ساعات پرتلاطم پایانی در کوپ۲۶؛ آیا رهبران جهان برای مهار گرمایش زمین چاره‌ای می‌اندیشند؟
اجلاس آب و هوایی گلاسگو در حالی قرار است روز جمعه ۲۱ آبان (۱۲ نوامبر) پس از دو هفته بحث و رایزنی‌های دشوار و فشرده به جمع‌بندی نهایی برسد که رهبران جهان هنوز نتوانسته‌اند بسیاری از مشکلات کلیدی را مرتفع کنند و در خصوص برخی موضوعات به توافق برسند.
دیدارنیوز: هدف تعیین شده برای این اجلاس که در تداوم کنفرانس اقلیمی پاریس و برای محدود کردن اثرات مخرب فعالیت‌های انسانی بر محیط زیست و مهار تغییرات پرشتاب اقلیمی برپا شده، رسیدن به توافقی کلی برای کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای و در نتیجه پایین آوردن سقف میزان افزایش دمای زمین تا ۱.۵ درجه سانتیگراد عنوان شده است.
این در حالی است که با توجه به تعهدات فعلی کشورها برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در این دهه، به اعتقاد محققان، جهان به سطح گرمایشی بسیار فراتر از حد کنونی خواهد رسید و این امر تبعات فاجعه باری چون بالا آمدن سطح دریا، جاری شدن بیشتر سیلاب‌ها در نقاط مختلف جهان و نیز تشدید خشکسالی را به همراه خواهد داشت.
به رغم آنکه امید چندانی به اعلام تعهدات جدید در روز پایانی مذاکرات برای پر کردن این شکاف وجود ندارد، مذاکره‌کنندگان در تلاش هستند تا الزامات تازه‌ای را برای سوق دادن کشورها به افزایش سطح تعهدات خود در آینده وضع کنند.
آلوک شارما، رئیس اجلاس آب و هوایی گلاسگو در آخرین روزهای برپایی این نشست ضمن تاکید بر اهمیت به نتیجه رسیدن گفتگوها و رایزنی‌های دو هفته‌ای، خطاب به نمایندگان کشورهای شرکت کننده که مامور حفظ دستاوردهای توافق پاریس شده‌اند، گفت: «جهان اکنون ما را تماشا می‌کند.»
وی همچنین یک روز پیش از گفتگوهای پایانی میان هیئت‌های شرکت کننده با اشاره به موانع موجود تاکید کرد: «هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد»
این اجلاس در حالی آغاز شد که رهبران جهان در بدو گفتگوها از تعهدات بلند‌پروازانه و توافق‌هایی چون کاهش قابل توجه انتشار گاز متان و یا طرح‌های ویژه برای جنگل‌زدایی خبر داده بودند.
توافق روز چهارشنبه میان چین و ایالات متحده آمریکا که هر دو از بزرگ‌ترین تولید کنندگان گازهای گلخانه‌ای در جهان به شمار می‌روند از بارقه‌های امید در روزهای واپسین نشست اقلیمی گلاسگو بود.
دو غول اقتصادی جهان بر اساس این توافق متعهد شدند تا به تلاش‌های خود جهت مبارزه با گرمایش زمین و توجه ویژه به در پیش گرفتن اقدامات اساسی در این جهت سرعت ببخشند.
این در حالیست که گزارش‌های حکایت از آن دارد که به رغم پیشرفت‌های یاد شده گفتگوهای فنی هم‌اکنون با موانعی روبرو است و همچنان در سطح وزیران متوقف شده است.
در حالی که تنها ساعاتی تا پایان گفتگوهای اقلیمی در گلاسگو باقی است، رهبران جهان وظیفه دشواری برای به نتیجه رساندن رایزنی‌ها و رسیدن به یک توافق مهم و تعیین کننده بر دوش دارند.
اینکه آیا برنامه‌های ملی کشورها برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای باید در کوتاه مدت افزایش یابد و یا چگونه باید از کشورهای آسیب‌پذیر در این کارزار اقلیمی حمایت شود، از جمله مهمترین محورهای گفتگوهای پایانی اجلاس است.
برخی فعالان محیط زیست از جمله ونسا ناکاتا که از کنشگران جوان اوگاندایی است در خصوص اجلاس گلاسگو و تعهدات رهبران جهان می‌گوید: «حقیقت این است که این تعهدات خیلی جدی گرفته نمی‌شود.»
وی در ادامه تاکید می‌کند که «آنچه باید و یا نباید انجام دهیم دغدغه نهایی آنهاست اما بشریت با وعده‌ها نجات نخواهد یافت.»
در پیش‌نویس متن توافق گلاسگو از کشورها خواسته شده است تا برنامه‌های کربن‌زدایی خود را تسریع کنند و سه سال زودتر از زمان تعیین شده در سال ۲۰۲۵ طرح‌های وعده داده شده را در این زمینه اجرایی کنند.
برنامه ریزی برای پایان دادن تدریجی به استفاده از سوخت‌های فسیلی نیز از جمله مواردی است که در پیش‌نویس توافق به آن اشاره شده است؛ مسئله‌ای که به رغم تاکید اتحادیه اروپا و سایر اقتصاد‌های پیش‌رو با بی توجهی برخی تولیدکنندگان بزرگ هیدروکربن همراه شده است.
برای بریتانیا به عنوان میزبان کوپ۲۶ خروج دود سفید از محل برپایی اجلاس در شامگاه جمعه و توافق رهبران جهان برای حفظ تعهدات آب و هوایی پاریس در جهت نگه داشتن سقف افزایش میزان گرمایش زمین حد اکثر تا ۱.۵ درجه سانتیگراد از اهمیت زیادی برخوردار است.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد اما یک روز پیش از پایان یافتن گفتگوها در گلاسگو تاکید کرد که برنامه‌های آب و هوایی کشورها بدون دادن تعهد به حذف سریع سوخت‌های فسیلی «توخالی و بدون پشتوانه» است.
