رئیس سازمان بورس در نشستی در کلاب هاوس به تشریح مهم‌ترین مسائل در مورد این بازار پرداخت و تاکید کرد که اگر بازار سرمایه نبود دولت مجبور بود برای تامین منابع مالی خود پایه پولی را افزایش دهد.
دیدارنیوز: محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نشست کلاب هاوس، با بیان اینکه دولت باید در مقابل بازار سرمایه مسئولیت پذیر باشد، گفت: اگر بورس نبود دولت باید برای تامین مالی خود، پایه پولی را افزایش می‌داد.
وی افزود: وقتی که سهامداران و مردم دیدند که قولی که داده شده، به درستی انجام نشده است، بیش از آنچه که بازار سرمایه اثر مثبت ایجاد کرده بود، اثر منفی در میان مردم ایجاد کرد و حتما باید قول دولت ایفا شود؛ من هم این موضوع را از طریق صندوق توسعه ملی، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی دنبال کردیم که حتما باید این پول از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه روانه شود.
به گفته دهقان دهنوی، نرخ سود بانکی که در شبکه بانکی کشور اعمال می‌شود، یکی از عامل‌هایی است که جریان نقدینگی را بین بازار‌های مالی کشور می‌تواند تنظیم کند؛ بنابراین این نرخ باید به نحوی تنظیم شود که بازار سرمایه و بازار پول در کنار هم و هر دو بتوانند روند مناسبی داشته باشند؛ این در حالی است که نرخ سود بالا برای هر دو بازار سم است.
وی معتقد است که نتیجه افزایش نرخ سود بانکی افزایش هزینه مالی بانک‌ها خواهد بود و ساختار بانک‌ها را دچار مشکل می‌کند.
دهقان دهنوی گفت: نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار ۱۸ درصد است، هم بانک‌های دولتی موظف هستند که نرخ سود را رعایت کنند و هم بازار سرمایه و بانک‌های خصوصی حاضر بر آنها، باید آن را رعایت کنند؛ این درحالی است که نرخ‌های مصوب شورای پول و اعتبار باید رعایت شود؛ لذا تلاش داریم که نرخ سود را به نرخ‌های خود برگردانیم که نتیجه آن به بازار سرمایه برگردد.
به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، کاری که ما انجام دادیم، برداشتن مانع انتشار اوراق برای شرکت‌های سرمایه گذاری است و تصمیم گیری برای اینکه چه سهمی بخرند و چه سهمی نخرند، باید بر اساس منافع شرکت‌ها تعیین شود و ما دخالتی در تعیین نرخ آنها نداریم.
وی تصریح کرد: شرکت بورس و فرابورس باید بسیج شوند که درخواست‌ها را دریافت کرده و اوراق را منتشر کنند؛ اما، چون درخواست‌ها به صورت پارت پارت می‌آید انتشار نیز به صورت بخش بخش صورت خواهد گرفت.
دهقان دهنوی گفت: در حجم تامین مالی که از بازار سرمایه انجام شده، سهم دولت زیاد است، اما باید به اجزای این ارقام هم نگاه کرد و آن را با سال‌های گذشته مقایسه کرد. در بحث انتشار اوراق به ۳۶ هزار میلیارد تومان از سوی شرکت‌ها رسیده که ۴ برابر رقم منتشر شده سال قبل است؛ این در حالی است که در بحث افزایش سرمایه حدود ۲۴۰ هزار میلیارد تومان افزایش تامین مالی سرمایه‌ای صورت گرفته است؛ اگرچه بیش از ۹۰ هزار میلیارد تومان افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی بوده است.
وی افزود: ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از این رقم از محل مطالبات و آورده نقدی و سود‌های انباشته بوده است؛ یا در بحث تامین مالی سرمایه‌ای عرضه اولیه‌ها به نحوی پیش رفته که سهامدار عمده بخشی از سهام خود را فروخته و صرف تشکیل سرمایه کرده است؛ این در حالی است که شرکت‌ها باید از طریق صرف سهام، سهام جدید را عرضه اولیه کند که این فضا را در سال ۱۴۰۰ پیش رو داریم.
به گفته دهقان دهنوی، تشکیل سرمایه در کشور نیز باید کمک شود و البته رسالت بازار سرمایه نیز همین است و باید بازار اولیه را تقویت کرد چراکه منافع آن به بازار سرمایه بازخواهد گشت.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بازارگردانی یک موضوعی است که سال گذشته به دلیل فضای خاص آن سال به آن توجه شده و به عنوان یک نیاز فوری تشخیص داده شده است؛ البته اشکالاتی دارد که اگر برطرف شود، بیش از ۵۰۰ صندوق بازارگردانی داریم که زمینه لازم برای اصلاحات دارند. پس باید مسیر آنها را هموار کرد و برای آینده بازار سرمایه کار مفید انجام داد.
وی افزود: در مقاطعی از حقوقی‌های بازار و بانک‌ها کمک خواسته تا بخش تقاضا را تقویت کنند؛ پس این را باید در چارچوب مسئولیت پذیری ناشران نسبت به بازار بسنجیم. این طور نیست که یک ناشر و کسی که دنبال تامین مالی است در مواقع خوب افزایش سرمایه و انتشار اوراق کند و تامین مالی نماید، اما در مواقع فرود کمک بازار نکند؛ پس در حالت‌های انقباض و انبساط در رفتار ناشران تغییر را مشاهده کنیم.
به گفته دهقان دهنوی، همه کار‌هایی که در بازار سرمایه و سازمان بورس انجام می‌دهیم، تاثیرپذیری از شرایط اقتصاد کلان دارد و نمی‌توان از اثرگذاری آن جدا شد؛ پس جریان‌های اقتصاد کلان مثل تورم و انتظارات فعالان اقتصادی نسبت به آینده اقتصاد تاثیرات قابل توجهی را به جای خواهد گذشت؛ ضمن اینکه تصمیمات مدیریتی خارج از سازمان بورس که بر روی شرکت‌ها و سازمان‌های بورسی اثرگذار خواهد بود، را نیز نباید فراموش کرد.
وی افزود: درباره افزایش سرمایه نکته این است که یکی از فرآیند‌هایی که باید به سرعت بازنگری شود، هم در بخش سازمان و هم در بخش بیرون سازمان روند افزایش سرمایه است که برخی از مهلت‌ها یا استپ‌هایی که باید انجام شود، منطقی ندارد و می‌توان کار‌ها را به شکلی طراحی کرد که به سرعت انجام شود؛ حتی بخش قابل توجهی از نظارت پیشینی به نظارت پسینی کرد؛ همه چیز نباید موقوف به گرفتن مجوز از سازمان باشد.
دهقان دهنوی گفت: باید برای افزایش سرمایه نیازی به چارچوب دریافت مجوز از سازمان نداشته باشیم و مانع زدایی برنامه حتمی سازمان است؛ ضمن اینکه یکی از برنامه‌های ما که کمک به تقویت اعتماد در بازار و شکل گیری بازار شفاف کمک می‌کند این است که باید جریان اطلاعات از نظر زمان و کیفیت اطلاعات بسیار شفاف باشد؛ ضمن اینکه شرکت‌های مشاوره‌ای با تحلیل وضعیت شرکت وضعیت سود را اعلام کرده بود که این الگوی خوبی است که برای سال ۱۴۰۰ این الگو یعنی تحلیل سناریوی سود بر اساس متغیر‌های اصلی و تاثیرگذار بر جریان سود شرکت را داشته باشیم.
وی افزود: این طور سهامداران بر اساس پیش بینی خود می‌توانند به ارزندگی و سودآوری سهام خود پی ببرند. تلاش داریم نقشی هم برای شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری و تحلیلگر‌ها در نظر بگیریم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در مورد موضوع تسهیلات بانکی در قبال سهام اعلام کرد: اکنون محدودیت زیادی در سیستم بانکی تحت این عنوان وجود دارد که تسهیلات نباید برای خرید سهام داده شود؛ اما به نظر میرسد که اول باید با این موضوع ورود پیدا کرده و این را در اذهان سیاستگذار و قانونگذار روشن کنیم که تسهیلات برای خرید سهام و فعالیت در بازار ثانویه اثر قابل توجهی بر روی تشکیل سرمایه در اقتصاد خواهد داشت و این مانع باید به طور کلی برداشته شود و برای مردم عادی و سهامداران عادی و کارگزاران و هلدینگ‌ها و فعالان حقیقی و حقوقی که بخواهند از تسهیلات بانکی برای خرید سهام استفاده کنند، این راه را باز کنیم.
وی افزود: در مورد کارگزاری‌ها دستورالعملی که در گذشته تهیه شده، یک سرمایه خیلی بالایی از جمله ۲۰۰ میلیارد تومان قرار داده شده بود برای ورود کارگزاری‌های جدید اعلام شده بود؛ در حالیکه سرمایه کارگزاری باید تابعی از حجم فعالیت و دارایی‌های کسانی باشد که با آن کارگزاری کار می‌کنند؛ لذا باید برای کارگزاری‌های جدیدی که می‌خواهند وارد بازار شوند سرمایه در سطح کمتری قرار دهیم، ولی متناسب با افزایش فعالیت باید سرمایه را بالا ببرند.
دهقان دهنوی گفت: حتما باید این مسئولیت پذیری دولت را بخواهیم و دنبال کنیم؛ ضمن اینکه در جلساتی که برگزار شده، این موضوع از سوی دولت نیز مورد تائید قرار گرفته و در جلسات ستاد اقتصادی دولت نیز شخص رئیس جمهور نسبت به این موضوع اعلام آمادگی کردند که دولت باید مسئولیت پذیر باشد؛ در واقع یک نوع نقش خاصی بین دولت و ملت وجود دارد که باید دولت به آن خواست پاسخ دهد که امیدوارم در این مسیر حرکت کنیم.
وی افزود: در مورد قیمتگذاری تاکید من این است که یکی از خواست‌های ما این است که اولا تا حد امکان قیمتگذاری وجود نداشته باشد و اگر هم این اتفاق قرار است رخ دهد، یک پای مهم قضیه باید سازمان بورس باشد، نمی‌توان در مورد منافع سهامداران صحبت و تصمیم گیری شود، ولی سازمان بورس حضور نداشته باشد.
دهقان دهنوی گفت: این حضور حضوری است که به اقتصاد و تولید کمک می‌کند و نتیجه مثبتی برای اقتصاد کشور خواهد داشت و یکی از ابزار‌هایی که ما داریم و در آینده نیز اگر موانع بیشتر بخواهند برای ما ایجاد کنند؛ اعلام جرم کردن است که می‌توان از سوی سازمان بورس مورد پیگیری قرار گیرد.
رئیس سازمان بورس در مورد نرخ ارز نیز با بیان اینکه بازار سرمایه ذاتا رفتار‌های بیش واکنشی زیادی دارد، گفت: دارایی که در بازار سرمایه وجود دارد، سهامی است که به راحتی قابل خرید و فروش است و اگر بازار نقدشوندگی خوبی داشته باشد در کسری از ثانیه دارایی تبدیل به پول نقد و پول نقد تبدیل به دارایی شود، در حالیکه در سایر بازار‌ها به این سرعت این موضوع قابل تحقق نیست؛ لذا بازار سرمایه سریعتر و بیش از حد مورد انتظار واکنش نشان می‌دهد.
وی افزود: یک خبر یا یک شایعه و انتظار در بازار سرمایه منجر به واکنش می‌شود و بازار آن زمان وقتی که خبر منتشر می‌شود، برعکس راهی که رفته است را نشان می‌دهد. در این میان سهامداران نباید نسبت به اخبار و تحولات حساسیت زیادی نداشته باشند؛ اگر این روال اتفاق افتد آن زمان نگرانی‌ها کمتر خواهد شد.
دهقان دهنوی گفت: اصولا قیمت واقعی ارز ممکن است روش‌هایی برای محاسبه آن وجود داشته باشد که آن روش‌ها نیز انواع مختلفی دارد و البته ملاحظات زیادی دارد، ولی اگر یک قیمتی هم محاسبه می‌شود، بعدا باید تورمی که از آن نقطه تا نقطه بعدی اتفاق افتاده نیز لحاظ و به آن اضافه شود؛ لذا کسانی که بگویند که قیمت واقعی ارز ایکس یا ایگرگ است ملاک توجه نباید باشد؛ چراکه اقتصاد روند‌های خود را دارد و نقدینگی و تورم و تحولات سیاسی نیز در آن اثرگذار هستند؛ پس اگر نگاه سهامدار نگاه بلندمدت بوده و سهامی که انتخاب کرده، بر اساس تحلیل و ماهیت فعالیت اقتصادی باشد، نباید نگران نوسانات کوتاه مدت باشد.
وی افزود: حتما ما رویکرد سرمایه گذاری غیرمستقیم را باید بیشتر از آنچه که هست، رواج دهیم؛ به خصوص برای سهامداران خرد چراکه همه حرف‌هایی که ما راجع به الفبای سرمایه گذاری زده اصولا برای حجم کمی از سرمایه اقتصادی نیست؛ اما روش غیرمستقیم این خاصیت را دارد که بدون تلف کردن وقت و هزینه از خدمات حرفه‌ای مدیران صندوق برای مدیریت دارایی خود استفاده کند.
به گفته دهقان دهنوی، تنوع صندوق‌ها کاملا حرف درستی است و ما از پیشنهادات جدید استقبال می‌کنیم؛ البته تعداد صندوق‌هایی که مدیران می‌توانند داشته باشند را افزایش دادیم و در آینده نیز بیشتر امکان می‌دهیم؛ به خصوص اگر کسی صندوق جدیدی معرفی کند ما هم استقبال می‌کنیم.
وی افزود: باید فضایی ایجاد کنیم که افراد با اصل بر برائت داشتن کار خود را انجام دهند و محیط نیز شفاف باشد.
در ۹ ماهه ابتدای ۹۹ شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه ۲۸ هزار میلیارد تومان مالیات تعهدی دارند
دهقان دهنوی، میزان مالیات نقل و انتقال را قابل توجه دانست و گفت: بخشی از این مالیات باید به صندوق تثبیت بازار یا توسعه بازار قرار گیرد تا در خدمت بازار باشدچراکه این موضوع به استمرار درآمد مالیاتی دولت از بازار سرمایه قرار گیرد؛ این در حالی است که نه ماهه ابتدای ۹۹ شرکت‌هایی که در بازار سرمایه حضور دارند، ۲۸ هزار میلیارد تومان مالیات تعهدی داشته اند که تا پایان سال نیز بیشتر می‌شود و بیش از یک چهارم کل مالیاتی که از سوی دولت اخذ می‌گردد، از طریق بازار سرمایه بوده است.
وی افزود: فضای مجازی در دنیای جدید اهمیت بالایی دارد و برای ما در بازار سرمایه نیز حائز اهمیت است؛ پس باید از این ابزار‌ها استفاده کرد. همچنین بخش‌های مختلف بازار از جمله ناشران و فضای مجازی باید مسئولیت پذیری داشته باشند.
به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، بسیاری از فعالان بازار اگر کانالی ایجاد می‌کردند برای ارتباط با سهامداران، در کانال‌های خود در کنار فرهنگ سازی و آموزش به فعالیت دادن مشاوره می‌پرداختند و حتما همانطور که تخلفاتی دارند، در این فضا هم وجود داشت و به جای اینکه این فعالیت‌ها از جنس آموزش و مشاوره باشد، از جنس اغواگری و جهت دادن بی مورد و قیمت‌های واهی بود؛ پس نبود بستر قانونی برای فعالیت باعث می‌شود که نظارت نباشد و فعالیت مفید قابل تفکیک از فعالیت مضر نباشد؛ پس در این موضوع‌تر و خشک با هم سوختند.
وی افزود: شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری نوع دوم را آماده کرده و دستورالعمل را تدوین کرده ایم که این شرکت‌ها با ساختار کوچک تعریف می‌شوند که افراد حقیقی فعالیت خود را در قالب شرکت‌های حقوقی پیش برده و مجوزدار بشوند پس در فضای مجازی کار خود را پیش خواهند برد.
دهقان دهنوی گفت: قوه قضاییه اعلام آمادگی کرده بود که کار را مدیریت کند و البته به سازمان بورس این موضوع سپرده شده تا سازمان بورس با ابزار‌های خود کار را پیش برد. ما از قوه قضاییه خواهش می‌کنیم که همه پرونده‌هایی که بستر قانونی برای فعالیت نداشته اند، به سازمان برگردند و ما بتوانیم تکلیف آنها را بررسی نماییم. البته ما نیز باید رفتار‌های مفید را از مضر تفکیک کنیم.
وی افزود: ما با دادن مجوز فعالیت این شرکت‌ها را تسهیل خواهیم کرد و با نگاه گذشت و ترمیمی، پرونده‌های آنها را مختومه اعلام خواهیم کرد؛ اگر کسانی بودند که رفتار تخلف آمیز بوده اند، پس گرفتن پرونده به معنای گذشت از رفتار آنها نیست و ما با آنها برخورد کرده و اگر لازم باشد پرونده را به قوه قضاییه برگشت خواهیم داد. البته باید قوه قضاییه پیشنهادات سازمان بورس را بپذیرد تا پرونده‌ها را برگرداند.
خبرنگار: محبوبه فکوری
