رئیس رصدخانه اجتماعی کووید۱۹ بیان کرد: ساده‌ترین نگاه‌ها و شواهد علمی می‌گویند ۷۵ درصد عوامل زمینه ساز برای مشکلات سلامتی در حوزه اجتماعی قرار دارد یعنی جنبه‌های اجتماعی زمینه ساز بروز بیماری‌هایی هستند که ما اکنون با آن‌ها دست به گریبان هستیم.
دیدارنیوز ـ حمیدرضا خانکه در نشستی خبری بیان کرد: شاید اگر روز گذشته فرمایشات رییس جمهوری را نگاه می‌کردیم، رییس جمهوری پنج عامل را در افزایش فعلی موج کرونا موثر دانستند که شامل سفر از کشور عراق، تردد و تجمع در شب‌های نوروزی و مراسم عید و مراسم‌ها و سفر‌ها بود که همه این عوامل موثرند و عوامل دیگری هم تاثیر دارند و اگر با دقت نگاه کنیم تک تک عواملی که منجر به شیوع و گسترش کووید نه تنها در ایران، در سایر کشور‌ها شده، بیشتر جنبه اجتماعی دارند. به هرحال ویروس شناخته شده است و سابقه بیماری از سال‌ها قبل و به دفعات در سنوات گذشته تکرار شده و ما تجربه پزشکی آن را داریم.
وی ادامه داد: قاعدتا می‌دانیم زمانی که اپیدمی ایجاد می‌شود احتمال سرایت وجود دارد و گروه‌های آسیب پذیر مانند سالمندان یا افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند بیشتر متاثر می‌شوند. مرگ و میر در یک گروهی خواهیم داشت و ضریب مرگ و میر و ابتلا هم خواهیم داشت و لازم است نظام سلامت خود را گسترش دهد و بیمارستان‌ها و پرسنل سلامت باید مشارکت کنند و این‌ها الگوی مشخص در تمامی اپیدمی‌ها است. آن چیزی که اپیدمی را متمایز می‌کند این است که عوامل اجتماعی چقدر بر گسترش این بیماری موثرند و بیماری چه تاثیری در عوامل اجتماعی دارد.
خانکه افزود: اگر دقت کنیم مطالعاتی که در سطح دنیا انجام شده نشان می‌دهد که ابتلا و مرگ و میر در کدام گروه‌ها بیشتر بوده است؛ اول افرادی که معمولا دسترسی کمتری به خدمات سلامت دارند. همچنین افرادی که تحصیلات پایین تری دارند. افرادی که سواد سلامت کمتر و افرادی که جز طبقه محروم جامعه محسوب می‌شوند و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند نیز در این دسته جای می‌گیرند؛ حتی آن‌هایی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند از گروه‌هایی هستند که از امکانات اجتماعی پایین تری برخوردارند و یا منابع مالی کمتری دارند و یا در طبقه فقرا قرار دارند یا دسترسی به خدمات سلامتشان پایین‌تر است.
رئیس رصدخانه اجتماعی کووید_۱۹ یادآور شد: این ضرورت باعث شد که وزیر قبل از نوروز به این نتیجه برسند که باتوجه به اینکه دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی دارای سابقه‌ای ۳۰ ساله در انجام مطالعه در حوزه‌های اجتماعی است و ماموریت و مرجعیت علمی در حوزه سلامت اجتماعی و توانبخشی دارد، این ماموریت را به این دانشگاه واگذار کنند.
به گفته خانکه، در این دانشگاه ۲۲ دپارتمان تخصصی و ۸ مرکز تحقیقات تخصصی در ابعاد مختلف و حوزه‌های اجتماعی و علوم توانبخشی از ۳۰ سال پیش مشغول تربیت دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی، انجام مطالعات ملی و بین المللی است. گنجینه‌ای از دانش و متخصصان در اینجا وجود دارد که از ابتدای کووید_۱۹ مطالعات خود را شروع کردند و نتایج آن در مجلات مختلف انتشار یافته است و گزارش‌ها نیز به شکل گزارش‌های سیاستی برای مدیران تصمیم گیر در حوزه کرونا ارسال شده است.
رئیس رصدخانه اجتماعی کووید_۱۹ افزود: لذا وزیر این تصمیم را گرفتند که این دانشگاه را به عنوان مرجع علمی مسئول رصدخانه اجتماعی قرار دهند و از ۲۸ اسفند رصدخانه فعالیت خود را شروع کرد.
خانکه با بیان اینکه سعی کردیم در چهار محوری که وزیر تکلیف کردند فعالیت خود را انجام دهیم، گفت: اول در زمینه واکسیناسیون است. اکنون واکسن موضوع داغ نه تنها جامعه ملی و بین المللی است و در کشور ما نیز لازم بود مطالعه کنیم و ببینیم عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر پذیرش واکسن و واکسیناسیون، موانع و چالش‌های آن چیست، لذا گروهی مطالعاتی از همان ابتدا بر روی بحث واکسن و نظرسنجی از مردم و موانع و چالش‌ها را شروع کردند.
رئیس رصدخانه اجتماعی کووید_۱۹ تصریح کرد: بحث دیگر تاثیری بود که کووید بر حوزه اجتماعی و سلامت اجتماعی داشت و چهارمین وظیفه‌ای که وزیر از این رصدخانه خواستند تولید شواهد علمی برای کمک به سیاستگذاران و تصمیم گیران در حوزه ستاد ملی کرونا بود.
خانکه با بیان اینکه چهار وظیفه بسیار خطیر بود و دانشگاه به تنهایی از عهده آن بر نمی‌آید گفت: مکاتبه‌ای با تمام دانشگاه‌ها و مراکز علمی و سازمان‌های درگیر در حوزه اجتماعی انجام و درخواست شد نمایندگان تام الاختیاری برای عضویت در کمیته شکل گیرد. با وزارت کشور، سازمان بهزیستی، سازمان هلال احمر و سازمان‌های مردم نهاد مکاتبه شد و نمایندگانی معرفی شدند و دبیرخانه شکل گرفت.
وی ادامه داد: دبیرخانه وظیفه برنامه ریزی و مدیریت جلسات و تولیدات علمی را دارد و در کنار آن کمیته کشوری شکل می‌گیرد و اسامی نهایی شده و قرار است برای وزیر ارسال شود. البته به هیچ وجه معنی کار این نیست که ما منتظر هستیم و یا دنبال تولید ساختار هستیم. ما کار خود را از لحظه اول شروع کردیم.
خانکه با بیان اینکه با گروه‌های آموزشی و مراکز تحقیقات مرتبط جلسات برقرار و از آن‌ها خواسته شده که مطالعاتی که در این حوزه وجود دارد را جمع بندی کنند و توصیه‌های سیاستی برای ستاد ملی کرونا ارسال شود، گفت: از نظر ما حوزه اجتماعی در تصمیم گیری‌های کووید نه تنها در ایران بلکه در دنیا مغفول مانده است و توجه کافی به آن نشده است. ساده‌ترین نگاه‌ها و شواهد علمی می‌گویند ۷۵ درصد عوامل زمینه ساز برای مشکلات سلامتی در حوزه اجتماعی قرار دارد. یعنی جنبه‌های اجتماعی زمینه ساز بروز بیماری‌هایی هستند که ما اکنون با آن‌ها دست به گریبان هستیم. حتی حوادثی مانند حوادث ترافیکی جنبه‌های اجتماعی در مورد آن‌ها مهم است. در گسترش بیماری مانند کووید نیز جنبه‌های اجتماعی مهم است.
وی افزود: نابرابری‌های اجتماعی که در سطح دنیا و در ایران داریم در کووید خود را بیشتر نشان می‌دهد.
وی در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به سوالی درخصوص ارزیابی واکسیناسیون بیان کرد: مطالعه‌ای به دستور وزیر از حدود ۱۵ روز پیش شروع شده است. نتایج اولیه آن نشان می‌دهد که مردم از واکسن و از واکسن ایرانی استقبال می‌کنند، اما نتایج نهایی نیاز به زمان دارد، زیرا ما مطالعه مقدماتی را در شهر تهران انجام دادیم و مطالعه کشوری را نیز شروع کردیم. احساس ما این است که اواخر اردیبهشت ماه بتوانیم نظرسنجی ملی را در مورد واکسن اعلام کنیم، اما شواهد فعلی معرف این است که مردم پذیرش خوبی از واکسن چه خارجی و چه داخلی دارند.
وی در مورد جمعیت مورد مطالعه گفت: در سطح تهران فعلا با ۱۲۰۰ نفر شروع شده، اما مطالعه هنوز نهایی نشده و در مسیر انجام است، اما در سطح کشور از حدود ۱۲ تا ۱۵ هزار نفر نظرسنجی خواهیم کرد و با روش علمی حجم نمونه محاسبه شده و قرار است انجام شود.
