خورشیدی‌آزاد: توافق نزدیک است / آمریکا در چند جبهه گیر کرده است

دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: با اینکه در چند روز گذشته همه از رسیدن به توافق سخن می‌گفتند، ولی دور هشتم مذاکرات هم نتیجه‌ای در بر نداشت و تعداد پرانتز‌های اختلافی بیشتر و احتمال رسیدن به توافق سخت‌تر شده است. این در حالی است که هم تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی و هم کارشناسان جناح اصولگرا توافق را اجتناب ناپذیر می‌دانند و پایه تحلیل آن‌ها بر نیاز بایدن به توافق گذاشته شده است. از طرفی هم مقام معظم رهبری فرمودند مذاکره با دشمن به معنی تسلیم شدن نیست و خیلی‌ها این سخن رهبری را احتمال مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا قلمداد کرده و نتیجه بخش بودن مذاکرات را از این سخن رهبر انقلاب استنباط می‌کردند، برداشتی که هنوز هم برقرار است و امیدواری به نتیجه دادن این دور از مذاکرات دولت سیزدهم را بیشتر کرده است.

در همین رابطه سردار احمد خورشیدی آزاد کارشناس امور امنیتی به دیدارنیوز گفت: بر اساس اطلاعاتی که داریم جو بایدن آخر ژانویه یعنی ۱۵ روز دیگر تصمیم نهایی خود راجع به نتیجه مذاکرات را اعلام می‌کند.

وی افزود: بایدن و تیم مذاکره کننده آمریکایی از الان شروع کرده اند به تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی آمریکا و حمله پر شدت علیه ترامپ که چرا از برجام خارج شده و کشور را در شرایط سخت قرارداده است، آن‌ها می‌گویند یا توافق حاصل می‌شود و آمریکا به برجام بر می‌گردد و یا توافق شکست خورده و فشار آمریکا بر ایران بیشتر می‌شود. تحلیل من این است که برگشت آمریکا به برجام یک شکست پردامنه برای این کشور محسوب می‌شود، اما کم ضررترین راه در شرایط کنونی است.
خورشیدی آزاد در ادامه تحلیل خود از شرایط حاکم بر مذاکرات ایران و طرف‌های مقابل، بخصوص آمریکا خاطرنشان کرد: افکار عمومی آمریکا اعم از نخبگان و توده‌ها و با هر نحله فکری، موافق اقدام ترامپ مبنی بر خروج از برجام نیستند و می‌گویند ترامپ با این کارش باعث شد ایران به بمب اتم نزدیک شود، لذا شرایط برای آمریکا طوری رقم خورده که توان تصمیم گیری حداکثری را ندارد، زیرا در عراق و سوریه و یمن و حتی لبنان شکست‌های سختی خورده و هژمونی‌اش ضعیف شده است.

این کارشناس مسائل نظامی در ادامه تحلیل خود از شرایط آمریکا در مقابل ایران گفت: تعارضات ایالات متحده با چین بر سر تایوان و با روسیه بر سر اکراین و با کره شمالی بر سر کاهش قدرت هسته‌ای آن کشور به زیانش پیش رفته تا جایی که هم اینک به اقدامات ضعیف روی آورده و توان کنشگری‌اش کاهش یافته است. مانند اینکه زورش به روسیه نرسید و رفت ۴ تا داعشی را در قزاقستان که متحد روسیه است تحریک کرد و یک حرکتی را شروع کرد، اما یک هفته‌ای سرکوب شد. یا برای مقابله با ایران، نیرو‌های سست شده عربستان و امارات را شارژ کرد و آن‌ها نیز دست به عملیاتی در یمن زدند که علیرغم پیشروی‌های اولیه، اما انصارالله به سرعت در حال باز پس‌گیری مناطق از دست رفته هستند. آمریکا همچنین اسراییل را وادار به  جنگ روانی علیه ایران مبنی بر حمله نظامی کرد که پس از داستان مانور موشکی ایران، آن هم خاموش شد.
وی ادامه داد: نیرو‌ها و پایگاه‌های آمریکا در عراق بطور مداوم تحت حمله گروه‌های مقاومت عراقی قرار گرفته اند و از آن ۱۵۰ هزار نفر نیروی نظامی آمریکا در عراق ۱۵۰۰ نفر بیشتر نمانده که این‌ها نیز مجبور به خروج خواهند شد چرا  که عراق ۲۰۲۱ عراق ۲۰۰۳ نیست و الان حشدالشعبی ۴۰۰ هزار نیروی آماده به کار دارد در حالیکه در ۲۰۰۳ یک تیر از سوی ارتش عراق به سوی متجاوزین شلیک نشد وآن زمان حشدالشعبی شکل نگرفته بود. آمریکا ابدا در شرایط تصمیم حداکثری نیست و مجبور است به برجام برگردد، چون گرفتاری بزرگ آمریکا در واقع چین و روسیه است.
خورشیدی آزاد تاکید کرد: پیش بینی بنده این است که آمریکا بخاطر اینکه خیلی آبرویش نرود فشار خواهد آورد تا ایران ۲۵ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد و سانتریفیوژ‌های ir۶ و ir۸ را به یک کشور خارجی معین بفرستد. این انفعال و ناچاری بایدن در مقابل ایران باعث شد ۱۱۰ نماینده مجلس آمریکا به منظور فشار بر ایران در نامه‌ای از بایدن بخواهند که تیم مذاکراتی آمریکا از وین را  فرا خواند؛ بنابراین برگشت آمریکا به برجام اجتناب ناپذیر است، اما به منظور اخذ تضمین توسط سنا که درخواست ایران است، آمریکایی‌ها وارد جنگ روانی شده اند. از این به بعد ایران باید استراتژی هم وزن و مناسبی را در پیش بگیرد که آمریکایی‌ها به بهانه عدم تصویب سنا از زیر بار تضمین خارج نشوند. در این رابطه به نظر می‌رسد در این فاصله ایران می‌تواند سطح غنی سازی خود را از ۶۰ به ۷۰ درصد افزایش دهد که انجام این کار در زمان کم امکان پذیر است و دست ایران را برای دور بعدی پر‌تر می‌کند.

وی در ادامه معرفی راه‌های فشار بر امریکا برای پذیرش خواسته‌های ایران گفت: در این مقطع ایران می‌تواند ۵۰ قرار داد با سرمایه گذاران داخلی و خارجی برای ساخت و راه‌اندازی ۵۰ مینی ریفاینری (پالایشگاه کوچک) را نهایی کند. آمریکایی‌ها از این مقولات می‌ترسند، چون از نفت در داخل بهره وری صورت می‌گیرد و پول نقد ایران زیاد می‌شود. همچنین آمریکا نباید در منطقه احساس امنیت کند که به راهکار‌های آن نمی‌پردازم.

این فعال سیاسی اصولگرا نقش روسیه را در مقطع کنونی مذاکرات مهم عنوان کرد و یادآور شد: تشویق بیشتر روسیه به مقاومت در برابر آمریکا در موضوع اکراین و حفظ موقعیت کنونی ارتش روسیه در مرز‌های اکران می‌تواند مواضع آمریکا در برابر ایران را ضعیف کند.

وی در آخرین مورد از ابزار‌های ایران برای فشار بر آمریکا بیان کرد: به نظرم اگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای از تیم مذاکره کننده کشورمان  بخواهند مذاکرات را ترک کنند بسیار موثر خواهد بود. به هر روی راه انداختن کمپین‌های تبلیغاتی و روانی حداکثری و استفاده از دیپلماسی عمومی از دیگر ابزار‌های ایران در مقطع کنونی است.

خورشیدی آزاد اظهار کرد: مذاکره کنندگان ارشد از وین به پایتخت‌های خود بازگشته‌اند، ولی کارشناسان ادامه می‌دهند. بلینکن و سخنگوی وزارت دفاع و خارجه آمریکا در مورد ضرب‌الاجل التیماتوم داده‌اند و  گفته‌اند ضرب الاجل ما چند ماهه نیست بلکه چند هفته‌ای است. آن‌ها هستند که بسیار عجله دارند، چون از سناریو‌های آتی ایران با خبرند و می‌دانند اگر سریع به توافق نرسند ایران اقداماتی انجام می‌دهد که همه طرف‌های خارجی در عمل انجام شده قرار می‌گیرند.
 
این کارشناس سیاسی افزود: از طرفی طرح مینی‌ریفاینری‌های دولت دکتر رییسی در حال افتتاح است و اولین آن با ظرفیت ۳۵ هزار بشکه در قشم توسط رییس جمهوری افتتاح شد و این از جمله برگ‌های برنده ایران در مقطع کنونی است. مینی ریفاینری‌های موسوم به طرح سیراف در عسلویه که ۴ پالایشگاه ۶۰ هزار بشکه‌ای بود که تا کنون متوقف بود هم در حال راه اندازی است. این خبر‌ها به این معنی  است که تحریم نفتی ایران در حال خنثی شدن است. استارت این کار در اراک خورده و قرار است ۳۰۰ هزار بشکه در روز تبدیل به فراورده‌های نفتی شود. از آن سو در بودجه ۱۴۰۱ یک پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای دیگر هم پیش‌بینی شده که می‌شود ۶۰۰ هزار بشکه مصرف داخلی که خروجی آن بهره وری از طریق فراورده‌های نفتی است؛ لذا موضوع  تبدیل نفت خام به فراورده در دولت سیزدهم عملا استارت خورده، موضوعی که هنوز تحریم نیست و  لایحه بودجه را محقق می‌کند.
 
مدیر اندیشکده مطالعات راهبردی خورشید در پایان بیان کرد: بحث تضمین توافق برجام است. ایران می‌گوید سنا باید آن را تایید و امضا کند. یک راستی‌آزمایی چند ماهه هم ایران روی میز گذاشته که محقق می‌شود، ولی بحث تضمین هنوز یکی از مشکلات رسیدن به نتیجه است؛ لذا اگر ایران سیاست سخت خود را ادامه و چند کار که ذکر آن رفت را ایران انجام دهد، حصول نتیجه در مذاکرات وین نزدیک است.