مرکز پژوهشی «نشنال اینترست» تدوام مذاکرات در وین را به رغم تحولات اخیر امیدوارکننده ارزیابی و نوشت: مخالفان منطقهای برجام برای جلوگیری از اجرای دوباره توافق هستهای بر ایران و دولت آمریکا فشار میآورند، اما گروههای کاری در حال بحث در مورد رفع تحریمهای واشنگتن و گامهای تهران هستند.
دیدارنیوز - «مرکز منافع ملی» (Center for the National Interest) در گزارشی در زمینه بازگشت ایران و آمریکا به تواق هستهای آورده است: گفتگوها برای اجرای دوباره توافق هستهای ایران پس از انفجار در نطنز و پاسخ ایران مبنی بر آغاز غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم ثابت باقی مانده است.
«دورین هورشیگ» در این گزارش آورده است: ایران پس از حمله به تاسیسات هستهای نطنز، اما ایران غنی سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصدی را در دستور کار خود قرار داد. نگرانیهایی از حمله هفته گذشته که گویا از سوی اسرائیل صورت گرفته بود، وجود داشت، زیرا این اقدام میتوانست تاثیر منفی را بر تلاشهای در جریان برای احیای توافق هستهای ایران داشته باشد.
نویسنده این تحلیل ابراز خوشحالی کرد: اگرچه پیش بینی میشد که این انفجار بر سرعت فعالیت ایران بیفزاید، اما فرایند دیپلماسی در وین را متوقف نکرد و در عمل این گفتگوها با قدرت در حال پیشرفت است. «کلسی داونپورت» مدیر سیاست منع اشاعه سلاح هستهای در «انجمن کنترل تسلیحات» اعتقاد دارد بحث بر سر جزئیات آغاز شده است و شواهد امر نشان میدهد فرایند در حال پیشرفت است. اگرچه ادامه این مباحث مفصل خواهد بود، اما روند به طور کامل مثبت ارزیابی میشود.
وی اعتقاد دارد: اقدام ایران مبنی بر افزایش سطح غنی سازی تا ۶۰ درصد در واقع تهدیدی بود برای ایالات متحده جهت بازگشت هر چه سریعتر به توافق هستهای و لغو تحریم ها. با این وجود خیلی زود است که درک شود غنی سازی تا چه اندازه بر برنامههای هستهای ایران تاثیرگذار خواهد بود. در شرایط کنونی افزایش سطح غنی سازی را میتوان واکنشی به عامل حمله به نطنز یعنی اسرائیل و سایر طرفهای توافق هستهای ارزیابی کرد تا هر چه سریعتر تحریمها علیه تهران را رفع کنند.
داونپورت تاکید دارد: حمله و انفجار در نطنز یکی از سلسله تلاشها برای برهم زدن و تضعیف جنبههای گوناگون برنامه هستهای ایران است که در ادامه حملات سایبری و ترور اشخاص صورت میگیرد. با این حال اگرچه حمله به نطنز ممکن است برنامه هستهای ایران را با تاخیر روبرو کند، اما این عقب ماندگی موقتی خواهد بود؛ به صورت معمول ایران نشان داده است در چنین شرایطی با سرعت و جدیت بیشتری به فعالیتهای خود در آینده ادامه خواهد داد.
طبق این تحلیل، دیپلماسی در وین با هدف اجرای دوباره توافق هستهای ایران دنبال میشود، توافقی که در زمان اجرا درست عمل کرد و در رسیدن به اهداف موفق بود. این کارآمدی برجام و انطباق ایران به آن نه تنها از سوی ناظران هستهای آژانس بین المللی انرژی اتمی بلکه در گزارشهای نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده هم نشان داده شد.
در گزارش عنوان شد: با اینحال تعدادی از بازیگران به ویژه در منطقه خاورمیانه همچون اسرائیل و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس از اجرای دوباره برجام خوشحال نیستند. به اعتقاد این تحلیلگر، کارشکنیها تنها علیه ایران به کار گرفته نمیشود بلکه فشارها علیه دولت جو بایدن نیز در جریان است تا مانع از بازگشت دولت آمریکا به توافق شود. داونپورت تصریح کرد در هر صورت اینکه اروپا و آمریکا نسبت به غنی سازی ۶۰ درصدی ایران حساسیت نشان میدهند، اما اینکه حمله اسرائیل به نطنز را محکوم نمیکنند، ناامید کننده است. وی افزود: این رفتار پیام نادرستی را ارسال میکند بدین صورت که اگر بازیگری همچون اسرائیل تصمیم به انجام چنین حملاتی در آینده بگیرد، رفتارش قابل تحمل است و هیچ عواقبی آن را تهدید نمیکند.
درگزارش این اتاق فکر آمریکایی آمده است: با وجود این تحولات، اما گروههای کاری در وین سرگرم ادامه بحثها در زمینه برچیدن تحریمهای خاص ایالات متحده و مشخص کردن گامهای ایران هستند. در چند روز گذشته مذاکره کنندگان در وین از پیشرفت امور و حسن نیت طرفین خبر میدادند. با این وجود هنوز کار زیادی باقی مانده است و در هفتهها یا ماههای آینده باید به سوالات فنی و تصمیمات سیاسی دشواری پرداخته شود. در ایالات متحده بایدن مجبور است نه تنها تحریمهای خاص ذیل برجام را بردارد بلکه باید بر مجازاتهایی که در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ اندیشیده شد تا در مسیر بازگشت واشنگتن به توافق مانع ایجاد کند، فائق بیاید. داونپورت اعتقاد دارد در درون حزب رئیس جمهوری آمریکا نیز موانع و چالشهایی برای بایدن در خصوص ایران وجود دارد؛ در هر صورت وی باید این اقدام را به رغم مخالفتها در درون حزب دموکرات انجام دهد.
نویسنده در پایان گزارش با ابراز امیدواری برای ادامه همین مسیر از سوی هر دو طرف تاکید کرد: آمریکا به رویکرد امنیتی بهتری در خاورمیانه نیاز دارد، ضمن آنکه مسیر دستیابی به ثبات در منطقه از طریق بازگشت به برجام و آغاز بازسازی اعتبار آمریکا هموار میشود. در این شرایط موضوع ترتیب اقدامات اهمیت دارد و ضروری است که ایران و آمریکا بر حفظ توافق هستهای و مذاکرات وین متمرکز باشند.
*مرکز نشنال اینترست یا «Center for the National Interest» اندیشکدهای محافظه کار در واشنگتن ایالات متحده است که به وسیله «ریچارد نیکسون» رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده در ژانویه سال ۱۹۹۴ با عنوان بخشی از «مرکز آزادی و صلح نیکسون» تاسیس شد. این مرکز در سال ۱۹۹۸ به «مرکز نیکسون» تغییر نام داد و از سال ۲۰۰۱ نشریه منافع ملی یا نشنال اینترست را به صورت دوماهنامه منتشر کرد.
این مرکز پژوهشی از سال ۲۰۱۴ در فهرست ۵۰ اندیشکده برتر ایالات متحده قرار گرفته است.
انتشار این مطلب به معنای تائید محتوای آن نیست.