آنگ سان سوچی؛ رهبری که دیگر "ماندلای آسیا" نیست

 

دیدارنیوز ـ سرویس بین‌الملل: جیمز گریفیتس در سی ان ان از آنگ سان سوچی گفته که دیگر ماندلای آسیا نیست. دیدار در ترجمه‌ای اختصاصی این مطلب را به خوانندگان خود تقدیم کرده است.

 

 

"آنگ سان سوچی" در مدت ۱۵ سال حبس در خانه، از چهره‌ای ملی در میانمار به یک نماد جهانی دمکراسی تبدیل شد. سوچی توانست جایزه‌ صلح نوبل و جوایز مشابه را از آن خود کند.

 

او در نهایت سال ۲۰۱۰ از حبس رها شد و پنج سال پس از آن، با برپا شدن نخستین انتخابات در ۲۵ سال قبل، حکومت نظامیان در میانمار پایان یافت. حزب اتحادیه‌ ملی برای دمکراسی به رهبری سوچی، در آن انتخابات به پیروزی چشمگیر رسید.

 

پیروزی سوچی با استقبال جامعه‌ جهانی مواجه شد، چرا که بسیاری آن را پیروزی ارزش‌های دمکراسی بر عوامل خودکامگی می‌خواندند. اما برپایی دمکراسیِ واقعی، الزاماتی فراتر از صرفا پیروزی در انتخابات دارد.

 

قانونی اساسی که به حکومت نظامیان پایان داده بود، قدرت و نفوذی فراوان را برای ژنرال‌ها حفظ کرده، سوچی و حزبش را در موقعیتی حساس قرار داد؛ چرا که تلاش می‌کردند مانع از اطلاق عنوان حکومت نظامی بر کشور شوند و حقوق دمکراتیک را حفظ کنند.

 

این تنش‌ها بیش از هر چیز در نحوه‌ واکنش سوچی به اقدام سرکوب‌گرانه‌ نیرو‌های امنیتی در "راخین" آشکار شد؛ ایالتی در غرب میانمار که تقریبا یک میلیون نفر از ساکنان آن با عنوان "روهینگیا" مجبور به فرار شده‌اند. ارتش میانمار به نسل کشی قومی و ارتکاب سایر جنایات دهشتناک از جمله تجاوز گروهی، شکنجه و کشتار‌های فراقضایی در راخین متهم شده است.

 

سوچی اختیار مستقیم چندانی در قبال اقدامات نیرو‌های امنیتی نداشت، اما دفاع آشکار او از عملکرد ارتش سبب شد کشور‌های خارجی وی را تقبیح کنند و عناوین متعددی که در لوای دفاع از دمکراسی به دست آورده بود، از او سلب شد. سوچی از گزارش‌های متعدد نسل کشی در راخین به عنوان "اطلاع رسانی نادرست" یاد کرده و مشکلات منطقه را به تروریست‌ها نسبت داده بود.

 

با این وجود، سوچی همچنان محبوبیت شدید خود را در داخل میانمار حفظ کرد و برخی ناظران هم اقدام او را در خودداری از انتقاد از ارتش، دارویی ضروری برای حفظ حکومت غیرنظامی می‌خواندند. چنین رویکردی چه به سبب مصالحه بوده باشد و یا باور قلبی سوچی، مشخص شد که نتیجه‌ چندانی نداشته است، زیرا ارتش در یک کودتا، قدرت را در اختیار گرفت، سوچی و سایر رهبران اتحادیه‌ ملی برای دمکراسی را دستگیر کرد.  

 

 

ده سال پس از آزادی، به نظر می‌رسد سوچی راهی همان جایی است که خاستگاه شهرت بین‌المللی‌اش بود، بازداشتگاه؛ و سرنوشتش در اختیار "تاتمادا" است. 

 

البته اوضاع دستگیری او این بار بسیار متفاوت‌تر از آن زمان است. سوچی دیگر مانند گذشته "ماندلای آسیا" نیست، لقبی که زمانی به او داده شد. هم دستی او در اقدامات خشونت بار علیه روهینگیا، متحدانش را در غرب از اطرافش پراکنده ساخت به گونه‌ای که حتی دوستان دیرینه‌اش هم موضع وی را محکوم می‌کردند و از او خواسته‌اند علیه ارتش سخن بگوید.

 

"تاماس ولز" کارشناس امور میانمار در دانشگاه ملبورن استرالیا می‌گوید "غرب در همراه کردنِ آنگ سان سوچی بسیار کند عمل کرده است، که این شرایط سبب می‌شود حمایت از اتحادیه‌ ملی برای دمکراسی، آن گونه که آمریکا و اروپا در دهه‌ ۱۹۹۰ تا اواسط ۲۰۱۰ انجام دادند، چالش برانگیز شود. قطعا فرماندهان نظامی این را می‌دانند و شاهدند اعتبار او در جامعه‌ جهانی اکنون کمتر شده است."

 

در دوران انتقال به دمکراسیِ نسبی، ارتش بخشی از اختیارات خود را واگذار کرد، اما همچنان امور دفاعی و امنیتی را با قدرت در دست دارد، مثلا در راخین سازمان ملل تخمین می‌زند در سرکوب‌های شدید راخین از سال ۲۰۱۶ تاکنون دست کم ۱۰ هزار نفر کشته شده‌اند. این اقدامات خشونت بار پس از حملات جزیی یک گروه شبه نظامی به پایگاه‌های مرزی و نیرو‌های امنیتی آغاز شد. بیش از ۷۲۰ هزار نفر از ساکنان راخین به بنگلادش گریخته‌اند و در آنجا در بزرگ‌ترین اردوگاه آوارگان جهان ساکن شده‌اند. سوء تغذیه، سیل و به تازگی بیماری کرونا این افراد را به شدت تهدید می‌کند.

 

آمریکا چندین رهبر ارشد نظامی میانمار را از جمله ژنرال "مین آنگ هلینگ" فرمانده‌ ارتش که پس از برکناری سوچی قدرت را در اختیار گرفته، تحریم کرده است.

 

این در حالی است که هم دولت نظامی و هم ارتش میانمار به شدت در حال نزدیک شدن به چین بوده‌اند. چین در سال‌های حکومت نظامیان، متحد نزدیک میانمار بود.

 

"ملیسا کراوچ" کارشناس امور میانمار در دانشگاه نیو ساوث ویلز استرالیا به سی ان ان گفت ژنرال‌های ارتش میانمار احتمالا از چنین متحدانی به عنوان نیروی بالقوه در مقابله با هرگونه واکنش خشم آلود جهانی یاد می‌کنند که ممکن است کودتا درپی داشته باشد.

 

وی با اشاره به سفر اخیر هیات‌های روسی و چینی به میانمار گفت: "مسکو و پکن به عنوان حامیان میانمار، نگران دمکراسی غربی نیستند."

 

تاماس ولز از دانشگاه ملبورن نیز می‌گوید نخبگان نظامی میانمار "به خوبی آموخته‌اند در مقابل انتقادات بین‌المللی چگونه از خود دفاع کنند؛ و می‌توان گفت به همین دلیل است که تحریم‌های شدید غرب علیه رژیم‌های میانمار در دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ تاثیر زیادی برای تغییر مواضع نخبگان نظامی نداشت. کووید-۱۹ هم آشکارا اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار داده و تحریم‌های هدفمند نیز همچنان ادامه دارد؛ لذا اهرم‌های مشخص زیادی برای اعمال فشار غرب وجود ندارد."

 

به گفته‌ی ولز، بزرگ‌ترین چالش علیه کودتا از داخل کشور نمایان خواهد شد و شدت تاثیرگذاریِ آن به توانایی ارتش برای کنترل جامعه‌ای فعال و طبقه‌ متوسط بستگی دارد که از سال ۲۰۱۵ تاکنون رشد چشمگیری داشته‌اند. بخش‌های تجاری و دیگر بخش‌ها که به دنبال انتقال به دمکراسی، از تعاملات بین‌المللی سود برده‌اند نیز چالش دیگر خواهند بود و قطعا مایل نیستند کشور به وضعیتی بازگردد که منفور همگان بود.

 

وی افزود: "در میانمار مردم زیادی هستند که درآمد زیادی دارند، و آن‌ها نخبگان نظامی را تحت فشار قرار خواهند داد تا مانع رشد و ثبات موجود در شهر‌ها نشوند."

 

البته گرچه سوچی از چشم غرب افتاده، ولی همچنان از نظر شهروندان عادی میانمار، به شدت محبوب است. در انتخابات نوامبر، حزب اتحادیه‌ ملی برای دمکراسی مدعی شد برای تشکیل اکثریت پارلمانی، کرسی‌های بسیار زیادتری از ۳۲۲ کرسی لازم را به دست آورده است؛ و احتمالا این تعداد کرسی‌ها بیشتر از ۳۹۰ کرسی کسب شده در انتخابات ۲۰۱۵ بود که این حزب برنده‌ بلامنازع آن شد. اما ارتش بلافاصله این حزب را به تقلب انتخاباتی متهم کرد.

 

روز دوشنبه بیانیه‌ای منسوب به سوچی در حساب کاربری رسمی حزبش منتشر شد که در آن از مردم خواسته شده بود علیه کودتا اعتراض کنند. گرچه در خصوص صحت این بیانیه سوالاتی مطرح شده است.

 

در این بیانیه آمده بود "هدف از اقدامات ارتش، بازگرداندن اداره‌ کشور به دیکتاتوری است. من از مردم می‌خواهم این مساله را نپذیرند و با شدت به کودتای ارتش واکنش نشان دهند و به آن اعتراض کنند."

 

در پایان این بیانیه، نام سوچی قید شده، اما بیانیه امضا نشده است و مشخص نیست سوچی چگونه از بازداشتگاه بیانیه صادر کرده است.

 

علاوه بر دستگیری سوچی و سایر رهبران حزبی‌اش، گزارشاتی منتشر شده است که حاکی است تعداد زیادی از اعضای پارلمان، نمایندگان گروه‌های قومی و فعالان حقوق بشر نیز، بازداشت شده‌اند.

 

"ثانت مینت ـ او" نویسنده‌ کتاب "تاریخ مخفی برمه" در حساب کاربری خود در توییتر نوشت، با مشاهده‌ تحولات میانمار "حسی ناخوشایند دارم از این که هیچ کس به معنای واقعی قادر نخواهد بود تحولات آتی را مهار کند؛ و به یاد داشته باشید میانمار کشوری است غرق در سلاح، با اختلافات شدید قومی و مذهبی که میلیون‌ها نفر از مردم آن به سختی می‌توانند شکم خود را سیر کنند."