آن‌چه در رویداد سالانه کنشگری در ایران گذشت (بخش دوم)

دیدارنیوز: در این پنل سمیه رفیعی، فراکسیون محیط زیست مجلس و الهه محمدی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان حضور داشتند.

رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس: قانون باید با مشارکت ذی‌نفعان نوشته شود

رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس در این پنل درباره سازوکار قانونی کنشگری در ایران گفت: ساز و کار قانونی برای فعالیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد و نهاد‌های مدنی وجود دارد و حتی بر حمایت از آن هم تاکید شده، اما مانند بسیاری دیگر از قوانین به صورت کامل اجرا نمی‌شود.

او با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حکمرانی خوب که در سال‌های اخیر مکرر درباره آن حرف می‌زنیم فعالیت نهاد‌های مدنی است، اضافه کرد: من بار‌ها گفته‌ام قانونی بهترین قانون است که باید مشارکت ذی‌نفعان نوشته شود و حضور و نفع آن‌ها را به صورت همه جانبه در نظر گرفته باشد. اگر اینطور نباشد قانون می‌رود لب تاقچه و در دنیا متهم می‌شویم که بی‌قانون هستیم یا اینکه قوانین متناقض داریم.

به گفته رفیعی برای اینکه بتوانیم پیشرفت کنیم و از این وضعیتی که در آن هستیم بیرون بیاییم باید این سازوکار‌ها مشارکت مردم در نظر گرفته شود.

او در ادامه افزود: پدیده‌هایی که امروز با آن‌ها روبروییم بسیار عجیب است که نتیجه عملکرد ما به صورت قانونگذار و مجری‌های قانون است. مثلا در خوزستان که زمانی پر آب‌ترین استان ایران بود و الان آب خوردن هم وجود ندارد می‌توان عمق فاجعه را فهمید. برای این استان یک زمانی کسانی تصمیم گرفته‌اند که وضیعت مردم بهتر شود و یا اشتغال و توسعه ایجاد شود، اما حالا که زمانی از آن تصمیم‌گیری گذشته مشخص شده که تنها چیزی که وجود ندارد رضایت مردم است.

رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس با اشاره به اینکه اشکال کنشگری در کشور ما این است که بعد از ایجاد بحران کنشگری آغاز می‌شود، گفت: باید پیش از بحران مردم آگاه شوند، اما مدیر تصمیم‌گیر می‌ترسد که اگر مردم را درباره تصمیم‌هایش آگاه کند سنگی جلوی این تصمیم‌ها بیاندازند.

او با تاکید بر اینکه حتما باید نظر مردم درباره تصمیم‌ها پرسیده شود اضافه کرد: باید پرسشنامه ایجاد شود و از مردم نظرسنجی شود تا مشخص شود که مردم نسبت به تصمیم‌ها چه نظری دارند. در ارزیابی‌های محیط زیستی فرایند کارشناسی کامل تعریف نمی‌شود و معمولا ناقص است و تصمیمی‌گیری‌ها در اتاق‌های بسته و با مکانیزم غیرشفاف اتخاذ می‌شود و مردم نسبت به این تصمیم‌ها آگاه نمی‌شوند و تازه بعد از اجرای تصمیم تبعات آن مشخص می‌شود.

رفیعی همچنین افزود: درباره مطالبه‌گری باید از قبل آموزش‌هایی ارائه شود. برخی از مطالبه‌ها مبنای علمی ندارند و برخی در جو احساسی پیش می‌روند. البته باید بگویم که این آموزش وظیفه دولت و حاکمیتی است.

او در ادامه تاکید کرد: مکانیزم پاسخگویی مسئولان باید طراحی شود. قانونش هست، اما مکانیزم‌ها باید مشخص شود. من نسبت به کاری که سایت کارزار انجام می‌دهد حس خوبی دارم و یکی از پر مشتری‌ترین مخاطبان شما هستم و تا امروز مخاطب چندین کارزار بودم که تعدادی از آن‌ها به نتیجه رسید و من با نویسندگان کارزار تماس گرفتم.

رئیس کمیسیون محیط زیست مجلس در ادامه گفت: من اعتقاد دارم که مدیریت در کشور باید با مشارکت مردم باشد و این با شعار محقق نمی‌شود و باید ذی‌نفعان را در تصمیم‌گیری شرکت داد.

مردم صدای همدیگر را پیدا می‌کنند

الهه محمدی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان هم در این پنل با اشاره به نقش فزاینده و چشمگیر شبکه‌های اجتماعی در کنشگری گفت: کنشگری در ایارن در دو سال اخیر و بعد از اتفاقت سال ۹۸ کنشگری تغییرات زیادی کرده است. حالا مردمی که بیرون گود نشسته بودند خودشان را بیشتر درگیر موضوعات کرده‌اند.

او با اشاره به اینکه نسخه واحدی برای کنشگری در ایران نمی‌توان نوشت، اضافه کرد: مردم با همه مخاطراتی که کنشگری در ایران دارد فعالیت می‌کنند. حساسیت به موضوعات مختلف مانند زنان، محیط زیست و حقوق حیوانات افزایش پیدا کرده است. مردم شاید عضو یک سازمان مردم نهاد نشوند، اما با امضا کردن یک کارزار یا نوشتن یک پست در شبکه‌های اجتماعی نقش خود را ایفا کنند.

به گفته او اگر خبری در مورد برخورد با سگ‌گردانی می‌آید حجم عظیمی از مردم اعتراض می‌کنند و همین کارزاری که این‌باره ایجاد شد را صد‌ها هزار نفر امضا کردند.

محمدی با اشاره به جنبش Me Too ایرانی و موضوع آزار جنسی گفت: وقتی این موضوع در شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود بسیاری از مردم وارد ماجرا می‌شوند. حرف زدن از آزار‌های جنسی و آزار‌های خیابانی و خشونت‌های خانگی نشان دهنده این است که مردم صدا‌های مشترک هم را پیدا می‌کنند.