حمله تروریستی اسرائیل به نطنز آغاز دور جدیدی از منازعات در منطقه بود که ممکن است مذاکرات وین را به مخاطره بیندازد. در حالی که به نظر روس‌ها در تهران و آمریکایی‌ها در تل آویو سعی در آرام کردن اوضاع دارند.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: تیم مذاکره‌کننده ایرانی به ریاست عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران ساعتی پیش برای ادامه مذاکرات کمیسیون مشترک برجام وارد شهر وین شده است. طبق برنامه اعلام شده قرار است دیدار‌ها و رایزنی‌های مختلفی هیات ایرانی با دیگر اعضای برجام از امروز به صورت دو و چندجانبه آغاز کند و در روز‌های آتی ادامه پیدا کند.
مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ و با حضور نماینده اتحادیه اروپا قرار است فردا (چهارشنبه) در وین از سر گرفته شود. البته آمریکا هم به صورت غیر مستقیم در مذاکرات حضور دارد و اروپایی‌ها نقش میانجی را در این بین بازی می‌کنند.
هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام ۱۳ فروردین ماه به صورت مجازی برگزار شد، اما این مذاکرات در جلسه ای دیگر به صورت حضوری در وین ادامه یافت و توافق شد دو کارگروه در حوزه تحریم‌ها و هسته‌ای تشکیل و بررسی‌ها را انجام دهد. نتایج بررسی‌های این دو کارگروه به نشست کمیسیون برجام در روز جمعه ۲۰ فروردین منعکس شد. بعد از آن اعلام شد هیأت‌های برای مشورت به کشور‌های خود بازگردند. جلسه فردا نیز ادامه مذاکرات خواهد بود.
خرابکاری نطنز، اما شرایط دور جدید مذاکرات را تحت تأثیر قرار داده است و احتمال تغییراتی در روند برجام وجود دارد.
همزمان با خرابکاری نطنز روس‌ها به تهران آمده اند و آمریکایی‌ها راهی تل آویو شده‌اند. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران امروز با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه که در راس هیاتی به تهران سفر کرده است، دیدار و گفتگو کرد.
همزمان با سفر وزیر خارجه روسیه؛ در خصوص برجام و مذاکرات وین نیز اظهارنظر‌هایی صورت گرفت، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین در پاسخ به پیام توییتری کاظم غریب آبادی همتای ایرانی اش درباره سانحه نطنز در صفحه توییترش نوشت: کاظم عزیز، توییت شما را ملاحظه کردم. ما هنوز امیدواریم کسانی که آن عملیات خرابکارانه را در نظنز انجام دادند، موجب برانگیختن شما به ایجاد مشکلاتی در روند ادامه دار احیای توافق هسته‌ای، چنان که در آرزویش بودند، نشوند.
از طرف دیگر لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در اولین سفر یک مقام ارشد دولت جو بایدن به اسرائیل رفته است و ایران و برجام مهم‌ترین محور‌های رایزنی‌های آستین با مقامات اسرائیل بوده است. بی شک سفر وزیر دفاع آمریکا به تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای برجام ومخالفت اسرائیل با این مذاکرات مربوط می‌شود. از روند مذاکرات به نظر می‌رسد آمریکا خواهان احیای برجام است و این موضوع تل‌آویو را به شدت نگران کرده است.
همچنین به گزارش اکسیوس مقامات امنیت ملی آمریکا و اسرائیل روز سه شنبه نشستی مجازی را به عنوان دومین دور مذاکرات راهبردی درباره ایران برگزار خواهند کرد. این مذاکرات دو روز پس حادثه نطنز، که ردپای اسرائیل در آن نمایان است که برگزار می‌شود.
این دیدار‌ها نشان دارد که طرف‌های برجام از تنش میان تهران و تل آویو نگران هستند و سعی بر آرام کردن شرایط دارند تا مذاکرات راه خود را طی کند.
بی شک خرابکاری‌های اسرائیل در قضیه کشتی ساویز و تاسیسات نطنز بر روی مذاکرات فردا تاثیراتی خواهد داشت و اسرائیل سعی دارد به هر نحوی زیر میز مذاکرات بزند. اما آمریکا در این شرایط در کدام نقطه ایستاده است؟
برخی کارشناسان مطرح می‌کنند که یا آمریکا در این خرابکاری دست داشته است تا موضع ایران ضعیف شود یا اسرائیل سعی دارد زیر میز مذاکره ایران و آمریکا و سیاست‌های جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در مقابل ایران بزند.
شب گذشته جان ساکی، سخنگوی کاخ سفید مدعی شد که ایالات متحده هیچ دخالتی در حادثه سایت هسته‌ای نطنز نداشته است. از سوی دیگر دولت جو بایدن پای خود را از حمله به کشتی ایرانی در دریای سرخ بیرون کشیده است. همچنین دیدار‌های دولت او با مقامات اسرائیلی در دو روز گذشته نشان از این دارد که دولت بایدن در تلاش برای آرام نگه داشتن اسرائیل است.
البته ممکن است حادثه نطنز باعث ضعف ایران در مذاکرات وین شود، زیرا شرایط برای غنی سازی برای ایران سخت شده است و طبق برخی گزارش‌ها آسیب جدی به این تاسیسات وارد شده که از سرگیری غنی سازی ۲۰ درصد را به تعویق می‌اندازد، امری که یکی از برگ‌های مهم بازی ایران در مذاکرات محسوب می‌شود. اما این جریان می‌تواند به بازی درست سیاستمداران ایرانی نیز بستگی دارد که بتواند ضعف را به قدرت تبدیل کنند و حمله به نطنز را یک جنایت به جهانیان نشان دهند. از سوی دیگر روس‌ها در تهران قول همکاری‌های مختلفی داده اند و احتمالاً در بحث هسته‌ای نیز کمک‌هایی به ایران خواهند کرد.
در آخرین دقایق تنظیم این گزارش دو خبر بسیار مهم نشان داد که ایرانی‌ها واکنش تندی به اقدامات اسرائیل نشان داده‌اند. از سویی عباس عراقچی در بدو ورود به وین خبر از آغاز غنی سازی ۶۰ درصدی در ایران داد. امری که در واکنش به اقدام تروریستی اسرائیل در نطنز صورت گرفته است و احتمالا برگ جدیدی در دست تیم مذاکره کننده ایرانی خواهد بود.
همزمان خبر رسید که یک کشتی اسرائیلی در ساحل فجیره امارات هدف قرار گرفته است و احتمالا این بدان معناست که ایران خویشتنداری در مقابل اقدامات اسرائیل را کنار گذاشته است و به جای ترک مذاکرات برجامی در وین، از خود اسرائیل انتقام گرفته است.
در هر حال باید دید که مذاکرات فردا در وین به کدام سمت حرکت خواهد کرد و چه میزان حمله به نطنز بر نتایج نشست کمیسیون مشترک برجام تأثیر خواهد داشت.
