لغو قرارداد خرید زیردریایی‌های فرانسوی توسط استرالیا و جایگزین شدن آن با خرید زیردریایی‌های اتمی آمریکایی در قالب پیمان اوکوس با شراکت استرالیا، آمریکا و انگلیس به یک بحران جدی در روابط اتحادیه اروپا با آمریکا بدل شده است.
دیدارنیوز: وزرای خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه در جریان نشستی در نیویورک با بحث در مورد لغو سفارش زیردریایی‌های فرانسوی از سوی استرالیا به دلیل توافق تازه با آمریکا و بریتانیا، از فرانسه حمایت و با این کشور اعلام همبستگی کردند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از نشست غیرعلنی وزرای خارجه اتحادیه اروپا در حاشیه گردهمایی سالانه رهبران جهان در سازمان ملل متحد، گفت: «ما برای دستیابی به یک منطقه با ثبات و صلح‌آمیز در اقیانوس هند-آرام که چین به عنوان قدرتی روزافزون در آن قرار دارد به همکاری و هماهنگی بیشتر و اختلاف کمتر نیازمندیم.»
استرالیا هفته گذشته اعلام کرد که به دنبال عقد پیمان «اوکوس» (AUKUS) با ایالات متحده و بریتانیا با هدف همکاری دفاعی و امنیتی در منطقه اقیانوس هند-آرام، سفارش زیردریایی‌های فرانسوی را لغو کرده و در عوض حداقل ۸ زیردریایی دارای موتور اتمی از آمریکا خریداری می‌کند.
آقای بورل گفت: «مطمئناً ما از این اعلام این خبر غافلگیر شدیم.» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین تاکید کرد که وزیران خارجه بیست و هفت کشور عضو اتحادیه اروپا در این نشست همبستگی کامل خود را با فرانسه اعلام کردند.»
آقای بورل همچنین در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد (UNGA) با ماریس پین، وزیر خارجه استرالیا دیدار کرد. او در این دیدار از عدم مشورت استرالیا با اتحادیه اروپا پیش اتخاذ تصمیم هفته گذشته انتقاد و تاکید کرد که برقراری ثبات در منطقه اقیانوس هند-آرام با وجود چالش‌های کنونی مستلزم همکاری و هماهنگی بیشتر بین شرکای همسو و همفکر است. بر همین اساس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از عدم جلب مشارکت شرکای اروپایی که در اقیانوس آرام حضوری قوی دارند، ابراز تاسف کرد.
هنوز مشخص نیست که آیا بروز این اختلاف بر دور بعدی مذاکرات تجاری اتحادیه اروپا و استرالیا که قرار است ۱۲ اکتبر برگزار شود، تاثیرگذار خواهد بود یا خیر.
در همین حال، اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا نیز در گفتگو با شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان به کریستین امانپور گفت که در قالب عقد پیمان اوکوس با یکی از اعضای اتحادیه اروپا رفتاری شده که قابل قبول نیست. خانم فن در لاین همچنین خواستار شفاف سازی در این خصوص شد و تصریح کرد: «ما می‌خواهیم بدانیم چه اتفاقی افتاده و چرا.»
شارل میشل، رئیس شورای اروپا نیز در گفتگو با خبرنگاران در نیویورک با متهم کردن آمریکا به «عدم وفای به عهد» گفت که درک اقدام استرالیا، بریتانیا و ایالات متحده برای او مشکل است. آقای میشل با انتقاد از عدم پایبندی دولت دموکرات آمریکا به توافق‌ها و تعهدات بین‌المللی خود گفت: «دولت جدید جو بایدن با صدور این پیام تاریخی روی کار آمد که آمریکا دوباره بازگشته است، ولی اکنون این سوال مطرح شده که آیا آمریکا دوباره به آمریکا بازگشته یا جای دیگر؟»
رئیس شورای اروپا خاطرنشان کرد که اگر تمرکز اصلی سیاست خارجی واشنگتن بر چین است، پس بسیار عجیب است که با تضعیف اتحاد فرا اقیانوس اطلس تنها به همکاری با استرالیا و بریتانیا اکتفا کرده است.
پیش از این قرار بود، مقامات ارشد ایالات متحده و اتحادیه اروپا اواخر ماه جاری در جلسه افتتاحیه شورای تازه تاسیس تجارت و فناوری در پنسیلوانیا ملاقات کنند، ولی به گفته آقای میشل برخی از اعضای اتحادیه اروپا در تلاش برای به تعویق انداختن این نشست هستند.
