ایران در مذاکرات وین به دنبال چیست؟

دیدارنیوز: شرط لازم و نه کافی برای بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای، رفع تحریم‌هایی است که این کشور در تضاد با برجام وضع کرده است. تجربه اجرای ناقص برجام از ۲۰۱۵ و خروج یک جانبه آمریکا در ۲۰۱۸ باعث شده تا ایران به دنبال کسب اطمینان از پایداری از هرنوع توافقی باشد.

دور هشتم مذاکرات وین هم چنان در سطوح مختلف سیاسی و کارشناسی در حال پیگیری است و از روز دوشنبه با بازگشت روسای هیات‌های مذاکره کننده ایران و سه کشور اروپایی رایزنی‌ها در چارچوب دیدار‌های دو جانبه و چندجانبه دنبال شده است.

روز سه شنبه نشستی با حضور مذاکره‌کننده ارشد ایران، سه کشور اروپایی و نماینده اتحادیه اروپا با حضور تعدادی از کارشناسان طرف‌های مذکور در هتل کوبورگ برگزار شد.

در همین حال انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به مسکو سفر کرده و با سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه درباره برجام رایزنی کرد.

مورا با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر از دیدارش با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امورخارجه روسیه خبر داد و تاکید کرد که گفتگو‌های خوبی با او داشته است.

وی افزود: نشست بسیار جالبی با معاون وزیر خارجه روسیه درباره معماری امنیتی اروپا، برجام و ونزوئلا داشتم. برای اتحادیه اروپا مهم است که به پرداختن به این موضوعات و سایر مسائل سیاست خارجی ادامه دهد.

همچنین میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات برجامی روز سه شنبه در توییتی از دیدار هیات‌های روسیه و آمریکا جهت بررسی شرایط پیرامون مذاکرات وین برای احیای برجام خبر داد و گفت: ما شرایط پیرامون مذاکرات وین بر سر برجام را با توجه خاص به مشکلات برجسته بررسی کردیم. بررسی‌ها میان تیم‌های مذاکراتی در فرمت‌های مختلف انجام می‌گیرد.

منابع ایرانی نزدیک به مذاکرات در وین بر این باورند که مذاکرات در مسیری درست در جریان است و تفاهم کلی درباره کلیت مباحث بین اعضای مختلف وجود دارد. در هر چهار پیش نویس مورد بحث، پیشرفت‌هایی به دست آمده است و بخش قابل توجهی از پرانتز‌ها برداشته شده است، با این حال این به معنای پایان کار نیست چرا که هنوز اختلافات مهمی در جای خود باقی است که به نظر به تصمیمات سیاسی سطح بالا نیاز داشته باشد. روشن است که کلید حل و فصل موضوعات مهم باقی مانده بیش از هر طرفی از مذاکرات در دستان آمریکاست که خالق شرایط کنونی است. ایران از ابتدای مذاکرات اعلام کرده است با آمادگی بالا در وین حاضر شده و اگر آمریکا تصمیمات لازم در راستای رفع تحریم‌های برجامی و تحریم‌های موثر بر آن را اتخاذ کند، دستیابی به توافق طبق آنچه در ۲۰۱۵ به دست آمده بود، امکان پذیر است.

یکی از موضوعات قابل توجه که ایران نمی‌تواند از آن چشم پوشی کند، موضوع تضمین‌های لازم برای جلوگیری از خروج یک جانبه آمریکا از برجام است. مسلما با توجه به قوانین حاکمیتی که برای هر کشوری وجود دارد، دستیابی به تضمینی که مانع از اقدام یک جانبه یک عضو شود غیرممکن است، اما با توجه به تجربه سال ۲۰۱۸ در دولت دونالد ترامپ باید تلاش شود تا جای ممکن از تکرار چنین کاری جلوگیری شود یا خسارت این خروج بر دوش کشور‌های باقی مانده در توافق به ویژه ایران نیفتد.

در عین حال دولت آمریکا حتی بعد از اجرایی شدن برجام در زمان باراک اوباما هم نشان داد با سوء استفاده از قوانین داخلی اش مانع از اجرای موثر و مطلوب تعهداتش و بهره مندی ایران از مزایای رفع تحریم شد. از این رو تاکید و تمرکز هیات ایرانی در وین بر رفع موثر تحریم‌ها، درخواستی معقول و منطقی است و تا این هدف محقق نشود، توافقی برای بازگشت به برجام صورت نخواهد گرفت.