از سردرگمی اصلاح‌طبان تا درگیری درونی اصولگرایان روایت ماه آغازین سال انتخاباتی در ایران است و مخاطبان سیاست در ایران هنوز هیچ یک از کاندیدا‌های اصلی جریان‌های سیاسی ایران را نمی‌شناسند.
دیدارنیوز ـ سرویس سیاسی: ابتدا نامش «نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان» بود. وقتی به اختصار به آن «ناسا» گفته شد، نام آن را عوض کردند و «جبهه اصلاح‌طلبان ایران» صدایش کردند.
وقتی با استعفای محمدرضا عارف و عبدالواحد موسوی لاری، رئیس و نائب رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاحات از این نهاد استعفاء دادند، «شعسا» از هم پاشید و ماه‌های پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ در حالی شروع شد که هیچ سامانه‌ای برای ایجاد وحدت در بین اشخاص و احزاب اصلاح‌طلب وجود نداشت.
این در حالی است که شرایط سیاسی و اجتماعی اصلاح‌طلبان در دوران پس از انتخابات ۱۳۹۶ باعث شد تا نه بتوانند کاندیدا‌های مطلوبشان را از سد شورای نگهبان بگذرانند و نه به پر و پیمان بودن سبد رأی‌شان امید داشته باشند لذا در انتخابات مجلس ۱۳۹۸ با تشتت ورود کردند؛ حزب کارگزاران با لیستی مستقل پا به انتخابات گذاشت، چند حزب دیگر نیز لیست مشترک ارائه کردند و سایر احزاب بزرگ مانند اتحاد ملت و اعتماد ملی هم وارد انتخابات نشدند.
سپس شورای عالی اصلاح‌طلبان منفعل شد و این وضعیت برای حدود یک سال ادامه داشت تا اینکه بهمن ماه سال ۱۳۹۹ بود که با حضور چند چهره کهنه‌کار اصلاح‌طلب مثل بهزاد نبوی، محسن میردامادی، محسن امین‌زاده و علیرضا علوی‌تبار، «نهاد اجماع ساز اصلاح‌طلبان» تشکیل شد و کمی بعد به «جبهه اصلاح‌طلبان ایران» تغییر نام داد.
بهزاد نبوی رئیس این سامانه جدید شد و حسین مرعشی و حسین کمالی نواب رئیس آن شدند و آذر منصوری نیز سخنگویی این نهاد را بر عهده گرفت. کمیته‌های تخصصی نیز ذیل این سامانه شکل گرفتند و در نهایت بنا شد تا در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ بتوانند اصلاح‌طلبان را به یک استراتژی واحد برسانند.
نام محمدجواد ظریف، اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی و چندین و چند اسم دیگر به عنوان کاندیدا‌های احتمالی اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش رو مطرح است و در اخبار مختلف رسانه‌ها و گفتگو‌های متعدد فعالان این جریان سیاسی به این اسامی اشاره می‌شود.
همه مخاطبان سیاست در ایران منتظرند تا نتیجه نهایی از دل این سامانه جدید بیرون بیاید و معلوم شود که اصلاح‌طلبان پشت کدام چهره شاخص جمع خواهند شد. آن‌چه که از ابتدا مشخص است و از مواضع چند سال اخیر رئیس جدید سامانه وحدت بخش اصلاح‌طلبان نیز قابل رویت است این است که اصلاح‌طلبان قصد مشارکت نکردن در انتخابات خرداد ۱۴۰۰ را ندارند.
حالا، اما چند ماه از تشکیل این نهاد جدید می‌گذرد، تعطیلات نوروزی نیز سپری شده است و چیزی کمتر از سه ماه تا موعد انتخابات باقی مانده است و تا زمان ثبت‌نام کاندیدا‌های انتخابات ریاست‌جمهوری نیز کمی بیش از یک ماه باقی است، اما هنوز مخاطبان فضای سیاسی با نام کاندیداها، خاصه کاندیدای مورد حمایت «جبهه اصلاح‌طلبان ایران» آشنا نشده‌اند.
در جریان اصولگرا شرایط بهتر است، اما پیچیدگی‌های ورود به انتخابات برای این جریان از آن‌چه اصلاح‌طلبان با آن مواجه‌اند بیشتر است.
پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که با انتخاباتی چندان پر رونق مواجه نخواهیم بود. الگوی مشارکت عمومی در انتخابات مجلس یازدهم نیز این پیش‌بینی را تصدیق می‌کند. بخشی از پایگاه رأی اصلاح‌طلبان نسبت به مسیر تحول از طریق صندوق رأی ناامید و بدگمان شده است و قصد شرکت در انتخابات را ندارد. این اتفاق فضا را برای پیروزی اصولگرایان تسهیل کرده است و همین اطمینان نسبی از پیروزی موجب بروز معضلاتی در میان جریان اصولگرا شده است.
بسیاری از چهره‌های اصولگرا حالا برای خود شانس رئیس‌جمهور شدن قائل‌اند و به همین دلیل قصد حضور در انتخابات را دارند و همین موضوع کار نهاد اجماع‌ساز اصولگرایان را سخت کرده است. نام سامانه وحدت بخش اصولگرایان برای انتخابات ۱۴۰۰ «شورای وحدت اصولگرایان» است. آیت‌الله محمدعلی موحدی کرمانی رئیس این سامانه است و منوچهر متکی که سخنگوی آن است به تازگی عنوان کرده که روند گفت‌وگوی این نهاد با نامزد‌های بالقوه ریاست‌جمهوری اصولگرا آغاز شده است. متکی، اما در ادامه عنوان کرده است که اولویت اصلی این نهاد، ابراهیم رئیسی است.
در شرایطی که گروه‌ها و چهره‌های مختلف اصولگرا در حال کش‌مکش درونی با محوریت انتخابات هستند، به نظر می‌رسد که حجت‌الاسلام ابراهیم رئیسی که کاندیدای مورد اجماع دور گذشته اصولگرایان بوده و حالا رئیس قوه قضاییه است و چند سالی است که جایگاه ویژه‌ای در میان این جریان پیدا کرده است، بهترین گزینه برای ایجاد اجماع در میان جریان اصولگرا است. با این حال، اما اخباری محفلی در رابطه با تصمیم او برای عدم ورود به انتخابات به گوش می‌رسد و این امر می‌تواند کار اصولگرایان را پیچیده کند.
از سوی دیگر منازعه سیاسی درون جریان اصولگرایان به درون جریان نظامی سپاه پاسداران هم کشیده شده است. ماه‌ها است که بحث حضور کاندیدا‌های نظامی در انتخابات ریاست جمهوری و شکل‌گیری دولت نظامیان مطرح است و برخی از چهره‌های سپاهی خواهان حضور در انتخابات هستند و همین امر باعث شده تا طیف‌های سیاسی درون این جریان چنان به اختلاف بخورند که این اختلافات رسانه‌ای هم بشود.
چندی پیش خبر رفتن سعید محمد، کاندیدای احتمالی انتخابات و رئیس سابق قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء سپاه از این نهاد منتشر شد. عده‌ای گمانه زدند که او برکنار شده است، اما کمی بعد از معرفی جایگزین او در این قرارگاه، محمد اعلام کرد که خود او به واسطه فعالیت‌های انتخاباتی از این سمت استعفا کرده است.
چند روز پیش، اما معاون سیاسی سپاه پاسداران، سردار جوانی، اعلام کرد که محمد به دلیل «تخلفات» از این سمت برکنار شده است. محمد این اظهار نظر را تکذیب کرد و عنوان کرد که استعفاء کرده است و برکنار نشده است، سردار رمضان شریف، سخنگوی سپاه پاسداران اعلام کرد که شاید سردار جوانی اظهار نظرش را پس بگیرد و در نهایت جوانی اعلام کرد که منظور او نه تخلف مالی، که تخلف سیاسی- انتخاباتی بوده که مغایر با مقررات جاری سپاه است.
منازعه در دل جریان اصولگرا و گروه‌های مختلف آن برپا است و در میان اصلاح‌طلبان نیز سردرگمی حس قالب است و به هر ترتیب، نتیجه این اوضاع شرایطی است که ماه ابتدایی سال انتخابات رو به پایان است بی آن‌که هنوز جامعه سیاسی ایران کاندیدا‌های انتخاباتی را بشناسند.
