانست غذای مورد نظر را بخورد آن وقت از راهکار تقویت منفی استفاده می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد: در این حالت کودک متوجه می‌شود به خاطر کاری که رعایت نکرده از تفریح یا علاقه مندی اش محروم شده است، اما در حالت تقویت و تشویق والدین به وی می‌گویند که اگر غذایش را بخورد پارک یا تفریح به حالت اول برمی گردد.

این روانشناس با بیان اینکه در ایام عید به خاطر تنوع خوراکی‌ها ممکن است بچه‌ها خورد و خوراکشان را رعایت نکنند، تصریح کرد: خانواده‌ها باید از ابتدا و در کودکی و پیش از شروع این مناسبت‌ها بچه‌ها را آموزش بدهند که از خوراکی‌هایی که در جریان دید و بازدید می‌بیند به اندازه مصرف کند و زیاده روی نکند و در صورت عدم رعایت از راهکار تقویت منفی استفاده کنند. ما به هیچ وجه تنبیه را جایز نمی‌دانیم.

بیماری‌های جسمی و روحی در کمین کودکان چاق

بهلولی در بخش دیگری از این گفتگو یادآور شد: برخی خانواده‌ها با باور اشتباه اینکه تپلی و چاقی بچه‌ها آن‌ها را بانمک‌تر می‌کند کودک را تشویق به پرخوری کرده و روی تغذیه کودک نظارت و کنترلی وجود ندارد. این درحالی است که وقتی ان بچه بزرگ‌تر و وارد محیط‌های دیگری مثل مدرسه و دانشگاه می‌شود، چاقی وی را آزار می‌دهد برای مثال می‌بیند که دوستان لاغرتری دارد و ناگهان نگرش دوران کودکی وی با بزرگسالی مغایرت پیدا می‌کند.

وی تصریح کرد: فرد در بزرگسالی می‌بیند که لباس‌های مورد علاقه اش به تنش اندازه نیست یا پا به پای دوستانش نمی‌تواند جنب و جوش داشته باشد و همه این مشکلات به مرور اعتماد به نفس وی را پایین می‌آورد. وقتی این تشویق‌های افراطی در دوران کودکی وجود نداشته باشد، افراد در بزرگسالی نیز احساس نقص نسبت به دیگران ندارند و حس افسردگی دامن گیرشان نمی‌شود.

این روان درمانگر تاکید کرد: چاق بودن به جز عوارض روحی، یک سری مشکلات جسمی نیز برای فرد ایجاد می‌کند و این بیماری‌ها بزرگ و کوچک نمی‌شناسند. کلسترول بالا، فشار خون، دیابت و... بخشی از بیماری‌هایی هستند که گاهی در نتیجه چاقی فرد مشکل ساز می‌شود.

بهلولی گفت: در نتیجه اگر چاقی کودکان ژنتیکی و ارثی نباشد که البته آن هم نیاز به مشاوره تغذیه دارد، خانواده‌ها می‌توانند کودکانشان را پیش مشاوره تغذیه ببرند. در این جلسات مشخص می‌شود که اگر فرد دچار مشکل چاقی است با کمک متخصص تغذیه حل شود و اگر مشکل چاقی در نتیجه پرخوری‌های ناشی از افسردگی و اضطراب باشدف فرد با مراجعه به مشاوره می‌تواند این مشکل را رفع کند.

وی تصریح کرد: آموزش به بچه‌ها برای اینکه چه خوراکی مفید و چه خوراکی غیرمفید است بسیار اهمیت دارد. خانواده‌ای که خودش تغذیه را رعایت نمی‌کند، نمی‌تواند انتظار داشته باشد که فرزندش دست رد به خوراکی‌های ناسالم بزند. این روند باید از خود والدین و در خانواده ایجاد شود تا بچه‌ها متاثر از روش و سبک سالم زندگی والدین برای این مدل تغذیه و زندگی آماده شوند و در بزرگسالی افرادی تندرست، شاداب و سلامت باشند.