داعش به طرز فزاینده‌ای در حال تهدید شیعیان و به صورت مشخص ایران و امنیت ملی ایران از خاک افغانستان است. موضع طالبان در این میانه چیست و آیا طالبان توان کنترل داعش را دارند؟
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: از زمان قدرت گرفتن طالبان در افغانستان، گروه داعش نیز علنی‌تر دست به اقدامات تروریستی می‌زند. این گروه با نام داعش خراسان حملاتی علیه شیعیان انجام داده است.
داعش تا به امروز دو عملیات انتحاری بزرگ در مسجد فاطمیه قندهار و مسجد جامع گذر سیدآباد در شهر قندوز انجام داده و این اقدامات تروریستی کشته‌های فراوانی داشته است. از سوی دیگر گروه داعش در جریان تبلیغات مذهبی‌اش، شیعیان را خطرناک توصیف کرده اند و تهدید کرده اند که شیعیان را از «بغداد تا خراسان» هدف حمله قرار خواهد داد.
از جایی که افغانستان مرز‌های طولانی‌ای با ایران دارد، شرایط این کشور برای ما از اهمیت فراوانی برخوردار است. تهدید داعش به عملیات علیه شیعیان از بغداد تا خراسان، به صورت مستقیم تهدید امنیت ملی ایران به شمار می‌رود. با پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل افغانستان در مورد این شرایط به گفتگو پرداخته‌ایم.
پیر محمد ملازهی در مورد حضور داعش در افغانستان می‌گوید: «واقعیت این است که داعش می‌خواهد در افغانستان سرزمین بدست بیاورد و با طالبان اختلاف جدی دارد. چون داعش به دنبال خلافت اسلامی است و بحث خلافت خراسان را مطرح می‌کند، اما طالبان دوست ندارد یک گروهی مثل داعش در درون خاک افغانستان مناطقی را اشغال کند و در آنجا مستقر شود. برای مثال داعش به دنبال این است که منطقه بدخشان است که به آسیای مرکزی که حوزه امنیتی روس‌ها وصل می‌شود را به دست بیارود. این یکی از موارد مناقشه بین طالبان و داعش است. اختلاف دوم بر سر نوع نگاهی است که طالبان دارند.
طالبان می‌خواهند افغانستان را اسلامی بکنند و کاری به کشور‌های دیگر ندارند؛ ولی داعش خلافتگرا است و می‌خواهد تمام کشور‌های اسلامی را تبدیل به امارت بکند تا بعد از ادغام امارت‌ها، خلافت اسلامی را ایجاد کند. در واقع طالبان محلی و داعش جهانی فکر می‌کند. این دو مسئله، مشکل اصلی میان طالبان و داعش است. اما به لحاظ ایدئولوژیکی هر دو از یک منبع فکری تغذیه می‌شوند. القاعده، داعش و طالبان از لحاظ ایدئولوژیکی بهم نزدیک هستند و اختلاف نظری ندارند و اختلافات بر سر مسائل سیاسی و مقوله‌های دیگری است.
به نظر می‌رسد که طالبان از قدرت گرفتن داعش در افغانستان نگران است. چون داعش به دنبال سرزمین است و هم اینکه قدرت طالبان را تحت تاثیر قرار می‌دهد وگروه‌های رادیکال اسلامی را دور خود جمع می‌کند. تقریباً اگر از این زاویه نگاه کنید طالبان و داعش دیر یا زود بر سر مسائل حکومتی دچار اختلافاتی می‌شوند.»
در مورد تهدید داعش علیه شیعیان، ملازهی بیان می‌کند: «داعش این ظرفیت را دارد که ناامنی بیشتری در منطقه ایجاد کند. واقعیت این است که تفکر داعشی، ایران را از دوره صفویه به عنوان عاملی که بین دو بخش خلافت یعنی بخش خاورمیانه خلافت و بخش خراسانی خلافت تفرقه ایجاد کرده، می‌شناسد. از سوی دیگر شیعه انقلاب اسلامی به دنبال رشد شیعه است؛ بنابراین اینکه می‌گویند بغداد تا خراسان می‌خواهند دو مرتبه خلافت اسلامی را بوجود آورند و ایران این وسط میان مزاحم است. به نظرم اختلاف داعش با ایران یک اختلاف جدی ایدئولوژیک، سیاسی و سرزمینی است. داعش حرفی که می‌زند براساس نگاه تاریخی است و وقتی می‌گوید از بغداد تا خراسان به این معنی است که ما با ایران در آینده بدون تردید برخورد خواهیم کرد. منتهی داعش در افغانستان با هزاره‌ها هم دشمن است، زیرا لشکر فاطمیون که ایران درست کرده در شکست داعش و خلافت خاورمیانه‌ای اش نقش داشته اند؛ بنابراین داعش با هزاره‌ها دشمنی می‌کند.»
این کارشناس افغانستان در مورد سوالی اینکه طالبان با داعش به کجا خواهد رسید؟ می‌گوید: «طالبان تا جایی که بتواند سعی می‌کند داعش را در افغانستان کنترل کند؛ ولی واقعیت این است که خیلی قابل کنترل نیستند. مثلاً در عملیات‌های انتحاری بسیار سخت است که آن‌ها را کنترل و شناسایی کند، مگر اینکه تکنولوژی لازم را داشته باشند که چنین امکاناتی را نمی‌توان در افغانستان ایجاد کرد. همچنین گستردگی مساجد و مکان‌های مذهبی و ... طالبان را در مقابل داعش ضربه پذیر کرده است. البته سخت خواهد بود که طالبان با داعش درگیر بشود. زیرا اگر بخواهند درگیر بشوند حکومت طالبان متزلزل می‌شوند. مثلا شبکه حقانی به داعش نزدیک است. شبکه حقانی الان تمام نیرو‌های نظامی طالبان را در اختیار دارد. البته طالبان اگر با داعش درگیر شود، توان کنترل داعش را دارد، چون طالبان حدود ۵۰ الی ۶۰ هزار نفر نیرو دارد و به لحاظ قومی قدرت دارد. اما واقعیت دیگر این است که با شروع درگیری طالبان نیز ضربه می‌خورد. اگر با داعش درگیر بشوند ممکن است که ریزش نیرو پیدا کنند و نیروهایشان به طرف داعش بروند. در این فضا نباید انتظار داشت که طالبان علیه داعش حرکت کند.»
