فیاض زاهد: اصلاح‌طلبان نمی‌توانند ساختار را تغییر دهند

 

دیدارنیوز - فیاض زاهد، فعال سیاسی اصلاح طلب، در پاسخ به این سوال که "آیا نتیجه انتخابات آمریکا و احتمال گشایش فضای دیپلماسی باعث می‌شود اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ سرمایه اجتماعی خود را قانع به حضور پای صندوق کنند؟" گفت: انتخابات آمریکا تاثیر قابل ملاحضه ای بر تغییر فضای سیاسی و گفتمانی در ایران دارد زیرا اگر دونالد ترامپ مجددا به کاخ سفید راه می یافت، استراتژی اعمال فشار حداکثری با همراهی دولت اسراییل و عربستان می توانست کشور را به سوی برخورد نظامی سوق دهد. در شرایط نظامی و امنیتی بر اساس یک قاعده نانوشته ای تندروها در سراسر دنیا یکدیگر را تقویت می کنند، تقویت مجدد دونالد ترامپ موجب می شد تا در ایران گارد سیاسی رادیکال شکل بگیرد و با روی کار آمدن چهره رادیکال، رویکرد نظامی در قبال فضای داخلی کشور و فضای بین الملل شکل بگیرد. در این شرایط احتمال خروج ایران از برجام و پیوستن اتحادیه اروپا به تحریم های بین المللی و بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت را شاهد می بودیم و سطح تنش نیز کشور را در معرض جنگ قرار می داد.

او ادامه داد: بدیهی است انتخاب ترامپ به عنوان رییس جمهور، جناح راست را دارای اعتماد به نفس می کرد تاجایی که گمان می کردند با توجه به قهر کردن مردمِ حامی اصلاح طلبان و عدم برآورده شدن انتظارات و نوع رفتارها و کنش و تاثیر گذاری فراکسیون امید در مجلس، می توانند در انتخابات پیروز شوند. سه حادثه تعیین کننده در فضای سیاسی ایران و اوضاع بین المللی کار را سخت کرده است؛  نخست اینکه در دی ماه سال ۹۶ فضای سیاسی ایران رادیکال شد، در آبان ۹۸ مطالبات به سوی خشونت و جامعیت بیشتری سوق داده شد و نحوه برخورد و سرکوب اعتراضات این سوال را در میان فعالان سیاسی ایجاد کرد که ایا می توان بر اساس صندوق های رای و کنش های شبه پارلمانی به انچه که مطالبه مردم است دسترسی پیدا کرد؟ این سوالات باعث شد بسیاری به این باور روی اوردند که بدون تغییرات جدی و ساختاری امکان همراه ساختن سیستم برای انکه به سطح معقولی از خواسته ها و مناسبات مردم پاسخ داده شود، وجود ندارد، لذا وقتی گروه های خاکستری پای صندوق های رای می آیند و به اصلاح طلب ها رای می دهند اصلاح طلبان را فاقد پشتوانه سیاسی می کنند. از طرفی دیگر بسیاری از کسانی که به اصلاح طلبان انتقاد داشتند چه در داخل و خارج، این پرسش اخلاقی را مطرح می کردند که شما نمی توانید ساختار موجود را تغییر بدهید برای چه با وعده های عوام فریبانه مردم را به پای صندوق می اوردید، زمانی که متوجه شدید امکان تحقق ان مطالبات نیست چرا با صداقت از مردم عذر خواهی نکردید. 

 

زاهد مطرح کرد: در میان طرفداران نیروهای اصلاح طلب بسیاری از نیروهای حامی مانند فرهنگیان، معلمان و بانوان به صحت این مسیر تردید داشتند و فکر می کردند که بهتر است سکوت کنند اما با آمدن "بایدن"، یک چرخش جدید شکل گرفت. به این معنا که شاید هنوز امکان گفت و گو و مصالحه و کاهش فشار وجود دارد؛ رفتن ترامپ از صحنه سیاسی و امدن بایدن و امید به اینکه دولت بایدن به برجام باز می گردد و بخش از تحریم ها خصوصا در حوزه نفت را برمیدارد و شاید گشایش های اقتصادی ایجاد کند که در نتیجه گشایش اقتصادی منجر به ورود شرکت های خارجی به ایران و افزایش سطح روابط بین الملل، شاید بتوان اینده بهتری را رقم زد. از انجایی که به نظر می رسد اکثریت جامعه، خواهان روش های کم هزینه تری هستند چه بسا اصلاح طلبان بتوانند فضای سرد و یخ زده فقدان مشارکت را تبدیل به فضای رقابتی سیاسی جدی کنند و از عقلانیت مردم استفاده کنند همانند سال ۹۲ که با رفتار عقلانی، منطقی و سیاسی رییس جمهور، روحانی  شد. علیرغم فشارهای موجود به دولت روحانی می توان نمره قبولی داد زیرا اداره کشور در این شرایط کار سختی است، برای اولین بار کشور بدون نفت اداره شد. امید اینکه اصلاح طلبان با پلتفرم جدید همچنان بخش هایی از مردم را دعوت به مشاکت کنند، وجود دارد. 

این فعال سیاسی اصلاح‌ طلب در پاسخ به این پرسش که ایا تحرکات دیپلماتیک در مدت باقی مانده تا ۱۴۰۰ باعث همراهی مردم با اصلاح طلبان خواهد شد، گفت: اگر دولت بتواند تحریم ها را بردارد و افق های مثبتی پیش روی کشور بگذارد، این امکان وجود دارد. براساس نظر سنجی ایسپا که قبل از انتخاب ریاست جمهوری انجام داد. بسیاری از مشارکت کنندگان از پیروزی بایدن در انتخابات استقبال کردند و این به این معناست که اکثریت مردم خواهان ثبات، حفط امنیت و استواری در چهارچوب های سیاسی کشور هستند و به هیچوقت علاقه مند به تصمیم های افراطی و رادیکالی نیستند. لذا نهادهای بالادستی مانند شورای امنیت و وزارت خارجه و صحبت های رهبری مبنی بر اینکه حتی اگر یک ساعت زودتر بتوان تحریم ها را براشت باید اقدام کرد حایز اهمیت است. دولت اینده باید چند ویژگی داشته باشد تا مورد پسند،  مورد اعتماد و پذیرش افکار عمومی قرار بگیرد. مردم و رای دهندگان باید احساس کنند این دولت دولت کارامد است. دوم اینکه دولت صادق باشد؛ اگر رییس دولت با محدودیت و ناتوانیهایی روبه رو است باید با صداقت آنها را بیان کند. تجربه ای که مردم از دولت سید محمد خاتمی دارند و شاید در دوره دوم که انتقاداتی به عملکرد دولت او وجود داشت، اما همه در یک چیز متحد بودند و آن اینکه سید محمد خاتمی، آدم شریف و نجیبی است. متاسفانه بنیان های اخلافی در جامعه ایرانی اسیب دیده است.  
 

او اظهار کرد: براساس یک نظر سنجی معتبر در سال گذشته اولین گروهی که از نظر مردم غیر قابل اعتماد بودند بنگاه های املاک و بنگاه های خودرو بودند. دومین گروه سیاستمداران بودند که این یک الارم خطرناکی است؛ در همان نظر سنجی مردم اولین گروه مورد اعتماد را معلمان و اساتید دانشگاه و دومین گروه را کارگران ارزیابی کردند. اگر دولتی بتواند نشان دهد که کارآمد است و از نظر اخلاقی، دولت صادق و قابل اعتمادی باشد و خواهان مبارزه جدی با فساد و رانت خواری باشد می تواند یک رابطه منطقی و معنا داری با مردم برقرار کند و امکان چانه زنی و رابطه بین المللی با کشورهای قدرتمند و صاحب تکنولوژی را برای جذب سرمایه گذاری و افزایش سطح کنش اقتصادی در کشور را فراهم کند که این مسئله، دارای اهمیت است. 

زاهد در پایان افزود: در شرایط پیش رو شخصیت هایی که می توانند راه حل مناسب ارایه و امکان گفت و گو در جامعه بین الملل را فراهم کنند و مورد وثوق مردم و نهادهای قدرت قرار بگیرند، افرادی مانند ظریف، لاریجانی، جهانگیری، زنگنه، شریعتمداری و اردکانیان هستند که ‌واجد این ویژگی ها هستند و می توانند پلی بین مردم و حاکمیت شوند.