انگار حال ناخوش دانشآموزان سیستان و بلوچستان تمامی ندارد، چراکه همچنان شاهد هستیم وضعیت اسفناک آن‌ها در این استان بهبود نیافته است. هرچه هست وعده‌های وعیدی است که گویا قرار نیست عملیاتی شوند. با وجود این، کم نیستند دانش‌آموزانی که ناخواسته به علت بی‌توجهی‌ها ترک تحصیل کرده‌اند.
دیدارنیوز ـ دانش‌آموزانی که هر کدام می‌توانند آینده‌سازان این کشور باشند، اما محکوم هستند که در سایه‌سار تبعیض آموزشی خط بطلان بر آرزو‌های خویش بکشند. آنچنان که براساس اعلام معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزشوپرورش استان سیستانوبلوچستان ۲۶ هزار کودک از تحصیل بازمانده‌اند.
وضعیت نا بسامان تحصیل در استان سیستان و بلوچستان ناخودآگاه ذهن را به سمت تبعیض آموزشی می‌برد. هر بار که این مساله قد علم می‌کند؛ چیزی جز تاسف مسئولان عاید نمی‌شود. آنچنان که بارها و بارها زنگ خطر آن به صدا درآمده اما بدون اینکه زیرساخت‌ها فراهم باشد، عدالت آموزشی از نقاط مرزی رخت بربسته است. با تمام این کمی و کاستی‌ها چندی پیش 17 دانش‌آموز دبیرستان نمونه‌دولتی «شهید مطهری» سراوان در پی یک برنامه‌ریزی دقیق میان‌مدت موفق شدند در کنکور سراسری امسال افتخارآفرینی کنند. حال تصور کنید که اگر موانع از سر راه تحصیل کودکان بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان برداشته شود، شاهد چه موفقیت‌های دیگری خواهیم بود. این در حالی است که حق تحصیل از جمله حقوق شهروندی است که باید رعایت شود، اما متاسفانه برخی دانشآموزان نقاط مرزی از این حق ابتدایی محروم هستند. بنابراین ضرورت دارد که بار دیگر فقدان‌ها را به چشم متولیان امر بیاوریم تا صدای دانشآموزان مناطق محروم کمی شنیده شود. با این حال گرچه بهمن 96، محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد که با توجه به فاصله زیاد سیستان و بلوچستان در مقایسه با سایر استان‌ها از مرکز کشور و محرومیت‌های آن، توسعه آموزشی این استان به عنوان نخستین اولویت این وزارتخانه در دستور کار قرار دارد، اما باید گفت که گوش‌مان از این حرف‌ها پر است، چون مدت‌هاست که به وضعیت دانشآموزان مناطق محروم رسیدگی نمی‌شود و قرار است که جزو اولویت‌ها باشند، اما همچنان از صف نظارتی مسئولان جا مانده‌اند. آنچنان که به تازگی یکی از دانشآموزان در سنندج زیر آوار دیوار مدرسه فرسوده به دلیل سهل‌انگاری مسئولان جان خود را از دست داد.
کمبود فضای استاندارد آموزشی در سیستانوبلوچستان
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزشوپرورش استان سیستانوبلوچستان گفت: کمبود شدید فضای استاندارد و تجهیزات آموزشی و رواج شغل‌های کاذب به دلیل سکونت در مناطق مرزی بی‌تاثیر در بازماندن دانش‌آموز از تحصیل نیست. زهرا پورملایی افزود: فقر مالی و ناتوانی در تامین امکانات اولیه تحصیل و اشتغال فرزندان برای تامین مخارج زندگی، دوری مدرسه و عدم امکان پرداخت هزینه ایاب‌وذهاب، واقع شدن در مناطق دورافتاده، عدم سرویس ایاب‌وذهاب در واحد آموزشی، ازدواج زودهنگام دختران، کودکان بدسرپرست از جمله عوامل موثر در جاماندن دانشآموزان از تحصیل بوده است. او با اشاره به مواردی دیگری مانندپراکندگی و صعب‌العبور بودن مناطق روستایی و عشایری اشاره کرد و گفت: کثرت مناطق مرزی و دورافتاده، کثرت مراکز جمعیتی با آمار اندک، بافت جوان جمعیت، کمبود شدید نیروی انسانی و عدم ماندگاری نیروی موجود و همچنین کمبود معلم زن در روستا که سبب ترک تحصیل دختران می‌شود نیز از عوامل دیگر هستند. معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزشوپرورش استان سیستانوبلوچستان درباره اهم اقدامات اجرایی در راستای اجرای برنامه انسداد و مبادی بیسوادی در اداره کل استان گفت: برنامه‌ریزی برای شناسایی و جذب 31 هزار و 303 کودک لازم‌التعلیم، بازمانده و تارک‌تحصیل در دوره ابتدایی با استفاده از ظرفیت معلمان، مدیران مدارس، شوراهای شهر و روستا، دهیاران و معتمدان محلی، خانه‌های بهداشت و... با مراجعه به همه روستاها و خانه به خانه صورت گرفته است. او افزود: بر اساس آمار دانشآموزان ثبت‌نام شده، تاکنون حداقل پنج هزار نفر از بازماندگان جذب شده‌اند و حدود 26 هزار نفر هنوز خارج از مدرسه هستند. او ادامه داد: تشکیل کارگروه تخصصی نهضت شناسایی و جذب بازمانده از تحصیل در اداره کل آموزشوپرورش، تشکیل پنج جلسه این کارگروه، تدوین دستورالعمل اجرایی نهضت شناسایی و جذب کودکان واجلب‌التعلیم و بازمانده از تحصیل و ارسال به ادارت تابعه، تهیه و ارسال بخشنامه به همراه فرم‌های شناسایی و جذب کودکان به ادارت آموزش‌وپروش شهرستان‌ها و مناطق اقداماتی هستند که ما در این زمینه انجام داده‌ایم. معاون آموزش ابتدایی آموزشوپرورش سیستانوبلوچستان گفت: توسعه آموزش به کمک بخش غیردولتی در قالب خرید خدمات آموزشی و صندلی خالی، تدوین برنامه عملیاتی توسعه‌ای برنامه انسداد مبادی بیسوادی و افزایش پوشش تحصیلی به منظور تحقق اهداف برنامه تا افق ۱۴۰۱، اعطای مجوز راه‌اندازی آموزشگاه جدید و توسعه کمی مدارس در دوره ابتدایی در راستای ایجاد عدالت آموزشی نیز در دست اقدام هستند. به گزارش ایلنا، پورملایی اظهار کرد: همچنین تاسیس مدارس زیر نُرم کشوری، توسعه طرح روستا مرکزی، اجرای طرح عدالت آموزشی برای جذب کودکان بازمانده و تارک تحصیل را در دست اقدام داریم.
ضرورت ایمن‌سازی مدارس
عضو هیات رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات در مجلس در مورد کودکان بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار «آرمان» می‌گوید: بازماندگی و افت تحصیلی در کشور به ویژه در مناطق مرزی و استان سیستان و بلوچستان یک نگرانی بزرگ برای کل کشور، نظام و دولت است. امیدواریم که دولت، مجلس و جامعه همگی دست به دست هم دهند تا این مشکل حل شود. محمدباسط درازهی می‌افزاید: ما چند بحث داریم. یکی فاقدان شناسنامه‌ها هستند که فرزندانشان بازمانده از تحصیل هستند و نمی‌توانند تحصیل را ادامه دهند. از سوی دیگر، ما مشکل زیرساخت‌های آموزشی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و نبود معلم هم داریم. تمامی این مشکلات موجب افت تحصیلی و ترک تحصیلی دانشآموزان در استان سیستان و بلوچستان شده است. نماینده مردم سراوان در مجلس اظهار می‌کند: باید در روستاهای کم جمعیت و در مناطق بیابانی مدارس احداث و معلم نیز برای این مدارس در نظر گرفته شود. اینگونه است که تا حدی می‌توانیم مشکل دانشآموزان را مرتفع کنیم. درازهی بیان می‌کند: ما هم در حوزه کودکستان، دبستان و متوسطه اول و دوم این مشکلات را داریم. این در حالی است که ما در دبستان دانش‌آموزانی داریم که می‌توانند ادامه تحصیل دهند، اما بیشترین ترک تحصیلی‌ها در دوران متوسطه اول و دوم است. عضو هیات رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات در مجلس خاطرنشان می‌کند: یکی از دلایل این است که دانشآموزان نمی‌توانند هزینه‌های ایاب و ذهاب خود را بپردازند. از این رو بهترین و کم‌هزینه‌ترین روش برای نظام، دولت و آموزش و پرورش احداث و ایجاد خوابگاه‌های شبانه‌روزی در مراکز پرجمعیت به‌ویژه مراکز دهستان‌هاست که از ترک تحصیل دانشآموزان جلوگیری کند. او ادامه می‌دهد: به این دلیل که در شهرها و مراکز شهرها یا مرکز بخش‌هایی که شبانه‌روزی هستند؛ ظرفیت‌ها کم است و تردد شبانه‌روزی دانشآموزان به این مراکز ممکن نیست. درازهی با ذکر مثالی می‌افزاید: فاصله دهستان کشتگان تا مرکز شهر سراوان بیش از 200 کیلومتر است و اگر دانشآموزان بخواهند به مدرسه بیایند، عملا ممکن نیست. بنابراین می‌طلبد که خوابگاه شبانه‌روزی دایر شود. نماینده مردم سراوان در مجلس بیان می‌کند: از سوی دیگر، فضاهای آموزشی استان سیستان و بلوچستان کاملا غیراستاندارد است و یکی از نگرانی‌ها این است که دوباره شهادت حمیدرضا کنگوزهی معلمی از دیار بلوچستان تکرار شود. معلمی که مدرسه بر سرش آوار شد. این اتفاق حتما در آینده رخ خواهد داد؛ اگر فکری برای ایمن‌سازی مدارس استان سیستان و بلوچستان نشود.
منبع: آرمان/نگین باقری/۱۹ مهر ۹۷
