یکی از گامهای اساسی در راه توقف ازدواج کودکان، اصلاح ساختار و رویه‌های قانونی است اما وضع قانون در فقدان آموزش مردمی و محلی و تلاش برای تغییر سنت‌های فرهنگی و منطقه‌ای، اثر چندانی ندارد. ازدواج کودکان در مناطقی که انجام می‌شود از حیث فرهنگی پذیرفته شده است و ناهنجاری و خشونت علیه کودک به حساب نمی‌آید. در نتیجه تا باور عمومی و فرهنگی نسبت به این آسیب عوض نشود، قانون موجود به راحتی نادیده گرفته می‌شود.

ازدواج کودکان یک پدیده فرهنگی است و در مناطق مختلف رواج و مشروعیتش را از سنت‌های فرهنگی و ساختارهای اجتماعی می‌گیرد اما آنچه در بین مناطق مختلف در خصوص ازدواج کودک مشترک است، پذیرفته بودن و طبیعی بودن این امر است. خانواده‌هایی که مبادرت به ازدواج اجباری کودکانشان می‌کنند، این کار را خشونت علیه آنها و تضییع حقوق کودکان نمی‌دانند.

با برخورد قهریه و سیاست‌های زور و اجبار نمی‌توان کار فرهنگی کرد. سن اعتیاد در مدارس به زیر ۱۳ سال رسیده است و این بدان معناست که ما نسل آینده را از دست داده‌ایم.

ما نیاز داریم کاری بکنیم که برایمان ثمربخش و ارزشمند باشد؛ کاری که وقتی به آن می‌پردازیم، گذر زمان را احساس نکنیم و هر روز غرق در آن کار شویم.

چند روز قبل رئیس محترم قوه قضائیه با اعلام اسامی ۲۰ نفر از وکلا تبصره ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی کیفری را اجرائی کرد. این امر با مخالفت جمع کثیری از اساتید حقوق و وکلا روبه‌رو شد. بدین منظور گفت‌وگوئی با دکتر عباس تدین از اساتید دانشگاه و صاحب نظران حقوقی انجام دادیم که ماحصل آن را پیش رو دارید.

یک روانشناس از وجود عوامل زمینه‌ساز بیشتر برای ابتلای این کودکان به اختلالات روانی، شکنندگی جمعیت کودکان ترخیص شده، ضرورت برنامه‌ریزی‌ها، لزوم آموزش‌های والدگری به خانواده‌های مراقب، منسوخ شدن توسعه مراکز نگهداری کودکان، دشواری‌های نظارت روی این مراکز، نظارت اندک و عدم پیگیری وضعیت کودکانی که به فرزندخواندگی می‌روند، می‌گوید.

مسأله ما فقدان رابطه دیالکتیک متعاملانه بین عرصه رسمی و غیررسمی یا عرصه انتزاعی و انضمامی است. ما گیر کردیم، قفل کردیم. من دوست دارم آن رابطه منطقی اثر خودش را بگذارد اما اثر هم بپذیرد. نظام ما فقط می‌خواهد اثر بگذارد و اثر نپذیرد. چرخه دیالکتیک بین این دو عرصه از حرکت ایستاده است.

طی دو دهه اخیر همایش آسیب های اجتماعی ایران در دو نوبت (1380 و 1391) توسط انجمن جامعه شناسی ایران برگزار و نتایج آن در چهارده جلد کتاب منتشر شد.

فضای مجازی و فرصت‌های جدید آن برای آشناشدن و تبادل اطلاعات و مخالفت با سپردن نقش رابط به تشکل‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه ازدواج، از دلایل شیوع شیوه جدید ازدواج هستند.