نگاهی به آمار‌های جهانی نشان می‌دهد ارز‌های دیجیتال در جهان به ویژه در منطقه آسیا-اقیانوسیه از محبوبیت فراوانی برخوردارند و مردم این منطقه تمایل بیشتری برای داد و ستد آنها از خود نشان می‌دهند.
دیدارنیوز ـ استفاده از ارز‌های دیجیتال که زمانی از سوی دولت‌ها به دلیل نداشتن اطلاعات کافی در خصوص قابلیت‌های فراوان آن ممنوع بود، اکنون روز به روز در حال افزایش است. اکنون، دولت‌ها می‌کوشند به حضور خود در بازار‌های دیجیتال بیافزایند و گوی سبقت را از دیگر رقبا بربایند.
آمار‌ها حاکی است، افزایش روزافزون بهای ارز‌های دیجیتال رمزنگاری شده مانند «بیت‌کوین»، «مونرو»، «ریپل» و «اتریوم» سبب شده است کاربران بسیاری در جهان به ویژه در منطقه آسیا-اقیانوسیه به دنبال استخراج و تبدیل پول‌های خود به ارز‌های دیجیتال باشند.
اگرچه تاکنون کمتر کسی است که اطلاعاتی در خصوص ارز‌های دیجیتال نداشته باشد، اما گفتنی است این ارز‌ها به هر ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره می‌کند که به صورت الکترونیکی ذخیره و همچنین منتقل می‌شوند و بر مبنای صفر و یک کار می‌کنند.
به عبارت دیگر، ارز دیجیتال ویژگی‌هایی شبیه ارز‌های فیزیکی دارند، اما معمولاً تراکنش‌های انتقال سرمایه ارز‌های دیجیتالی به‌صورت بسیار سریع و بدون مرز بین افراد قابل انجام است.
در این گزارش سعی داریم به دیدگاه موافقان و مخالفان ارز‌های دیجیتال بپردازیم و در پایان به سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در این خصوص اشاره کنیم.
نگاهی به میزان خرید ارز‌های دیجیتال نشان می‌دهد بیت کوین در میان آنها، از محبوبیت بیشتری در میان مردم جهان به ویژه منطقه آسیا-اقیانوسیه برخوردار است.
به عبارت دیگر، گزارش‌های خبری نشان می‌دهد به باور برخی تحلیلگران اقتصادی، آینده بیت کوین در مقایسه با سایر رمز ارز‌ها درخشان‌تر است.
شکست «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری پیشین آمریکا که به مخالفت با بیت‌کوین مشهور بود هم در جهش قیمت رمزارز‌ها بی‌تأثیر نبوده، آن‌چنانکه هشدار‌ها نسبت به وجود حباب در بازار ارز‌های دیجیتالی کماکان به قوت خود در این نوسانات تاثیر گذار بوده‌اند.
همچنین به باور برخی کارشناسان؛ افزایش محبوبیت بیت کوین می‌تواند یکه تازی دلار را در بازار‌های جهانی به چالش بکشد.
گفتنی است، در میان کشور‌های مختلف جهان استفاده از ارز‌های دیجیتال بیشتر در منطقه شرق آسیا و اقیانوسیه از محبوبیت فراوانی برخوردار است و بیش از ۴۰ درصد از تعداد کل کاربران ارز‌های مجازی را به خود اختصاص می‌دهد.
این در حالیست که سایر طرفداران ارز‌های دیجیتال همچون بیت‌کوین در منطقه اروپا با ۲۷ درصد در جایگاه دوم و آمریکای شمالی با ۱۷ درصد در رتبه سوم جای گرفته‌اند.
همچنین کاربران ساکن و فعال در منطقه آمریکای‌لاتین نیز ۱۴ درصد و خاورمیانه چهار درصد از سهم بازار ارز‌های دیجیتال را از آن خود کرده‌اند.
بنابر اعلام گزارش‌های خبری در حال حاضر برخی از بزرگترین موسسات بانکی آسیا می‌کوشند یک پروژه چندگانه را برای راه اندازی ارز دیجیتال فراهم آورند.
تحولات روز افزون ارز‌های دیجیتال در چند سال گذشته، سبب شده است دولت‌ها و همچنین بانک‌های مرکزی به فکر ایجاد ارزی با ثبات بیشتر برای ارز‌های غیرمتمرکز مانند بیت کوین و اتر باشند.
در میان کشور‌های آسیایی، چین در زمینه رمز ارز‌ها از سایر کشور‌ها جلوتر است و در حال حاضر کیف پول‌های دیجیتالی بیومتریک را برای «یوآن» دیجیتال خود راه اندازی کرده است.
چین می‌کوشد از این بستر جدید به نفع اقتصاد کشور خود بهره ببرد و علیه انحصار دلار وارد کارزار شود.
یکی از ویژگی‌های ارز دیجیتال چین این است که نیاز به بانک به عنوان واسطه ندارند و مبتنی بر موبایل خواهد بود و از هم اکنون نیز یک بازار بسیار بزرگ به نام آفریقا و کشور‌های کمتر توسعه یافته را هدف گذاری کرده است به گونه‌ای که مردم در مناطق دورافتاده بتوانند به راحتی با یکدیگر، ولی برمبنای پول چین دادو ستد کنند.
به باور کارشناسان، پیش‌بینی می‌شود با افزایش روزافزون استقبال از ارز‌های دیجیتال رمزنگاری‌شده و همچنین توسعه پلت‌فرم‌های خرید و فروش ارز‌های دیجیتالی، رویکرد و سیاست‌گذاری دولت‌های مختلف در جهان دستخوش تغییراتی شگرف شده و هر روز بر شمار کاربران و طرفداران ارز‌های دیجیتال در منطقه آسیا-اقیانوسیه افزوده شود.
اما ارز‌های دیجیتال به رغم رونق چشمگیر خود در بازار‌های جهانی، مخالفانی نیز دارد.
در حال حاضر بزرگترین مخالفان ارز‌های دیجیتال در جهان دولت آمریکا و دولت‌های اروپایی به شمار می‌آیند که به سبب بهره مندی از ارز‌های سنتی معتبر، برای حفظ انحصار جایگاه ارز کشور‌های خود در مراودات بین‌المللی، با گسترش ارز‌های دیجیتال مخالفت می‌کنند.
به عبارت دیگر، ارز‌های دیجیتال بیشتر برای کشور‌هایی که از ارز‌های ملی قوی برخوردار نیستند و به نوعی برای انجام مراودات بین المللی ناچار به استفاده از ارز سایر کشور‌ها هستند، جذابیت بیشتری دارد.
یکی از دلایلی که استفاده از این ارز‌ها در چین بسیار رواج دارد، توان کم رقابتی یوان با دلار و یورو است.
به باور برخی کارشناسان، اگرچه سال‌ها از پیدایش ارز‌های دیجیتال می‌گذرد، اما این نوع ارز به دلیل بی‌پشتوانه بودن، هنوز نتوانسته به طور رسمی و کامل وارد نظام بانکی کشور‌ها شود.
در مدت زمان پنج سال گذشته، بهای بیت کوین ۱۱۴ بار سریعتر از میزان مبادلات آن در بازار‌های جهانی با افزایش روبرو بوده است.
این مساله به این معناست که بهای آن بیشتر از آنچه تقاضا برای آن وجود داشته باشد، رشد را تجربه کرده است.
به عبارت دیگر نوسانات شدید و کاربرد محدود آن در معاملات سبب شده است که ارز‌های دیجیتال حتی اساسی‌ترین معیار‌های ارز را نیز برآورده نکنند و نتوانند جایگزین مناسب سایر ارز‌ها در مبادلات تجاری باشند.
از دیگر سو، به باور شماری از مخالفان ارز‌های دیجیتال، چشم انداز‌های بلند مدت بیت کوین در آسیا خوب به نظر نمی‌رسد.
به گفته کارشناسان، هنگامی که مصرف کنندگان نگران آینده هستند مانند زمانیکه یک بیماری در جهان اپیدمی می‌شود، شروع به احتکار پول کرده و هزینه‌های خود را متوقف می‌کنند.
از آنجا که «هزینه من درآمد شماست و هزینه‌های شما درآمد من است»، این مساله سبب ایجاد یک تورم خطرناک می‌شود. کمبود تقاضا منجر به کاهش قیمت‌ها و افت سرمایه گذاری و در نهایت منجر به کاهش تولید و درآمد می‌شود.
سناریوی دیگر این است که بیت کوین جایگزین هیچ ارز آسیایی نمی‌شود بلکه به موازات آن کار می‌کند.
کارشناسان می‌گویند: اقتصاد‌های دارای نرخ ارز ثابت باید بیت کوین را ممنوع کنند، زیرا مانند دهه ۱۹۹۰، دلالان می‌توانند از بیت کوین برای فروش ارز داخلی استفاده کنند و در نهایت سیستم نرخ ارز ثابت سقوط کند.
در نهایت بنظر می‌رسد، با گذشت زمان، بهای ارز‌های دیجیتال تثبیت شده و به عنوان دارایی مانند طلا برای محافظت در برابر تورم و نوسانات بازار از آن استفاده شود.
در شرایطی که ارز‌های دیجیتال در حال تحکیم پایه‌های خود در نظام پولی جهانی هستند، ایران نیز می‌کوشد اقداماتی را در ارز‌های دیجیتال اتخاذ کند.
از دیگر سو استفاده از ارز‌های دیجیتال و پذیرش آنها در مبادلات اقتصادی از سوی مردم و فعالان اقتصادی، پدیده نوظهوری است که بر پایه رشد سریع تکنولوژی ایجاد شده و ساختار نظام‌های پولی و بانکی جهان را در مسیر ایجاد تحولی شگرف قرار داده است که نوید بخش آینده‌ای متفاوت در بازار‌های پولی جهان به شمار می‌آید.
در روز‌های نخست سال ۱۴۰۰، «محمدحسن متولی زاده»، مدیرعامل شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران گفت: صنعت برق کشور از فعالیت قانونی استخراج کنندگان ارز دیجیتال پشتیبانی و حمایت می‌کند.
وی تصریح کرد: استخراج رمز ارز برپایه مصرف انرژی انجام می‌شود.
وی ادامه داد: براین اساس و با هدف ساماندهی و مدیریت این فعالیت، دولت مصوبه‌ای را ابلاغ کرده که بر اساس آن، فعالیت استخراج رمز ارز را ساختارمند کرده است.
مدیرعامل توانیر خاطرنشان ساخت: صنعت برق نیز طبق مصوبه دولت از فعالیت قانونی استخراج کنندگان ارز مجازی پشتیبانی و حمایت می‌کند.
در دی ماه ۱۳۹۹، «مهدی نصرتی» اقتصاددان و مدرس دانشگاه در همین رابطه گفت: ارز‌های دیجیتال به دلیل آنکه موجب تسهیل در مبادلات اقتصادی هستند، دیر یا زود راه خود را در مبادلات تجاری بازخواهند کرد. اگر این ارز‌ها موفق بشوند ارز‌های قدرتمند موجود در بازار مانند دلار و یورو را شکست دهند، می‌توان گفت در نظام پولی و بانکی جهان تغییرات زیادی رخ خواهد داد. اتفاقی که به نظر می‌رسد با پایان مراحل آزمایشی ارز دیجیتالی دولت چین، دور از دسترس نباشد. بر همین اساس سایر کشور‌های جهان باید از هم اکنون به فکر سازگار کردن خود با این ساز و کار جدید پولی باشند.
نصرتی ادامه داد: استقبال از ارز‌های دیجیتال در جهان از جنبه دیگری هم می‌تواند برای ایران جالب توجه باشد، چرا که در این صورت دیگر ایران دغدغه عدم دسترسی به چرخه دلار (U-turn) را نخواهد داشت و به عنوان مثال با هماهنگی با دولت چین می‌تواند از ارز دیجیتالی این دولت برای مبادلات تجاری خود استفاده کند. این ابزار بهترین بستر برای خلاصی از تحریم‌های بانکی می‌تواند باشد.
وی افزود: به اعتقاد بنده، راهکار مناسب برای ایران این است که ارز‌های دیجیتالی خود را بر اساس پشتوانه‌ای ارزشمند، مانند سکه طلا عرضه کند.
در پایان می‌توان گفت، اگرچه استفاده از ارز‌های دیجیتال موافقان و مخالفان فراوانی دارد، با رونق چشمگیر سریع تکنولوژی، نمی‌توان مانع از رشد روز افزون رمزارز‌ها شد و این تکنولوژی به زودی به جایگاه واقعی خود در بازار‌های جهانی دست خواهد یافت و مسئولان کشورمان بهتر است آمادگی‌های لازم برای حضور در این بازار پر رونق را داشته باشند.
