خیابان‌های تاریک پایتخت؛ مسئولیت نور با کیست؟

 

دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: محدودیت‌های کرونایی از تعطیلی مشاغل دسته بندی شده کم کم به منع رفت و آمد و تردد‌ها در سطح شهر‌ها و بین شهری رسید و تا به امروز حدود دو ماه از اجرای طرح منع رفت و آمد از ۹ شب تا ۴ صبح می‌گذرد. هر چند که توجه به این موضوع فقط به شب‌ها و هفته‌های اول معطوف بود و پس از آن دیگر کسی به این قانون نوشته نشده، اما لازم الاجرا وقعی ننهاد و رفت و آمد در سطح شهر شکل عادی به خود گرفته در حالی‌که رئیس پلیس راهور به ضرس قاطع اعلام کرد که محدودیت‌ها و اعمال جریمه‌ها همچنان پابرجاست.

اما در این میان اتفاقی افتاد؛ از حدود چند هفته پیش داستان خاموشی برخی مناطق تهران بدون اطلاع قبلی و بدون قاعده و قانونی اجرا شد و وقتی دلیل و علت این موضوع پرسیده شد، بالا رفتن مصرف گاز و فشار آمدن به ایستگاه‌های برق برای تامین آن مطرح شد.

 

 

 

 

ماجرا به همین جا ختم نشد حالا خاموشی‌ها از داخل منازل به سطح خیابان و اتوبان‌ها رسیده و به گفته همشهریان برخی از اتوبان‌های شهر از ساعت هفت شب با خاموشی گسترده‌ای مواجهند که این مساله باعث گله‌مندی آن‌ها شده است، زیرا این سطح از تاریکی و خاموشی به ترس از تصادف و حتی ایجاد مزاحمت‌های مختلف دامن می‌زند.

البته این ترس خیلی هم دور از ذهن نبود، زیرا مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک شهر تهران در این‌باره گفت: با آغاز محدودیت‌های تردد از آذرماه امسال، با کاهش تعداد تصادفات مواجه بودیم، اما پس از خاموشی چراغ‌ها در معابر بزرگراهی و علی‌الخصوص در هفته اول دی ماه تصادفات در این معابر افزایش داشته که از دلایل مهم این امر تاریکی معابر و عدم دید کافی رانندگان است.

جدی ثانی تصریح کرد: خاموشی‌های اخیر باعث کاهش دید دوربین‌های نصب شده در معابر شهری و کاهش کنترل خودرو‌های متخلف شده است و متاسفانه آمار سرقت تجهیزات هوشمند شهری هم پس از این خاموشی‌ها با افزایش چشمگیری مواجه بوده است.

شنیدن صحبت‌های مدیرکل دفتر نظارت بر توزیع برق شرکت توانیر درباره دلیل این خاموشی‌ها هم خالی از لطف نیست او در گفت‌وگویی با فارس اشاره کرده بود که در این طرح، نورپردازی بیش از حد معابر شهری و روستایی استاندارد می‌شوند و اولویت خاموشی با مکان‌هایی است که از گذشته «نورپردازی بیش از حد استاندارد» داشته‌اند و با خاموشی یک در میان، میزان روشنایی به حد استاندارد می‌رسد.

در این گفتگو مدیرکل دفتر نظارت بر توزیع برق شرکت توانیر اشاره کرده است که در ساعات منع تردد، رفت‌وآمد‌ها خیلی زیاد نیستند و با توجه به این امر، در خیلی از جا‌ها در ساعات پایانی شب تا صبح این حجم از روشنایی ضرورت ندارد.

 

 

از آنجایی‌که هر تصمیمی قرار است در سطح کلان و در شهر تهران انجام شود قطعا یک پای شهرداری هم در میان است، برخی خاموشی معابر و اتوبان‌ها را از چشم شهرداری می‌بینند و انگشت اتهام اتفاق‌های افتاده و نیفتاده را به سوی این نهاد می‌گیرند، در حالی‌که در همان روز‌های اول شهرداری اعلام کرد که مسئولیتی در این‌باره ندارد، اما این همه ماجرا نیست، زیرا به گفته سخنگوی صنعت برق، این طرح با «همکاری وزارت نیرو با سایر ارگان‌ها» در حال اجراست و در این میان همچنان نسبت به نقش شهرداری در اجرای این طرح، خصوصا در چگونگی اجرای این طرح ابهاماتی باقی است که تاکنون از سوی شهرداری پاسخی نسبت به این امر ارائه نشده است.

این رویه شهرداری نسبت به رفع مسئولیت از خاموشی معابر شهری در آخرین جلسه شورای شهر تهران نیز انعکاس داشت. در این جلسه، عضو شورا در واکنش به انتقادات وارد بر عملکرد شهرداری در فراهم آوردن زمینه‌های ناامنی با خاموشی معابر تهران، کوتاهی شهرداری در این زمینه را رد کرد و تقصیرات را متوجه اداره برق منطقه‌ای تهران دانست.

مجید فراهانی در آخرین جلسه شورای شهر تهران اشاره کرده بود که بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون سازمان برق ایران، مصوب ۱۳۴۶ و آیین‌نامه نحوه تامین و تعیین هزینه روشنایی معابر و جابه‌جایی تاسیسات آب و برق، مصوب ۱۳۴۶ هیات وزیران، هزینه روشنایی و معابر توسط شرکت‌های برق منطقه‌ای راسا از محل عوارض بر مصرف بر تامین و برداشت می‌شود.

 

 

سارا ثابت، کارشناس و طراح شهری درباره خاموشی‌های تهران در گفتگو با دیدار می‌گوید: نوری که در سطح شهر وجود دارد از دو جهت مهم است یک ایمنی برای افراد پیاده که در چاله و چاه نیفتند دوم برای کسانی که رانندگی می‌کنند، حتی در مقررات ملی و کتاب‌ها و قوانین شهری نور، یک فاکتور مهم است که برای آن حداقل و حداکثر قائلند.

او می‌افزاید: طراحی و چیدمان نور در بزرگراه‌ها آنقدر حائز اهمیت است که کارشناس خاص خودش را دارد، زیرا این نکته که طراحی چراغ‌ها چگونه باشد یا حتی فواصل آن چند متر باشد، موضوع مهمی است و اگر این این اصول رعایت نشود خطراتی را برای رانندگان و حتی عابران پیاده به همراه خواهد داشت.

او با اشاره به اینکه در طراحی تابلو‌ها و نور‌های شهری اقشاری که مشکل کم بینایی دارند هم مورد توجه قرار گرفته‌اند، ادامه می‌دهد: این افراد در شرایط طبیعی هم در شب مشکل تردد دارند، برای همین در بعضی جا‌ها تابلو‌های پر نورتر با رنگ‌های خاص برای آن‌ها طراحی شده و وقتی در شرایط کنونی رفت و آمد برای افراد عادی سخت است این افراد نمی‌توانند در سطح شهر تردد کنند و ناخودآگاه حذف می‌شوند.

این کارشناس و طراح شهری به قواعد و قانون‌هایی مصوب در کتاب‌های مرتبط با طراحی شهری اشاره می‌کند و می‌گوید: امنیت و مهمتر از آن احساس امنیت فاکتور مهمی است، زیرا نبود آن روی رفتار‌های اجتماعی تاثیر می‌گذارد و بی شک هر جا که نور نباشد یکی از اتفاق‌هایی که می‌افتد این است که انگیزه بروز جرم بالا می‌رود و امنیت پایین می‌آید همین افراد جا‌های کم نور و تاریک را برای دزدی انتخاب می‌کنند.

ثابت ادامه می‌دهد: تهران در سال‌های قبل‌تر هم مشکل خاموشی داشت به خصوص بین سال‌های ۸۴ و ۸۵ این مشکل خیلی زیاد بود به ویژه در مناطق جنوبی شهر که با پیگیری گروه‌های محلی و نماینده‌های محلی مردم حل شد اگر به اسناد شهری هم رجوع کنید این مدارک موجود است.

او می‌گوید: اتفاقی که این روز‌ها در سطح شهر افتاده احتمالا به واسطه تصمیمی است که از سوی نهاد‌های بالادستی گرفته شده و هدف اصلی این است که مردم در شهر حاضر نشوند و قصد هم همین است که مردم در شهر نباشند.

او در پاسخ به این پرسش که نورپردازی سطح شهر و بزرگراه‌ها استاندارد است، می‌افزاید: نور بزرگراه‌هایی که در سال‌های اخیر ساخته شده بر اساس استاندارد است و سایر اتوبان‌ها هم طبق اصول و قاعده‌های قبلی طراحی شدند.