در بیانیه دو مجمع آمده است: اگر می‌خواهیم جمهوری اسلامی داشته باشیم نباید دایره خودی‌ها چنان تنگ شود که اکثریت مردم به بهانه‌های مختلف غیرخودی به حساب آیند در حالی که در حکمرانی خوب همه آحاد ملت از هر آیین، گرایش و سلیقه‌ای تا آنجا که در چارچوب نظم مستقر حرکت کنند، در صورتی که به بر هم زدن نظم با اعمال خشونت و زور و احیانا توسل به بیگانه منجر نشود، خودی هستند.
دیدارنیوز: در حکمرانی خوب همه آحاد ملت از هر آیین، گرایش و سلیقه تا آنجا که در چارچوب نظم مستقر حرکت کنند خودی هستند.
«مجمع روحانیون مبارز» و «مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم» در بیانیه‌ای مشترک به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب تاکید کردند: اگر می‌خواهیم جمهوری اسلامی داشته باشیم نباید دایره خودی‌ها چنان تنگ شود که اکثریت مردم به بهانه‌های مختلف غیرخودی به حساب آیند در حالی که در حکمرانی خوب همه آحاد ملت از هر آیین، گرایش و سلیقه‌ای تا آنجا که در چارچوب نظم مستقر حرکت کنند (ولو اینکه نسبت به قانون حتی قانون اساسی ایراد و انتقاد داشته باشند) در صورتی که به بر هم زدن نظم با اعمال خشونت و زور و احیانا توسل به بیگانه منجر نشود، خودی هستند و شهروندانی که از همه حقوق شهروندی برخوردارند.
متن بیانیه مشترک مجمع روحانیون مبارز و مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بدین شرح است: سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ملت شریف را گرامی می‌داریم. در چهل و سومین سالروز پیروزی انقلاب، سخن گفتن از آن دشوار و ستایش از آن دشوارتر است. بسیاری از مردمانی که از توطئه‌ها و فشار‌های ظالمانه خارجی و نیز اشتباه‌ها و ناکارآمدی‌های درونی رنج فراوان دیده‌اند، نسبت به اصل انقلاب دچار تردید و احیانا بدبینی شده و امیدشان به آینده بهتر کمتر شده است و دشمنان ملت و انقلاب این بدبینی و نومیدی را تشدید می‌کنند. با این وجود، بر این باوریم که همه آنان که دل در گرو انقلاب و بزرگی رهبر فرهمند بنیانگذار دارند و همه کسانی که به سرنوشت کشور و عزت ملت و برخورداری همگان به عنوان شهروندان صاحب حق و حرمت می‌اندیشند باید بکوشند تا جایگاه والای انقلاب و منزلت حضرت امام نگه داشته شود و دریابند و به دیگران تفهیم کنند که در سایه این باور و دلبستگی است که می‌توان سلامت، آزادی و پیشرفت کشور را تضمین کرد.
در عین حال باید بکوشند تا فارغ از خودخواهی و تعصب ناروا از سر انصاف اسباب ناکامی‌ها و دلسردی‌ها به ویژه ناروایی‌هایی را که به نام انقلاب صورت گرفته و می‌گیرد دریابند و بیان کنند و کوتاه‌ترین راه برون‌رفت از این وضعیت را بپیمایند و دست‌اندرکاران امور را به پیمودن آن فراخوانند تا به یاری پروردگار از به هم خوردن نظم و از هم پاشیدگی جامعه که آن سوی آن چیزی جز هرج و مرج و آشفتگی و تنگ‌تر شدن فضای زندگی و تنفس و احیانا نظمی بد فرجام و بسیار ناگوارتر از آنچه هست نخواهد بود...
جلوگیری شود و اگر انحرافی بوده است (که بوده است) باید از آن بازگشت. بازگشتن از انحراف گرچه هزینه دارد ولی هزینه آن به مراتب کمتر از آن است که نظام و مردم پرداخته و می‌پردازند.
آنچه درخور توجه است اینکه:
۱- در اسلامی بودن انقلاب تردیدی نیست. گواه این مطلب آن است که رهبر مقبول انقلاب از برجسته‌ترین شخصیت‌های علمی و دینی و مرجعی بزرگوار بود و اکثریت آنان که به صحنه آمدند مسلمان بودند و شعار‌هایی که از متن وجدان مردم بر می‌آمد بیشتر رنگ و عطر اسلامی داشت و بدون آنکه فشار و تحمیلی باشد بالمآل همه گروه‌ها و جریان‌ها به رهبری انقلاب اسلامی اظهار وفاداری کردند.
۲- انقلاب در ادامه سیر و صیرورتی بود که جامعه، در مرحله اخیر تاریخ خود داشته است. مردمی به ستوه آمده از تبعیض و عقب‌ماندگی و تحقیرشدگی برای دستیابی به وضعی بهتر به میدان آمدند و پیشتازی اسلام علاوه بر باور اکثریت از آن‌رو بود که اسلام و انقلاب درد‌های جامعه و خواست‌های تاریخی مردم را می‌شناخت و در مقابل یا دست‌کم متفاوت با برداشتی از اسلام بود که بیرون از زمان، ناآگاه از تحولات رخ داده در جهان و ایران و بی‌تفاوت نسبت به خواست تاریخی ملت بود.
امام خیلی زود راه خود را به‌طور مشخص جدا کردند و به جای اینکه از صاحب رای شدن زنان و برخورداری بیشتر کشاورزان و کارگران و ملت از زندگی بهتر که استبداد حاکم فریبکارانه شعار آن را می‌داد برآشوبند، فریاد خود را بر سر قدرتی فرود آوردند که هم پیمان اسراییل و همدست ارتجاع و ژاندارم منطقه (به نیابت از سلطه‌طلبان) بود و اداره کشور را به خصوص در عرصه نظامی به مستشاران امریکایی داده بود. قلم‌ها را می‌شکست، زنان و مردان را از حقوق خود محروم می‌کرد و کشور را در لبه پرتگاه فساد بنیادی سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و سقوط قرار داده بود.
۳- امام در آغاز، همنوا با وجدان جامعه خواستار اصلاح بودند و هنگامی که از آن نومید شدند بر رفتن نظام شاهنشاهی و جایگزین شدن آن با نظامی که در آستانه پیروزی انقلاب عنوان «جمهوری اسلامی» را یافت، پا فشردند.
عظمت و روزآمدی انقلاب را در عرضه نظام جمهوری اسلامی در مقایسه با جنبش‌ها و حرکت‌های به اصطلاح اسلامی می‌توان دریافت که خشن، ضد حقوق بشر، تحقیرکننده انسان و واپسگرا بودند و به جای دیکتاتوری زمینی (اما امروزی‌تر) نوعی خودکامگی خشن با رنگ تقدس را پیشنهاد می‌کردند و نمونه این بینش و منش را در جهت‌گیری یا حاصل تلاش جریان‌هایی، چون القاعده، طالبان و داعش دیده‌ایم.
۴- «جمهوری اسلامی» گرچه مفهوما خالی از ابهام نبود ولی مردم، «جمهوری اسلامی» را همان دیدند که رهبر انقلاب به خصوص در فرانسه آن را عرضه کرده بودند و به آن رای دادند.
۵- جامعه پس از پیروزی انقلاب با دو پدیده که بی‌ارتباط با هم نبودند، مواجه شد:
یکی فشار سنگین از بیرون برای ضربه زدن به نظام نوپا از طریق کودتا، تجزیه‌طلبی، ترور، جنگ تحمیلی و تحریم‌های ظالمانه (که همچنان ادامه دارد). این پدیده ناخواسته، نظام را به سوی امنیتی شدن و کردن فضای زندگی برای حفظ موجودیت خود و تمامیت ارضی و استقلال میهن سوق داد.
در این زمینه می‌توان به تفاوت رویکرد امام در مقام رهبر انقلاب و پیشنهاد‌دهنده جمهوری اسلامی (که با آنچه در درس‌های‌شان به عنوان حکومت اسلامی مطرح کرده بودند، تفاوت داشت) با آنچه در مقام عمل روی داد اشاره کرد؛ امری که امام در اواخر عمرشان به عنوان یک انحراف و تجاوز از مبنای نظم و قرارداد پذیرفتند و آن را در واقع استثنایی به حساب آوردند که باید از آن گذر کرد و به نظم و قاعده یعنی «جمهوریت اسلامی» با همه لوازم آن بازگشت و دریغ و درد که با گذشت زمان استثنا‌ها جای قاعده را گرفت و لحظه به لحظه جمهوریت کمرنگ‌تر و اسلام سازگار با جمهوریت در عرصه رسمی منزوی‌تر شد و بینش و منشی از اسلام قدر دید و در صدر نشست و در بسیاری از عرصه‌های حکمرانی میداندار شد که جمهوریت را از اساس مردود می‌ساخت؛ و این همان پدیده دوم بود، یعنی کمرنگ شدن جمهوریت نظام و میل به سوی حکومت به اصطلاح اسلامی، در حالی که امام ضمن اصرار بر اسلامی بودن نظام همواره ملاک و میزان را رای آزاد ملت (که بنیاد جمهوریت مردم‌سالار است) می‌دانستند و رهبری پس از ایشان نیز بر اهمیت رای مردم و حق انسان بودن آن تاکید داشته‌اند.
با ضعیف‌تر و بی‌فروغ‌تر شدن جمهوریت نظام آنچه پیش آمد، تشدید حاکمیت‌های چندگانه و سردرگمی و حتی تعارض پرهزینه در مدیریت و لوث شدن مسوولیت‌ها و لطمه دیدن کارآمدی و زیان دیدن مردمی بود که به امید آینده بهتر برای انقلاب، ایثار و فداکاری کرده بودند. توطئه‌ها و دشمنی‌های بیرونی مزید بر علت شد.
۶- انکار نمی‌توان کرد که پس از انقلاب کار‌های خوبی صورت گرفته است و همه دولت‌ها و دستگاه‌ها کوشیده‌اند، خدمت کنند و همه نیز کاستی‌ها و مشکلاتی داشته‌اند و طرفه اینکه تقریبا همه دولت‌هایی که در زمان خود با فشار‌ها از بیرون و درون و احیانا کارشکنی‌ها روبه‌رو بوده‌اند پس از پایان دوران خدمت مغضوب و مردود شناخته شده‌اند. اشکال کار در کجاست؟
باری خدمات بعد از انقلاب قابل انکار نیست ولی باید پرسید که اولا اگر جمهوری اسلامی هم نبود آیا بخش مهمی از این خدمت‌ها و پیشرفت‌ها به وجود نمی‌آمد؟ ثانیا در مقام مقایسه کشورمان با بسیاری از کشور‌های همتراز و حتی آن‌ها که از ما عقب‌تر بوده‌اند و امروز جلو افتاده‌اند، بازهم کارنامه جمهوری اسلامی یا بهتر است بگوییم راهبرد‌های مدیریت جامعه را (که تقریبا در تمام این دوران به خصوص سه دهه اخیر ثابت بوده است) درخشان خواهیم یافت. ثالثا، آنچه صورت گرفته است چه نسبتی با آرمان‌های انقلاب و خواست تاریخی ملت که در جست‌وجوی آزادی، استقلال و پیشرفت توام با عدالت، اخلاق و معنویت بوده است، دارد؟
شاید بتوان پاسخ این پرسش‌ها را در افزایش میزان مهاجرت (به خصوص نخبگان و استعداد‌های جوان)، کاهش سرمایه اجتماعی، خروج سرمایه‌های مادی، آسیب دیدن منابع تجدیدناپذیر، ناتوانی از بهره‌برداری بهینه فنی و علمی از آن‌ها و تبدیل‌شان به سرمایه‌های تجدیدپذیر، وضعیت ناگوار معیشت مردم و ذهنیت آنان که در آینده اوضاع بدتر خواهد شد، یافت. اگر این‌ها نشانه‌های آشکار بحران نیست پس چیست؟
۷- امروز جامعه ما با بحران‌های بزرگی در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و بین‌المللی روبه‌رو است. برابر آمار رسمی بخش مهمی از جامعه زیر خط فقر به سر می‌برند؛ در کشوری که روی دریای نفت و گاز قرار گرفته و دارای کان‌سار‌های گوناگون ارزشمند و در ممتازترین نقطه جغرافیای راهبردی و سیاسی عالم و دارای سابقه درخشان تمدنی و فرهنگی است.
با تاسف فراوان لحظه به لحظه از حجم طبقه متوسط که نیروی حرکت بخش توسعه و پیشرفت هر کشوری است کاسته و به درون طبقه فقیر رانده می‌شوند و طبقه فقیر که روز به روز بر حجم و عدد آن افزوده بشود همان است که بیشترین فداکاری را برای انقلاب و حفظ نظام انجام داده و بالاترین سختی‌ها را تحمل کرده است.
در سوی دیگر شاهد بروز و ظهور طبقه یا افراد یا نهاد‌های بی‌مسوولیتی هستیم که بر امکانات خود به ویژه با رانت و سوءاستفاده از تحریم‌های کمرشکن می‌افزایند و کسانی هم که دارای امکانات طبیعی و مشروع بوده‌اند در این وضع و حال به جای سرمایه‌گذاری مطمئن در درون ترجیح می‌دهند امکانات خود را به خارج منتقل کنند.
امروز شدت اعتراض‌های غیرسیاسی که بیشتر از سوی بخش‌های محروم جامعه رخ می‌دهد از اعتراض سیاسی بیشتر است.
مردم می‌گویند: آب و برق مجانی و مسکن ارزان که وعده‌اش داده شد پیشکش، ابتدایی‌ترین نیاز‌های ما را تامین کنید. مردم از بیکاری و رکود (تورمی) می‌نالند و فقر توام با احساس بی‌آیندگی از یکسو و فساد‌های بزرگ و شرم‌آور و هدر رفتن سرمایه‌های طبیعی و انسانی خطر بزرگی است که کشور و ملت را تهدید می‌کند.
و، چون از نیاز‌های اولیه اقتصادی و معیشتی بگذریم و به نیاز‌های ثانوی ولی بسیار مهم، چون حقوق شهروندی و آزادی‌های اساسی برسیم وضع از این هم بدتر می‌شود.
۸- بدون تردید توطئه‌های بیرونی و فشار‌های خارجی در پدید آمدن این وضع تاثیر داشته است. دشمنی‌ها بوده است و خواهد بود و این، تاوانی است که ملت شریف ایران به خاطر انقلابش که در پرتو آن کشوری وابسته و تامین‌کننده منافع بیگانه را به کشوری مستقل و منادی آزادی و رهایی خود و مسلمانان و رنج دیدگان مبدل کرده است، می‌پردازد و صدالبته که ملت و دولت نمی‌تواند نسبت به این خطر و آنچه موجودیت و امنیتش را تهدید می‌کند بی‌تفاوت باشد و نیست.
جا دارد که از آنچه در زمینه تقویت فنی، ابزاری، سازمانی و نظامی با تکیه بر نیروی علمی و فنی و ایمانی و مبنا قرار دادن سیاست بازدارندگی شده است تقدیر به عمل آید؛ آنچه از جمله ضریب نفوذ منطقه‌ای ایران را بالا برده است تا آنجا که دشمنان نیز به نقش موثر و توان جمهوری اسلامی در مقابله با تروریسم وحشی و عوامل تخریب در منطقه از جمله در برابر بلای داعش و سرکوب کردن آن و تامین امنیت برای ایران و منطقه اعتراف کرده‌اند.
ولی از نظر دور نداریم که در درازمدت در جهان پیچیده امروز، تنها قدرت نظامی (که در این زمینه از مخالفان اصلی خود عقب‌تریم) و نیز نفوذ منطقه‌ای بر پایه یک عامل (به خصوص اگر تحریک‌کننده باشد) نمی‌تواند پایدار بماند و آینده ما را تضمین کند مگر اینکه در همان حال دارای اقتصاد محکم و پویا باشیم و نیز بتوانیم رضایت مردم را که عامل اصلی اقتدارند بیشتر کنیم و اگر به زبان رایج سخن بگوییم، می‌توان گفت که «میدان»، در کنار و در ذیل یک اقتصاد قوی و رفتار عادلانه با مردم و تامین مصالح ملی به علاوه یک دیپلماسی هوشمند و نیرومند و منطقی در عرصه بین‌المللی کارساز خواهد بود. ما باید منادی صلح و امنیت در منطقه باشیم و از دادن هرگونه بهانه به دیگران برای فشار و احیانا ضربه زدن به خودمان خودداری کنیم. در غیر این صورت آنچه عامل بازدارندگی به حساب آمده است، می‌تواند خود به صورت عاملی علیه امنیت و ثبات و در جهت انزوای بیشتر ما کمک کند.
۹- هرگز نباید وجود دشمن و توطئه‌های خارجی ما را از عوامل درونی نارسایی‌های بحران‌ساز غافل کند. اگر فی‌المثل دشمن، ادعای نقض حقوق بشر را بهانه‌ای برای اعمال فشار بر حکومت و مردم و توجیه سیاست‌هایش برای منزوی کردن ایران می‌کند، آیا واقعا حقوق بشر در اینجا نقض نمی‌شود؟
آیا حقوق شهروندی همگان رعایت می‌شود؟ آیا دست‌کم فرمان هشت ماده‌ای امام که در بحبوحه جنگ و رواج توفان ترور صادر شد مبنای عمل است؟ آیا حداقل بخشنامه رییس اسبق قوه قضایی که در مجلس ششم به قانون تبدیل شد در بازداشت‌ها، بازپرسی‌ها و دادرسی‌ها رعایت می‌شود؟
البته انصاف حکم می‌کند که بگوییم آنچه اخیرا در قوه قضاییه بیان و رویکرد‌هایی که ابراز می‌شود، می‌تواند مقدمه اصلاح در بخشی از نظام باشد، اگر واقعا به عمل بینجامد و با نظر متخصصان عالم و معتقد به جمهوریت نظام به صورت برنامه‌های دارای ضمانت اجرا درآید.
۱۰- باری آنچه جاری است با عدالت که شاه بیت دعوت پیامبران خدا و خواسته مهم بشر در طول تاریخ بوده است و آن را در عرصه حیات اجتماعی می‌توان عبارت دانست از امکان مساوی همگان برای دسترسی به ثروت، قدرت و منزلت و برخورداری از زندگی امن و آبرومند فاصله فراوان دارد. آیا اگر کسانی در همین حد که در بالا مورد پرسش قرار گرفت انتظار داشته باشند و بخواهند که حکمرانی بینش و روش خود را برای پاسخ به این خواست ملی و قانونی اصلاح کنند، محصور، محدود و متهم به انواع اتهام‌های واهی نمی‌شوند و نسبت‌های خلاف شرع و قانون به آن‌ها داده نمی‌شود؟
آیا تبدیل یک قدرت نظامی پرافتخار با پشتوانه خون ده‌ها هزار شهید و ده‌ها هزار جانباز و آزاده و صد‌ها هزار ایثارگر به یک نیروی پلیس- امنیتی که احیانا رویاروی مردم قرار می‌گیرد و باز گذاشتن دست او برای به چنگ آوردن امکانات گسترده مالی، اقتصادی، سیاسی و اطلاعاتی همراه با سلاح تا جایگزین احزاب و حرکت سالم حزبی و رقابت مدنی شود و بکوشد تا ذهنیت و اراده نهاد‌هایی را که باید حافظ و نگهبان جمهوری اسلامی و منافع مردم باشند و رویکرد و عملکردشان مانع افتادن نظام در دام یک خودکامگی بی‌مهار شود تسخیر کند، آیا این به نفع انقلاب و مصلحت جامعه و حتی به صلاح همان نهاد انقلابی است؟
آیا وجود نهاد‌ها (و حتی باندهایی) که هم قانونگذاری می‌کنند و هم مجری قانون‌اند بی‌آنکه در برابر هیچ مرکز مردم نهادی پاسخگو باشند، مختل‌کننده امور و مانع گردش قانونی یا حساب و کتاب کار‌ها نیست؟ این‌ها همه نشانه‌های هشداردهنده‌ای است از دور شدن از جمهوریت نظام و نیز مانع دستیابی به حکمرانی خوب که مورد خواست انقلاب و مردم بود.
چرا برنامه‌ها و جهت‌گیری‌هایی که درصدد نیرومند کردن پایه‌های اقتدار توامان حکومت و جامعه و نهادینه شدن آزادی‌های اساسی و بهبود وضع زندگی مردم بود، ناتمام بماند؟
مگر بنا نبود برابر سند چشم‌انداز بیست ساله که از افتخارات نظام بود در سال ۱۴۰۴ ایران در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، علمی، فنی و اجتماعی سرآمد کشور‌های منطقه باشد و در عمل هم (به شهادت آمار) نشان داده شد که با درایت و اتخاذ رویکرد درست در عرصه داخلی با پاسداشت حق و حرمت مردم و فراهم آوردن زمینه مشارکت آنان در عرصه‌های مختلف و شهروند به حساب آوردن آنان و در عرصه خارجی بر اساس تنش‌زدایی و رویکرد تعاملی در عین پایبندی به اصول و به خصوص مصالح ملی و نشان دادن چهره رحمانی اسلام و نظام می‌توان از امکانات موجود استفاده بهینه به عمل آورد و امکانات مالی و فنی را از بیرون به داخل هدایت کرد و در بازار‌ها و ساحت‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین‌المللی حضور عزتمندانه و سرافرازانه داشت و با گسترش دامنه بیمه و تامین اجتماعی و اعمال سیاست‌های جبرانی زندگی فرودستان را بهبود بخشید و در نتیجه پایه‌های اقتصاد و سیاست و اقتدار ملی را مستحکم‌تر و ضریب امنیت را افزون‌تر و رضایت بیشتر مردم را جلب کرد و چرا به‌رغم درآمد‌های افسانه‌ای بعدی که فقط بخش کوچکی از آن به صورت صدقه (و با منت) در اختیار مردم قرار گرفت، سیاست‌ها و رویکرد‌ها به جانب توانمند کردن بنیه اقتصادی و بهبود پایه‌های زندگی مردم به‌گونه‌ای که اصلا نیاز به صدقه نداشته باشند حرکت نکرد و برعکس زمینه‌ها و بهانه‌های فشار کمرشکن بر مردم و ایران را گسترده‌تر و بیشتر کرد و در یک کلام چرا همه چیز در جهت عکس هدف‌های چشم‌انداز به جریان افتاد. اشکال حکمرانی در کجاست؟
۱۱- اگر می‌خواهیم جمهوری اسلامی داشته باشیم نباید دایره خودی‌ها چنان تنگ شود که اکثریت مردم به بهانه‌های مختلف غیرخودی به حساب آیند در حالی که در حکمرانی خوب همه آحاد ملت از هر آیین، گرایش و سلیقه‌ای تا آنجا که در چارچوب نظم مستقر حرکت کنند (ولو اینکه نسبت به قانون حتی قانون اساسی ایراد و انتقاد داشته باشند) در صورتی که به بر هم زدن نظم با اعمال خشونت و زور و احیانا توسل به بیگانه منجر نشود، خودی هستند و شهروندانی که از همه حقوق شهروندی برخوردارند.
جمهوری اسلامی، بنا بود چنین باشد در حالی که نظام حکمرانی کمتر حاضر به شنیدن سخنان خیرخواهانی که عظمت ایران، پیشرفت کشور و برخورداری مردم از زندگی آبرومند و احترام همگان را می‌خواهند، هستند. حتی به سخنان و نصایح مراجع بزرگواری که ارتباط خوب در عین حفظ استقلال و تامین مصالح ملی با جهان را پیشنهاد می‌کنند یا اداره کمیته‌ای جامعه را نادرست می‌دانند چندان اعتنا نمی‌شود. دشمنی‌ها بوده و خواهد بود و هم دولت و هم ملت باید نسبت به توطئه‌ها هوشیار باشند ولی این همه نباید بهانه‌ای باشد برای اینکه از حکمرانی خوب غافل شویم.
۱۲- مهم‌ترین شاخصه حکمرانی خوب اینکه بتواند با مشارکت خود مردم به مردم خدمت کند، حقوق آنان را پاس دارد. رای و اراده مردم را مبنای عمل (و حتی موجودیت و مشروعیت) خود بداند و عزت ملی و اقتدار واقعی و امنیت پایدار را تامین کند و در نتیجه لحظه به لحظه بر رضایت مردم بیفزاید و با استحکام پیوند میان دولت و ملت به سوی آینده بهتر حرکت کند. می‌شد و می‌شود ضد استکبار و ضد استعمار بود ولی اساس کار را بر ستیزه‌گری با همه کس و همه جا قرار نداد و زمینه کارآمدی فشار و توطئه‌ها را کمتر کرد. می‌شد و می‌شود اسلامی بود و جمهوریت و همه لوازم آن را پذیرفت و در نظر و عمل رای آزاد جمهور را مبنای نظم و پایه حکمرانی قرار داد.
می‌شد و می‌شود یکایک افراد ملت از زن و مرد را شهروند به حساب آورد و راه را روی کارآفرینان و صاحبان تخصص، دانش و سرمایه گشود و با پذیرش تکثر که امر طبیعی (و به تعبیر قرآن کریم ناشی از جعل الهی= و جعلناکم شعوباً و قبایل) است نه تنها از حضور بخش‌های مختلف که از انتقاد و حتی اعتراض آن‌ها استقبال کرد و حکومت بیش از آنکه به بازوی قوی خود پشت گرم باشد، گفتگو و تفاهم را وجهه همت قرار دهد و جا را برای حضور هر چه مسوولانه‌تر و گسترده‌تر احزاب و تشکل‌هایی که از منافع و سلایق بخش‌های مختلف مردم نمایندگی می‌کنند (یا باید بکنند) باز کند.
می‌شد و می‌شود در ساحت سیاست خارجی با محور قرار دادن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت رویکرد راهبردی را تنش‌زدایی و تعامل با دیگران در عین دفاع از حقوق و جانبداری از مظلومان و محور قرار دادن مصالح ملی و تامین عزت و پیشرفت و توسعه توام با عدالت قرار داد و جامعه را به سوی کاهش فقر و فساد و تبعیض و بالمآل بر انداختن آن‌ها سوق داد و از جامعه خوب، مستعد، مترقی و شکیبای ایران الگویی برای دیگران ساخت؛ و می‌شد و می‌شود‌های فراوان دیگر ....
۱۳- آسان‌ترین و ارزان‌ترین راه رسیدن به وضعیت مناسب در درجه اول بازگشت به موازین جمهوریت اسلامی و خود اصلاحی با مراعات درست قانون است.
درست است که قانون اساسی امر بشری است و با گذشت زمان و تحولی که پیاپی در جوامع پیش می‌آید و مطالبه و نیاز‌های تازه‌ای که رخ می‌نماید و شناخت بیشتری که نسبت به نقص‌های قانون و حتی تناقض پاره‌ای از اصول آن با یکدیگر و به خصوص بر پایه تجربه‌ای که طی ده‌ها سال حاصل می‌شود نیاز به اصلاح دارد ولی از یاد نبریم که اولا؛ دست بردن در قانون اساسی و تغییر آن نباید ساده تلقی شود به ویژه با سازوکار‌های موجود به اصلاح آن در جهت بهبود اطمینانی نیست و هرگونه تغییر در این وضعیت ممکن است به از دست دادن مزایای فعلی و احیانا جایگزین شدن آن با مواد و مواردی منجر شود که مشکل‌ها را افزون خواهد کرد.
ثانیا؛ آنچه بدان اشارت رفت (و اندکی بود از بسیار) بدون تجدیدنظر شتاب‌زده در قانون اساسی (که در جای خود لازم است) کاملا قابل دسترسی است.
اگر همگان جمهوریت نظام اسلامی را بپذیرند با بازگشت صادقانه به همین قانون بسیاری از مشکلات قابل حل است. اگر می‌شد‌ها و می‌شود‌ها با اراده بالادستی حکمرانی تبدیل به (بشودها) شود، گام بلندی است در جهت خوداصلاحی نظام که می‌تواند بسیاری از مشکلات بحران‌آفرین را حل کند و در درجه اول بازار مکاره متوهمان براندازی را بیش از پیش کساد و دشمنان اصلی را از ضربه زدن به ایران بیش از پیش نومید کند و با جهت‌گیری به سوی بهبود احترام‌آمیز وضع زندگی مردم امید و رضایت آنان را بیشتر و حرکت به سوی توسعه همه‌جانبه و پایدار و تامین نیاز‌های مادی و معنوی جامعه و سربلندی ایران عزیز شتابان‌تر شود و آنان که ایران را پاره‌پاره و ایرانی را تحقیر شده و کشور را آشوب‌زده می‌خواهند (یا نتیجه پندار و رفتارشان چنین است) از گذشته ناکام‌تر شوند.
از خداوند بزرگ می‌خواهیم و از خون پاک شهیدان و دل دریای امت مدد می‌جوییم که سالگرد انقلاب برای همه تذکری باشد تا به سوی هدفی حرکت کنیم که در آن هم رضایت پروردگار باشد و هم خشنودی ملت و سرافرازی روزافزون ایران ان‌شاءالله.
مجمع روحانیون مبارز
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم
