دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: چند هفته بعد از حمله طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره، استیضاح دونالد ترامپ رد شد. در واقع این دومین استیضاح ترامپ بود که شکست خورد و پیروزی بزرگی برای او و هوادارنش رقم زد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا در ارتباط با حمله ۶ ژانویه و اتهام تحریک شورشیان استیضاح شد. با این حال در نهایت ۵۷ سناتور - در مقابل ۴۳ - علیه ترامپ رأی دادند که کمتر از دو سوم لازم برای محکومیت بود. پیش از این رأیگیری نمایندگان حزب دموکرات و وکلای ترامپ ادله و دفاعیات پایانی را ارائه کرده بودند.
ترامپ روز ۲۰ ژانویه کاخ سفید را ترک کرده بود، اما به دلیل اتفاقات کنگره به عنوان تنها رئیس جمهوری در تاریخ این کشور، دو بار استیضاح شد. استیضاح در سنا ۸ فوریه شروع شد و ابتدا نمایندگان حزب دموکرات با پخش ویدئوهایی سعی کردند ترامپ را عامل اصلی حوادث ۶ ژانویه معرفی کنند، اما وکلای ترامپ روز بعد با رد این ادعاها ظرف چند ساعت به دفاعیات خود از او پایان دادند. همچنین اول تصمیم برای احضار شاهدان گرفته شد که به دلیل عقب افتادن رای نهایی محاکمه، تاخیری که هیچ یک از دو حزب مایل به پذیرش آن نبود، منتفی شد.
دفتر ترامپ بیانیهای را پس از رأی تبرئه از طرف او منتشر کرد که نشان از خوشحالی آنها داشت: «شاهد فاز دیگری از بزرگترین پیگرد بی پایه در تاریخ کشور بودیم.» با این حال جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در خصوص شکست استیضاح ترامپ گفت: «این فصل غمبار از تاریخ به ما یادآوری کرد که دموکراسی شکننده است.» نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که از طرفداران سر سخت محاکمه ترامپ بود گفته است: «آنچه امروز در سنا دیدیم، گروهی جمهوری خواه بزدل بود که در حال حاضر هیچ اختیاری ندارند، چون برای دفاع از شغلشان و احترام به نهادی که در آن خدمت میکنند، میترسیدند.»
دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ و اتفاقات بعدش نشان داد که طرفداران تندرو و پر از خشمی دارد و با همراهی آنها ضربه مهلکی به دموکراسی آمریکا وارد کرد. حال رد شدن استیضاح ترامپ میتواند نشانههایی برای او و هوادارانش داشته باشد و آینده ترامپیسم را مشخص خواهد کرد.
معامله بر سر رد استیضاح
شکست استیضاح ترامپ خیلی دور از انتظار نبود، اما در یک تحول چشمگیر سناتورها ابتدا تصمیم گرفتند اجازه احضار شاهدان را بدهند -، اما بعد برای پایان سریع محاکمه تصمیم گرفتند به جای احضار شاهدان برخی شواهد تازه در پرونده استیضاح ثبت شود.
این تغییر موضع شاید از جای دیگری آب بخورد. در واقع استیضاح در آمریکا یک اتفاق سیاسی است تا حقوقی. با استیضاح ترامپ و متهم شدن وی علاوه بر اینکه او دیگر نمیتوانست در سیاست باقی بماند، از سوی دیگر حزب جمهوری خواه با مشکلات جدی روبرو میشد. در چهار سال ریاست جمهوری ترامپ شکافی در بین جمهوری خواهان شکل گرفته است و اگر استیضاح هم با محکومیت ترامپ خاتمه مییافت، بی شک این شکاف عمیقتر نیز میشد. از طرف دیگر ترامپ هنوز هم از قدرت خوبی در حزب خود برخوردار است و به نظر میرسد باید رد پای معاملهای در پشت پرده برای رد این استیضاح دنبال کرد. شاید هزینه این معامله برای ترامپ به خداحافظی با دنیای سیاست تمام شده است. امری که تقریباً اکثر سیاستمدارن دوحزب جمهوری خواه و دموکرات خواستار آن هستند.
بازگشت ترامپ به صحنه سیاست
با شکست استیضاح ترامپ مانع حقوقیای برای بازگشت او به قدرت دیگر وجود نخواهد داشت. هرچند معلوم نیست او بار دیگر در انتخابات شرکت کند، اما قطعاً از جهات دیگر همچنان نفوذ خواهد داشت. ترامپ در نخستین واکنش خود به رأی سنا، از آن به عنوان پیروزی خود یاد کرده و تاکید کرده است که این آغاز کارزار سیاسی او است.
در واقع او همچنان میتواند در عرصه سیاسی آمریکا فعال باشد و حتی اگر بخواهد در انتخابات چهار سال بعد یعنی ۲۰۲۴ بار دیگر به عنوان نامزد وارد رقابتهای انتخاباتی شود. امری که در سخنرانیهای اخیر خود راجع به آن صحبت کرده است. این چهره ۷۴ ساله در واقع به پیروزی بزرگی دست پیدا کرده است و با رأی سنا میتواند زندگی سیاسی خود را ادامه دهد. اگر ترامپ نیز بار دیگر هم نامزد ریاست جمهوری نشود، بسیاری از کاندید شدن دخترش در ۲۰۲۴ سخن به میان میآوردند که بی شک او همراهی و حمایت پدرش را خواهد داشت.
آینده ترامپیسم
شعار اصلی ترامپ از روز اول عظمت آمریکا بود و با همین شعار توانست تندروها، اونجلیستها و ناسیونالیستهای آمریکایی را جذب کند. در واقع او در ۲۰۱۶ با همین شعار هیلاری کلینتون را شکست داد و در ۲۰۲۰ با رأی قابل توجه مردمی شکست خورد. در چهار سال ریاست جمهوری خود نیز طرفداران بسیاری برای خود جذب کرد که به ترامپیستها شهرت یافتند. تفکر پوپولیستی ترامپ باعث شد که همین هواداران حتی به ساختمان کنگره آمریکا نیز حمله کنند.
ترامپ نیز بر همین اساس سعی دارد به شکل جدیدی در قدرت باقی بماند و از تأسیس حزب جدیدی سخن گفته است. البته احتمالاً نخبگان سیاسی در آمریکا تلاش خواهند کرد که ترامپ را از این موضوع منصرف کنند. اگر ترامپ بتواند حزبی هم تشکیل دهد با توجه به ساختار سیاسی و حقوقی آمریکا شانس بسیار پایینی دارد که بتواند با دو حزب جمهوری خواه و دموکرات در عرصه سیاسی این کشور رقابت کند، اما ترامپ نشان داده است که هیچ کاری از او بعید نیست. با شکست استیضاح ترامپ بی شک ترامپیستها جان تازهای گرفتهاند و در آینده نزدیک حضور خود را به شکلی در عرصه سیاسی نشان خواهند داد.
ترامپیسم؛ جشن بیپایان
شاید مهمترین نکته در این استیضاح آن بود که اکثریت حزب جمهوریخواه حاضر به رویارویی به دونالد ترامپ و هوادارانش نشد. احتمالا سیاستمداران محافظهکار به خوبی میدانند که نباید سبد رای هواداران ترامپ را از دست بدهند و از آن مهمتر این که ایدئولوژی محافظهکارانه آنها برای پیروزی در رقابتهای انتخاباتی نیازمند رویکردهای پوپولیستی، سوار شدن بر شکافهای اجتماعی، تشدید تنش در سطح اجتماعی و سیاسی و رویارویی با نهادهایی مانند نظام رسانهای است. این نیاز دائم محافظهکاران به پوپولیسم احتمالا مهمترین دلیل حذف نشدن ترامپ از صحنه سیاسی آمریکا بود و احتمالا دیر یا زود باید به انتظار بازگشت ترامپیسم نشست، در قامت شخص دونالد ترامپ یا فردی شبیه به او. حالا حالاها ترامپیسم یک جشن بیپایان است.