خوزستان، تشنه عقلانیت و توسعه است نه خشونت و خون‌ریزی

دیدارنیوز - نوشته زیر متعلق به دکتر محمد فاضلی، جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی است و به بهانه حادثه تروریستی در اهواز نگاشته شده است. 

ترور و ریختن خون بی‌گناهان، به هر بهانه‌ای، غیراخلاقی و محکوم است و باید چنان در برابر آن ایستاد که جایی برای هیچ توجیهی از جانب هیچ کسی باقی نماند. رویکرد آن‌ها که جهان را به خودی‌ها و غیرخودی‌ها تقسیم می‌کنند (از جمله بی‌بی‌سی فارسی) و حتی حاضر نیستند در ظاهر هم تروریسم علیه غیرخودی‌ها را محکوم کنند، غیرانسانی است و فقط بر دردها و زخم‌های کهنه بشری می‌افزاید. 

لحظات تلخ و دردناکی نظیر آن‌چه امروز در اهواز گذشت، عده‌ای را عصبانی کرده و برمی‌آشوبد؛ اما هوشیارانه به یاد داشته باشیم که در کاربرد واژه‌ها حساس باشیم. تروریست‌ها ممکن است قومیت عرب داشته باشند، تعمداً بر هویت عربی تأکید کنند و بیانیه به زبان عربی صادر کنند. ما اما مواظب باشیم که هم‌وطنان عرب خوزستانی، پاره تن ایران هستند، ایرانیان صبوری که همه کاستی‌ها را تحمل کرده‌اند و انسجام و بزرگی ایران را پاس داشته‌اند. چنان رفتار کنیم که هم‌وطن عرب ما هرگز نرنجد، او امروز بیش از هر ایرانی دیگری داغدار است. 

خشونت، ترور، جدایی‌طلبی و هر گونه دمیدن بر مناقشات قومی، مذهبی یا منازعات منطقه‌ای، از جانب هر کسی که باشد، دردی از دردهای کشور و خاصه خوزستان را درمان نمی‌کند. خوزستان زخم‌خورده قریب یک دهه جنگ، و پس از آن ناکامی در به‌کارگیری عقلانیت کافی برای توسعه است. 

خوزستان زخم‌خورده فقدان آمایش سرزمین محدود به ظرفیت‌های آب و خاک، استفاده نادرست از منابع حیاتی آب و خاک این سرزمین، بی‌توجهی به محیط‌زیست، ناکامی در جای دادن این سرزمین ثروتمند در چارچوب توسعه‌ای درست، فقدان سیاست قومی کارآمد، و غفلت از پی‌آمدهای ناگوار اشتباهات توسعه‌ای برای نیروی انسانی و امنیت انسانی و اجتماعی در این استان است. 

آن‌ها که آدرس جدایی‌طلبی می‌دهند و دست به خشونت می‌زنند، آن‌ها که از ترور در هر شکل و به هر بهانه‌ای حمایت می‌کنند، آن‌ها که آگاهانه و ناآگاهانه بر آتش مناقشات قومی می‌دمند، دردهای مردم این استان را نمی‌کاهند. این گروه به اندازه همان کسانی اشتباه می‌کنند که امنیت را فقط در شکل نظامی و انتظامی‌اش می‌بینند. 

خوزستان اگرچه امروز داغدار مردمانش شد و خدشه‌ای بر امنیت انتظامی آن وارد گردید، اما راهکار کاستن از زخم‌های خوزستان و به تبع آن تقویت امنیت انتظامی این استان، در نگاهی همه‌جانبه به امنیت نهفته است. امنیت همه‌جانبه خوزستان فقط با عقلانیت و توسعه امکان‌پذیر است. خوزستان وقتی امنیت همه‌جانبه خواهد داشت و برای هر تروریستی محیطی ناامن خواهد بود که محیط‌زیست، اقتصاد، روابط قومی، حیات فرهنگی، توسعه فعالیت‌های اقتصادی کشاورزی و صنعتی، توسعه تجارت، برنامه‌ریزی شهری به منظور کاهش حاشیه‌نشینی و فقر، و بقیه عوامل مؤثر بر حیات مردمان این استان، یک‌جا دیده شوند. حیات سیاسی به دور از پوپولیسم، رقابت‌های سیاسی مخرب، نگاه صرفاً امنیتی و توأم با عقلانیت پایدار توسعه، راهکار تحقق امنیت همه‌جانبه در خوزستان است. توطئه‌های خارجی محتمل‌اند، اما توطئه خارجی در محیطی توسعه‌یافته، بختی برای موفقیت ندارد.