سرنوشت سنجاب ایرانی؛ از بیرجند تا کامیاران

دیدارنیوز ـ اسدالله حاتمی، امروز سه شنبه ۱۸ خرداد به رسانه‌های گروهی گفت: مأموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان بیرجند در بازدید از پرنده فروشی‌های سطح شهرستان بیرجند، پنج بطانه سنجاب ایرانی را که به صورت غیرمجاز نگهداری می‌شدند، کشف و ضبط کردند.

وی افزود: این سنجاب‌ها پس از مدتی قرنطینه، تیمار و مراقبت توسط حامیان محیط زیست با هواپیما به تهران و سپس به شهرستان کامیاران استان کردستان (زیستگاه اصلی خود) منتقل شدند.

حاتمی اظهار کرد: این پستانداران زیبا در مناطق حفاظت شده شهرستان کامیاران استان کرستان که یکی از مهم‌ترین زیستگاه این گونه خاص است رهاسازی شدند تا به احیاء کنندگان جنگل‌های بلوط ایران ملحق شوند.

وی بیان کرد: سنجاب ایرانی یا سنجاب قفقازی، نوعی سنجاب است که در جنگل‌های پهن برگ قفقاز، آناتولی، زاگرس و مدیترانه شرقی زندگی می‌کند؛ سنجاب ایرانی دارای پوشش خارجی به رنگ طلایی نارنجی تا قرمز مایل به قهوه‌ای، چشمان درشت، دسته موی به نسبت بلند روی گوش‌ها، دم پرمو و دندان‌های پیش به رنگ زرد نارنجی است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بیرجند ادامه داد: سنجاب‌ها به دلیل مخفی کردن بذر بلوط در زیر خاک نقش بسیار مهمی در رویش و حفظ جنگل‌های بلوط دارند و همچنین به عنوان طعمه ضامن بقای بسیاری از گوشتخواران از جمله روباه، شغال و پرندگان شکاری هستند.

حاتمی بیان کرد: سنجاب‌ها از دانه، میوه، جوانه، برگ و پوست درختان تغذیه می‌کنند و برای فصل زمستان مقدار زیادی مواد غذایی و به خصوص دانه بلوط را در سوراخ‌های زمین، زیر ریشه یا سوراخ درختان مخفی می‌کنند که این کار، کمک فراوانی به رشد و تجدید حیات جنگل‌های بلوط می‌کنند.

وی اظهار کرد: متأسفانه سنجاب ایرانی توسط متخلفان سودجو، زنده گیری و پس از انتقال به شهر‌های بزرگ به عنوان حیوان خانگی به فروش می‌رسد؛ نسل سنجاب ایرانی از پستانداران خاص به دلیل جمع‌آوری میوه‌های بلوط توسط مردم و اسارت بی اندازه این حیوان زیبا توسط شکارچیان برای فروش، به شدت در حال کاهش و انقراض است.

حاتمی، تخریب زیستگاه به دلیل دخل و تصرف اراضی توسط انسان، آتش سوزی جنگل، خشکیدن درختان بلوط و همچنین شکار و قاچاق این جاندار به منظور خرید و فروش آن را مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده حیات سنجاب ایرانی دانست.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بیرجند با تأکید بر اینکه هر جاندار مأموری از جانب خالق هستی در طبیعت است، یادآور شد: ما انسان‌ها باید بیاموزیم که حیوانات هم حق حیات دارند و دیدن آن‌ها در طبیعت بسیار دل انگیز از پشت میله‌های قفس است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بیرجند با اعلام اینکه عرصه‌های طبیعی استان به صورت مستمر گشت و کنترل می‌شود، گفت: از ابتدای فروردین ماه سال جاری که اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بیرجند راه اندازی شده است تعداد ۶ نفر متخلف شکار و صید دستگیر و شش فقره پرونده تخلف در این رابطه تشکیل و تحویل مراجع قضایی شهرستان شده است.

حاتمی افزود: در برخورد قاطع با متخلفان شکار وصید و پیشگیری از وقوع شکار، تعداد یک قبضه سلاح ساچمه زنی کالیبر ۱۲ غیرمجاز و ۴ عدد تله آهنی کشف و ضبط و به استناد مواد ۱۰ و ۱۵ قانون شکار و صید جانوران و پرندگان وحشی و ماده ۶ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، با متخلفان برخورد قانونی صورت گرفته است.

وی بیان کرد: در حوزه محیط زیست طبیعی علاوه بر گشت و کنترل مستمر مناطق، تیمار و رهاسازی حیوانات وحشی کشف و ضبط شده، آبرسانی به منابع آبی حیات وحش و لایروبی چشمه‌ها، مراقبت از تخریب و چرای دام در مناطق حفاظت شده، ایجاد بانک ژن و تهیه نمونه نیز انجام می‌شود.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بیرجند با اشاره به اقدامات موثری که در حوزه محیط زیست استانی شهرستان بیرجند در حال انجام است، گفت: در حوزه محیط زیست انسانی ضمن پایش مداوم صنایع با ناقضان قوانین و مقررات زیست محیطی برخورد خواهد شد.

وی اظهار کرد: از فروردین ماه سال جاری تاکنون تعداد ۲۳ مجوز احداث و استقرار واحد‌های تولیدی و صنعتی و یک مورد اخطار به واحد صنعتی آلاینده صادر شده است.

راه حل بهبود چالش‌های زیست محیطی چیست؟

حاتمی، آموزش و فرهنگسازی را راه حل کاهش تخلفات و تخریب‌های محیط زیستی دانست و گفت: تلاش ما آموزش اقشار مختلف جامعه است چراکه همه افراد در توسعه یا تخریب محیط زیست نقش دارند و بی شک افزایش آگاهی‌های محیط زیستی می‌تواند به بهبود چالش‌های زیست محیطی جامعه کمک کند.

وی اظهار کرد: سازمان‌های مردم نهاد شهرستان نیز باید تقویت شوند تا افکار عمومی را نسبت به مسائل محیط زیست حساس کنند.

حاتمی بیان کرد: توسعه فرهنگ حفاظت از محیط زیست با استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد، رویکردی فراگیر است که می‌تواند راهگشای برخی از مشکلات محیط زیستی جامعه باشد.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بیرجند، با توجه به وسعت عرصه‌های طبیعی شهرستان بیرجند از مردم طبیعت دوست خواست هر گونه تخریب محیط زیست یا تخلف در این زمینه را به اداره حفاظت محیط زیست بیرجند اطلاع دهند و در کنار محیط بانان سخت کوش استان حافظ محیط زیست و تنوع جانوری آن باشند.