دیدارنیوز - نوسان قیمت مرغ یکی از موضوعات تاثیرگذار در اقتصاد کشور طی ماههای گذشته بوده که رقم واقعی آن در کف بازار فاصله قابل توجهی با عدد مطلوب بر مبنای ارز دولتی ٤٢٠٠ تومانی دارد. گوشت مرغ در سبد غذایی خانوار ایرانی از جایگاه ویژهای برخوردار است بهطوری که سرانه مصرف مرغ در ایران تقریبا دوبرابر میانگین جهانی است و بر همین اساس قیمت مرغ در محاسبات اقتصادی خانوادههای ایرانی خصوصا در طبقه متوسط و رو به پایین از اهمیت ویژهای برخوردار است. بر همین اساس نوسان قیمت محصولاتی مثل مرغ که سهم قابل توجهی در سبد معیشتی خانوارهای ایرانی دارند، خیلی زود مورد توجه جامعه قرار میگیرد. در سالهای اخیر افزایش چشمگیر قیمت مرغ بازتاب گستردهای داشته و حقیقت این است که در شرایط اقتصادی اقشار آسیبپذیر جامعه به شکل جدی اثرگذار بوده است.
به همین دلیل مباحث گستردهای در این خصوص مطرح شده که از سوی مخاطبان نیز با دقت خاصی پیگیری میشود.
نوسان قیمت از ١٠ تا ٣٥ هزار تومان
کالایی که تا چندی پیش با قیمت کمتر از کیلویی ١٠ هزار تومان تولید میشد حالا به گفته فعالان و تولیدکنندگان این صنف با افزایش هزینههای تولید و قیمت تمام شده مواجه شده و در برخی مقاطع به بیشتر از ٣٥ هزار تومان رسیده است. در همین رابطه رییس مجلس در مراسم تجلیل و تقدیر از پژوهشگران برتر مرکز پژوهشهای مجلس گفته بود: تا ۲۷ مهر ۴.۲ میلیارد دلار پول قطعی تحقق یافته به نهادهها دادهایم. مرغ با احتساب همه گرانیها میشود ۱.۵ دلار، یعنی باید حدود کیلویی ۱۰ هزار تومان باشد. چرا مرغ ۲۵ هزار تومانی دست مردم میدهیم؟ این اظهارات البته واکنشهای برخی تولیدکنندگان مرغ را در پی داشت و یکی از مرغداران جهرمی طی نامهای اعلام کرده که حاضر است مرغداری خود را در اختیار قالیباف قرار دهد تا او با تولید مرغ ۹ هزار تومانی ادعای خود را ثابت کند.
اما دلیل افزایش قیمت مرغ چیست؟
افزایش قیمت نهادههای دامی یکی از اصلیترین دلایل افزایش قیمت مرغ است. چندی پیش نیز محمدعلی کمالیسروستانی، مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشور در خصوص قیمتگذاری دولت برای مرغ گفته بود: قیمتی که از سوی دولت اعلام شده قیمت مصلحتی است چرا که نمیتواند هزینههای مرغداران را پوشش دهد و این قیمتها دوام ندارد. مشاور عالی اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی تصریح کرد: حوالههای توزیع نهاده تنها در حد یک کاغذ برای تولیدکننده باقی مانده است هرچند همین حواله هم به دست همه مرغداران نمیرسد. حالا با این حساب مرغداری که با دردسر زیاد یک کاغذ را دریافت کرده و در ازای آن هیچ سهمی از نهاده دریافت نمیکند، چطور مرغداری خود را اداره کند؟ جواب آن مشخص است روالی که طی ماهها در حال انجام آن است این است که نهاده مورد نیاز را از بازار آزاد با قیمتهای سرسامآور تامین کند! نایبرییس کانون انجمن صنفی مرغداران نیز گفته بود: از یکسال گذشته تاکنون هیچ ثبت سفارشی برای واردات نهادههای دامی با ارز نیمایی و غیردولتی صورت نگرفته است و قطعا نهادههای موجود در بازار سیاه دولتی هستند. به عبارت دیگر تمام نهادههایی که در بازار آزاد فروخته میشود با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور شده و در توزیع نهادههای دولتی انحراف وجود دارد.
اختصاص ارز دولتی به منظور کاهش هزینه تولید
آنچه مسلم است تا امروز چیزی حدود ۱۳ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی، نهادههای دامی و دارو تخصیص یافته تا هزینه دولت کاهش پیدا کند. محاسبه قیمت مرغ با نهاده ۴۲۰۰ تومانی، حدود کیلویی ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان میشود. این درحالی است که دولت اعلام کرده بخش عمدهای از نهادههای دامی با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد کشور میشود، اما همین نهادههای دامی وارداتی با نرخ ارز آزاد به دست مرغداریها میرسد که موجب افزایش قیمت مرغ شده است. بررسی قیمت مرغ در سایر کشورها نیز نشان میدهد که قیمت یک کیلو گوشت مرغ در امریکا طی ۶ ماه گذشته بین ۱.۵ تا ۱.۷ دلار بوده که براساس دلار ۴۲۰۰ تومانی، معادل ریالی آن ۶ تا ۷ هزار تومان میشود. در برزیل نیز که یکی از مبادی واردات مرغ توسط ایران است، قیمت هر کیلو مرغ حدود ۲ تا ۲.۲ دلار است که آن هم برمبنای دلار ۴۲۰۰ تومانی چیزی حدود ۱۰ هزار تومان میشود. بهنظر میرسد مبنای اعلام قیمت هر کیلو ۹ هزار تومان از سوی رییس مجلس محاسباتی اینچنینی بوده است و منظور او ناکارآمدی و تبعیض در تخصیص ارز به نهادههای دامی بوده است و تولیدکننده منظور او نبوده بلکه انتقاد او به مدیریت بوده است.
توزیع نامناسب و فقدان نظارت مستمر
اعتبار قابل توجهی به تامین نهاده مورد نیاز مرغداران اختصاص یافته که به درستی توزیع نمیشود. برمبنای همین اعتبار و ارز دولتی قیمت مرغ باید به حدود کیلویی ٩ تا ١٠ هزار تومن برسد که اگر نمیرسد نشاندهنده هدر رفتن منابع ارزی و دولتی و بی ثمر بودن اختصاص ارز ٤٢٠٠ تومانی در این بخش است.
آنچه مسلم است اگر نیاز مرغدار و تولیدکننده با ارز دولتی پیشبینی شده و البته نظارت دقیق به درستی تامین شود قیمت مرغ کاهش چشمگیری خواهد داشت، اما شرایط موجود نشاندهنده عدم اجرای صحیح و اتخاذ تدابیر لازم در این بخش است که باید علت آن به شکل میدانی مورد ارزیابی قرار گیرد آن هم در شرایطی که آشفتگی موجود در برخی مقاطع قیمت مرغ را به بیش از ٣٥ هزار تومان رسانده است.