چرا آمریکا و اروپا توانستند ایران را تحریم کنند ولی روسیه را نه؟

دیدارنیوز: یکی از شدیدترین مجازات‌های در نظر گرفته شده در بسته تحریمی غرب علیه مسکو، قطع ارتباط سیستم بانکی روسیه با شبکه جهانی سوئیفت است، اما اعمال آن به دلیل مخالفت برخی کشور‌های عضو اتحادیه اروپا فعلا منتفی شده است.

ایالات متحده و اروپا پیش‌تر نیز در انسداد دسترسی یک کشور دیگر به سوئیفت یا «انجمن ارتباطات مالی بین بانکی در جهان» اختلاف نظر داشتند. در سال ۲۰۱۸ میلادی زمانی که دولت دونالد ترامپ خواهان حذف بانک‌های ایران از شبکه سوئیفت بود، اتحادیه اروپا در ابتدا مخالفت کرد، اما در نهایت، سوئیفت به دلیل ترس از نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران، روابط خود را با بانک‌های ایرانی قطع کرد.

سوئیفت که بیش از یازده‌هزار موسسه مالی و بانکی در بیش از ۲۰۰ کشور جهان را با هدف تسهیل و تسریع پرداخت‌های بین‌المللی به هم متصل کرده، در مارس ۲۰۱۲ نیز همزمان با تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه تهران به دلیل ابعاد نگران کننده پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی، همکاری خود را با بسیاری از بانک‌های ایران متوقف کرده بود؛ توقفی که تا سال ۲۰۱۶ ادامه داشت.

مطابق اعلام کریستین لیندنر، وزیر دارایی آلمان، دلیل اصلی مخالفت کشورش و نیز سایر اعضای اتحادیه اروپا از جمله ایتالیا، مجارستان، قبرس و لتونی با مسدود کردن دسترسی روسیه به سوئیفت، نگرانی آن‌ها نسبت به قطع روند دریافت گاز و سایر مواد خام مورد نیاز از روسیه بوده است.

در ایالات متحده نیز نگرانی‌هایی در مورد اثرات چنین تصمیمی در تشدید بی‌ثباتی اقتصادی وجود دارد، چه در میان فعالان بازار‌های مالی و چه در میان برخی شرکت‌های طرف معامله با روسیه.

در بُعد بین‌المللی نیز با توجه به سهم بالای روسیه در بازار‌های جهانی گندم، نفت، گاز و انواع فلزات، نگرانی از حذف این کشور در مبادلات بین‌المللی جدی است.

این در حالی است که نه تنها اندازه اقتصاد ایران کوچکتر از اقتصاد روسیه است، بلکه سطح تبادلات بین‌المللی آن نیز بسیار پایین‌تر از روسیه بوده است.

مطابق گزارش بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی روسیه در سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از ۵.۶ برابر ایران بوده است. همچنین مجموع ارزش تجارت خارجی روسیه در آن سال نزدیک به ۶۷۳ میلیارد دلار بوده است؛ آنهم در شرایطی که کل رقم صادرات و واردات ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی به ۱۳۷ میلیارد دلار می‌رسید.

همچنین مطابق گزارش شرکت گازپروم (شرکت ملی گاز روسیه) صادرات گاز این کشور در سال ۲۰۱۸ میلادی ۲۰۰.۸ میلیارد مترمکعب بوده و صادرات روزانه نفت این کشور هم نزدیک به دو برابر ایران بوده است. ارزش ذخایر بین‌المللی و بازار سرمایه روسیه نیز به ترتیب نزدیک به ۳.۸ و ۶.۴ برابر ایران بوده است.

همچنین وزن اقتصاد ایران طی ۴ سال گذشته به دلیل رشد منفی کوچک‌تر شده؛ در حالیکه اقتصاد روسیه ثبات نسبی خود را حفظ و حضور خود در زمینه سرمایه‌گذاری خارجی را پررنگ‌تر کرده است.