دیدارنیوز ـ محمدمهدی مظاهری، دبیر کل کمیته ملی اسکان بشر و عضو هیات امنای بنیاد ایرانشناسی صاحب تالیفات متعددی است. در آخرین تالیف ایشان، کتاب شهری به سبک ایرانی که توسط انتشارات برگ فرهنگ چاپ شده است که با توجه به جایگاه معماری و شهرسازی در هویت سازی فرهنگی ایرانیان میتواند در خور توجه باشد، مورد استقبال قرار گرفته است. در این راستا گفتگویی با این استاد دانشگاه و عضو فرهنگستان هنردر خصوص کتاب فوق صورت گرفته است.
لزوم توجه و ضرورت پرداختن به این موضوع برای شما چه بوده است؟
نگاهی به وضعیت کلان شهر‌ها و شهرستان‌های کوچک و بزرگ ایران نشان از این واقعیت دارد که در سال‌های اخیر سبک طراحی شهری ایرانی به محاق رفته و اصول معماری و شهرسازی ایرانی که از ژرفای آداب و رسوم و سنن بومی برخاسته بود و نیاز‌های شهروندان ایرانی را بهتر تأمین می‌کرد، جای خود را به طراحی‌های شهری غریبه و نامأنوسی داده که نگریستن به آنها به جز اندکی لذت هنری، حس و باور بومی را به شهروندان منتقل نمی‌کند. چنین شرایطی لزوم تقویت هویت و فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی و احیای آن در قالب شهرسازی و معماری را ضرورتی انکار ناپذیر است. این امر مستلزم تحقیق و پژوهش پیرامون زمینه ها، دلایل و چرایی شکل گیری وضع موجود، ترسیم وضعیت مطلوب شهر‌های ایرانی و ارائه راهکار‌هایی برای تحقق این چشم انداز است و کتاب «شهر‌هایی به سبک ایرانی» با هدف تحقق این مهم به نگارش درآمده است.
در مورد محتوای کتاب توضیح بفرمایید.
برای فاصله گرفتن از سخنان غیر عملیاتی، در آغاز راه این کتاب، ۸ شاخص عینی و مفهومی ارائه میشود که می‌توان بر اساس آنها، طرح‌های شهری را از نظر ایرانی بودن محک زد و بر اساس آنها راهکار‌های اجرایی برای بهبود وضع موجود (بهسازی) و برنامه‌ریزی و طراحی شهر‌های جدید (نوسازی) مطرح کرد.
از نوآوری‌های این کتاب این است که بر خلاف اکثر نقد و تحلیل‌های موجود، ایراد فقدان توسعه شهر‌های ایرانی را تنها متوجه دولت نمی‌دانند. در این مورد توضیح دهید.
در این کتاب به این نکته اشاره می‌کند که ایجاد شهر‌های ایرانی مستلزم یک عزم ملی و همت ذینفعان مختلف در عرصه‌های گوناگون است و تلاش شده که این متصدیان احیا را معرفی و چگونگی نقش آفرینی آنها تشریح شود. طرح «انسانها»، «قوانین، مقررات، آداب و شیوه‌ها و رفتار و اخلاق» و «کالبد شهری» به عنوان عناصر اصلی در معماری و شهر سازی ایرانی، تشریح چالش‌ها و معرفی راهکار‌های تحقق شهر ایرانی و ارائه پیشران‌هایی جهت موفقیت این راهکار‌ها از دیگر نقاط برجسته کتاب حاضر است که پیش از این پرداختن به آنها در آثار علمی – تحقیقی مغفول مانده بود و کتاب حاضر کوشیده است با طرح مجموعه آنها در کنار هم، تصویری شفاف، کارآمد و عملیاتی از الزامات شهرسازی به سبک ایرانی ارائه دهد.
در مجموع به نظر می‌رسد از آنجا که این کتاب از یکسو مشکلات شهرسازی به سبک ایرانی را به نمایش می‌گذارد و از سوی دیگر، شاخص‌ها و راه حل‌هایی برای برون رفت از وضعیت موجود نیز ارائه می‌دهد، میتواند چراغ راهی برای دانشجویان و پژوهشگران رشته معماری و شهرسازی، طراحان شهری و مدیران دولتی مسئول باشد و شرایط را برای ایجاد تحولات مثبت در شهر‌های ایران فراهم کند.
