علیرضا تابش: انتخاب‌های بهتر حواشی سیدجواد هاشمی را کم می‌کند
دبیرسی و چهارمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان معتقد است سیدجواد هاشمی باید در فیلمنامه و سوژه یابی برای حوزه کودکان دقت بیشتری به خرج دهد.
دیدارنیوز: علیرضا تابش، مدیر عامل پیشین بنیاد سینمای فارابی و دبیر چند دوره از جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان در جشنواره سینما حقیقت حاضر شد و با ما اقداماتی که برای درباره شفافیت‌های مالی که انجام داده، حواشی که برای سید جواد هاشمی پیش آمده و اهمیت جشنواره سینما حقیقت صحبت کرد که در ادامه می‌خوانید.
در سال ۱۳۹۶ و در زمان آغاز کارتان اعلام کردید که شفاف‌سازی مالی یکی از اولویت‌های شماست، پس از چهار سال این مقصود حاصل شده است؟
شفافیت و اساسا شفاف‌سازی در عملکرد بنیاد سینمایی فارابی و سایر موسسه‌های سینمایی، سرلوحه فعالیت ما در دوره مدیریتی‌مان بود. همین شفاف‌سازی‌ها دوره مدیریتی ما را با ادوار قبل و یا حتی بعد متمایز کرده است. این سیاست می‌تواند از این به بعد استمرار داشته باشد یا متوقف شود. ما همواره اصل را بر صداقت و درستکاری گذاشتیم و تا کنون همه اسناد مالی ما در دسترس است حتی گزارش شفاف‌سازی شش ماهه بنیاد فارابی در سال ۱۴۰۰ هم آماده است و اگر کار را ادامه می‌دادم، آن گزارش منتشر می‌شد. در حال حاضر منتظر هستیم تا این گزارش‌ها به مرور منتشر شوند و دوره‌های بعدی هم همین میزان از شفافیت وجود داشته باشد.
اصل ما بر شفاف‌سازی است و با این کار اهالی فرهنگ و هنر از تصمیم‌های بنیاد سینمایی فارابی مطلع می‌شدند و اگر هم نقدی در چارچوب فعالیت‌های این بنیاد بود، در طول سال آن‌ها را بررسی می‌کردیم. در واقع حق جامعه هنری است که بدانند با بودجه محدودی که یک نهاد سینمایی دارد، چه اولویت‌ها و رویکرد‌هایی دارد. به طور معمول ما در طول سال گزارش‌هایی را بر مبنای بودجه‌ای که در اختیار داشتیم اعلام می‌کردیم.
یکی از سامانه‌هایی که با هدف شفاف‌سازی مالی در سینما و حل اختلاف بین تهیه‌کنندگان و سینماداران راه اندازی شد، سامانه سمفا بود. اما این سامانه همچنان هم نتوانسته به اختلاف پایان دهد، چرا؟
از بدحادثه شروع کار سمفا همزمان با شیوع کرونا بود و همین موضوع هم منجر به تعطیلی سینما‌ها شد. در نتیجه سینما هم گردش مالی نداشت و سازمان سینمایی به شدت درگیر احیای سینما‌ها بود، به همین دلیل مطالبه از سمفا به تعویق افتاد. اکنون سینما‌ها به اصطلاح جان گرفته است و زمان مناسبی است که سمفا به بقیه اهداف خود برسد، اما مدیران سینمایی نیز عوض شدند و قطعا باید این مطالبه را در سیاست‌گذاری‌های جدید جست‌وجو کرد.
سید جواد هاشمی یکی از کارگردانان پر کار در زمینه کودک است، اما فیلم سینمایی «شهر گربه‌ها»ی بر خلاف دیگر آثار این کارگردان حاشیه‌های زیادی داشت. به نظر شما این فیلم از لحاظ اخلاقی مشکل دارد؟
من فیلم سینمایی «شهر گربه‌ها» را برای حضور در جشنواره کودکان و نوجوانان پذیرفتم، اما در همان جشنواره هم این فیلم در هیات داوران صاحب هیچ امتیازی نشد البته این موضوع دلیل نمی‌شد که فیلم در جشنواره ما حضور پیدا نکند. ایشان می‌گویند که من صرفا فیلم را برای مخاطب کودک نمی‌سازم بلکه برای خانواده می‌سازم حتی برای این صحبت شما را ارجاع می‌دهم به گفتگو‌هایی که ایشان در کاخ جشنواره با خبرنگاران ما انجام دادند.
پس دلیل جایزه نگرفتن فیلم «شهر گربه‌ها» در جشنواره همین است؟
اینکه یک فیلمسازی پرکار است دلیل نمی‌شود که در یک جشنواره جایزه بگیرد. حق این کارگردان است که فیلمش در زمان مناسبی اکران شود، اما مخاطبان سینما هستند که آثار سینماگران را قضاوت و داوری می‌کنند.
یکی از نمایندگان مجلس به محتوای فیلم با عنوان «گربه رقصانی» اعتراض داشتند، شما ایرادی در محتوای فیلم دیدید؟
من به محتوای «شهر گربه‌ها» ورود پیدا نمی‌کنم و کاری با این ماجرا ندارم. تمام حرف من این است که جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوانان باتوجه به تعداد جایزه‌ها و رویکردشان و در رقابت با دیگر فیلم‌ها امتیازی به این فیلم ندادند، چون این فیلم برای خانواده ساخته شده بود و صرفا برای مخاطب کودک و نوجوان نبود. البته من به گفته‌های سیدجواد هاشمی احترام می‌گذارم، به هرحال آقای هاشمی یکی از پرکارترین فیلمسازان در عرصه کودک و نوجوان است. ایشان هم نگران سرمایه و دیده شدن فیلم بودند، اما امیدوارم از این به بعد آقای هاشمی برای راضی نگه‌داشتن و احترام به خانواده‌ها، کودکان و نوجوانان در حوزه سوژه‌یابی و فیلمنامه، انتخاب‌های دقیق‌تری انجام دهند تا دچار حاشیه نشوند.
در جشنواره سینما حقیقت حضور پیدا کردید، تاثیر و رویکرد این جشنواره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از این که سینمای ایران جشنواره‌ای مستقل برای سینمای مستند دارد بسیار خرسند هستم. امسال هم که پانزدهمین دوره از این رویداد سینمایی به صورت حضوری در تهران و به صورت برخط برای تمامی مردم ایران برگزار می‌شود. سینمای مستند یکی از گوهر‌های ارزشمند سینمای ایران است که می‌تواند بستر مناسبی را برای ایجاد گفت‌وگوی فرهنگی میان مخاطبان این گونه سینمایی هم در ایران و هم در عرصه بین‌الملل ایجاد کند. باید به این نکته اشاره کنم که برخی از اشکال و انواع فیلمسازی و مستند‌هایی که بعضا رسانه ملی در حوزه‌های سیاسی اجتماعی با یک سوگیری خاص تولید و پخش می‌کند و کیفیت خیلی خوبی ندارد، می‌تواند بر ذائقه مخاطب تاثیر بگذارد.
یعنی نباید در پشت صحنه ساخت برخی از فیلم‌ها اغراض سیاسی وجود داشته باشد. چنین آثاری در دراز مدت می‌تواند بر حس اعتمادی که مخاطبان مستند دوست تلویزیون دارند، تاثیر بگذارد. چون شبکه مستند و دیگر شبکه‌های تلویزیون مخاطبان خوبی دارند که اگر به این مخاطبان کار کم کیفیت عرضه شود که در آن سوگیری سیاسی خاصی وجود دارد، طبعا با پس زده شدن از جانب مخاطب روبه‌رو خواهیم شد و حس بی‌اعتمادی در او مستولی خواهد شد.
باید به اندیشه‌های مستقل در حوزه مستند بیشتر توجه شود. این گونه هم شاهد رشد کیفی آثار خواهیم بود و هم امیدواری بیشتری میان سینماگران مستقل پیش می‌آید که آن‌ها هم می‌توانند از حمایت‌های دولتی بهرمند شوند و با نگاه تسهیل‌گرانه بیشتری شروع به تولید آثار خود کنند و امیدوارم که این مهم رقم بخورد.
