دیدارنیوز ـ آرش راهبر: از ۹۰ سال پیش که جام جهانی راه افتاد تا امروز فوتبال به یکی از مهمترین سرگرمیهای بشر مبدل شده و قلب تمام مردم جهان را فتح کرده است. اینکه فوتبال مسئله مرگ و زندگی یا فراتر از آن، در نقاط مختلف متفاوت است، اما بیشک احساساتی که در حین بازی برای بازیکنان و تماشاگران و هواداران بروز میکند، عموما با درک یکسانی مواجه میشود. جانی ویکز سردبیر نشریه گاردین اخیرا ۲۵ عکس تاریخی را از دل آرشیو جام جهانی بیرون کشیده و درباره هر کدام توضیح کوتاهی داده تا یک فهرست جذاب و جالب از لحظات خاص جام جهانی تهیه کرده باشد.
۱ ـ همه میدانند که انگلیس تنها در سال ۱۹۶۶ قهرمان جام جهانی شد. اینجا و در فینال، شادی هارولد شفردسن فیزیوتراپیست انگلیس، شادی بیپروایی از خود نشان داده که بقیه بزرگان از جمله آلف رمزی را تحتالشعاع قرار داده است. (عکس:جری کرانهام)
۲ ـ شاید از نگاه عکاسان حرفهای این عکس مشکل قاببندی داشته باشد، اما احساس خالص شادی مارکو تاردلی بازیکن ایتالیا در ۱۹۸۲، قوس آبشاری که از بالا فرو میریزد و انقباض عضلات او برای نشان دادن لذت قهرمانی کافی است.
۳- لحظه نهایی جام جهانی ۱۹۹۴. تضاد فوقالعاده میان شادی کلودیو تافارل دروازه بان برزیل و ناکامی روبرتو باجو مهاجم ایتالیا. این عکس عصاره فوتبال است، اما شاید نکته مهم زاویه آن باشد، یک نگاه از آسمان به سیاره فوتبال و سرافکندگی بازیکنی که باید به تنهایی بار غم خود را بر دوش بکشد. (عکس: مایک پاول)
۴ ـ در این تصویر هیچ اتفاق تاریخی و مهمی روی نداده. یک لحظه از بازی آرژانتین و سوییس در جام جهانی ۱۹۶۶ که احتمالا عکاس با ضد نور و سایههای بازیکنان سعی داشته یک تابلوی نقاشی از فوتبال درست کند، یک جور شاعرانگی...
۵ ـ «دست خدا»! این دو کلمه کوتاهترین توضیح درباره لحظهای است که شاید دراماتیکترین لحظه در تاریخ جامهای جهانی فوتبال باشد. عکسهایی از لحظه برخورد توپ با دست مارادونا هم هست، اما بار تعلیق و درام این عکس از بقیه بیشتر است. (عکس: دانیل موتز)
۶ ـ یک عکس ساده و تمیز از مهارت فوقالعاده پله در زمین فوتبال. او دروازهبان اروگوئه را با دریبل دو طرفه جا گذاشته و میتوانید تصور کنید که شادی ناشی از گل چند برابر خواهد بود. پله و یارانش در فینال ۱۹۷۰ در استادیوم آزتک به عرش رسیدند.
۷ ـ شاید اگر یوهان کرویف و یارانش در عصر طلایی هلند یک جام جهانی میبردند عکسهای بیشتری از هنرنمایی او در دنیا دیده میشد. اینجا او دروازهبان آرژانتین را مات کرده و مدافع حریف هم ناامیدانه و منجمد به صحنه نگاه میکند، اما تاریخ را فاتحان مینویسند.
۸ ـ این توده موهای فرفری بلوند دقیقترین آدرس برای شناسایی کارلوس والدراما کاپیتان محبوب کلمبیاست. نه یک اینچ از صورت او پیداست و نه یک سانت از لباس او، عکاس هم بدون عکس گرفتن از چهره معما را حل کرده است! (عکس: مارک لیچ)
۹ ـ زیدان در فینال ۲۰۰۶ با یک ضربه سر به ماتراتزی، هم فرانسه و هم خودش را از جام جهانی دور کرد. این عکس حسرتی عمیق یا ناکامی عظیمی را برای زیدان تصویر کرده است. حجم ویرانگر سیاهی در عکس و تصویر خالی از سکنه، بهترین بیان از حالت درونی زیدان است. (عکس: لارس بارون)
۱۰ ـ یک تصویر محو و مبهم از صحنه گلزنی آلسیدس گیگیا مهاجم اروگوئه به برزیل که قلب برزیلیها را در ورزشگاه ماراکانا شکست. این گل برزیل را از قهرمانی ۱۹۵۰ دور کرد. باز هم تضاد بین شادی و غم دو بازیکن و توپی که به سوی دوربین حرکت میکند نگاه را به گردش در میآورد.
۱۱ ـ یکی از مشهورترین تمارضها در تاریخ فوتبال. ریوالدو در جام ۲۰۰۲ در مقابل ترکیه به دروغ خود را زمین انداخت و سرش را گرفت در حالی که ضربه خفیفی به پایش خورده بود. عکاسان در تصویر او را نشانه رفته اند و انگار میخواهند به او شلیک کنند.
۱۲ ـ فرانکو بارسی کاپیتان ایتالیا در جام جهانی ۱۹۹۴، عصبانی و حسرتبار به اهداکننده مدال نقره نگاه میکند. انگار که اصلا این مدال را نمیخواهد. اگر او و باجو پنالتی خرا نکرده بودند او صاحب آن جام جهانی میشد. (عکس: پیتر رابینسون)
۱۳ ـ این عکس بامزه ربطی به مسابقه طنابکشی ندارد. اینجا پایان بازی انگلیس و آرژانتین است و آلف رمزی مربی نامدار تیم پیروز مانع از تعویض پیراهن بین جرج کوهن و آلبرتو گونزالس میشود. ظاهرا جدال آرژانتین و انگلیس از خیلی وقت پیش وجود داشته است! (عکس: اس جی باراتز)
۱۴ ـ باز هم انگلیس و ارژانتین در جام ۱۹۶۶. اینجا جف هرست گل پیروزی را مقابل آرژانتین زده و از فرط شادی به آسمان پریده تا جایی که از قاب دوربین هم بیرون رفته است. دینامیک و انرژی این تصویر آنقدر بالاست که دیده نشدن چهره گلزن چندان مهم نیست. (عکس: آرشیو هالتون پرس)
۱۵ ـ جان آلدریج بازیکن ایرلند در تب و تاب تعویض با استیو استانتون است و داور چهارم زیادی معطل کرده. تصویر، استرس یک بازیکن که میخواهد وارد زمین شود و نتیجه را تغییر دهد را کاملا نشان میدهد. جام جهانی ۱۹۹۴ و بازی ایرلند ـ مکزیک (عکس: پیتر رابینسون)
۱۶ ـ این تصویری آشنا و غمانگیز از شکست است. انگلیس در مقابل آلمان در ۱۹۹۰ شکست خورد و پل گاسکوین اینچنین تراژدی شکست را به سوگ نشسته. البته تصویر با تراژدی فوتبال گازا به عنوان یک نابغه تباه شده نیز هماهنگ است. در فوتبال کمتر از این لحظه عکس میگیرند. (عکس: بیل استیکلند)
۱۷ ـ یک لحظه به یاد ماندنی از زشتیهای فوتبال در جام ۱۹۹۰. کار عکاس خوب بوده، اما کار فرانک ریکارد هرگز. نکته مهم عکس رودی فولر است که هنوز نمیداند چه اتفاق یبرایش رخ میدهد. (عکس: مارتینا هلمان)
۱۸ ـ این یک عکس جالب از یک اتفاق غیرعادی در جام جهانی ۱۹۶۶ است. کره شمالی با شیلی مساوی کرده و یک ملوان انگلیسی خود را به وسط زمین رسانده و کنار کرهایها رژه میرود. مشابه این صحنه شاید دیگر هیچ وقت در فوتبال اتفاق نیفتد.
۱۹ ـ مصاحبه بیسر و صدای اوزه بیو پلنگ سیاه پرتغال در کنار زمین با یک جور معصومیت زیبایی به تصویر کشیده شده. شاید تا یک میلیون سال دیگر چنین تصویری ثبت نشود. به تماشاگران مبهوت نگاه کنید. فکر نمیکنم تصویری از این زیباتر در فوتبال دیده شود.
۲۰ ـ دیوید سیمن دروازهبان انگلیس در جام ۲۰۰۲ در برابر برزیل یک گاف بزرگ داد که منجر به حذف این تیم شد. این تصویر حالت اصرار و انکاری که بعد از دعوت او به تیم ملی انگلیس به وجود آمده بود را به خوبی نشان میدهد.
۲۱ ـ خطای پدرو مونزون روی کلینزمن در فینال جام ۹۰. کلینزمن چنان پیچ و تابی روی هوا خورد و به زمین افتاد که داور مونزون را اخراج کرد. انگار این لحظه اوج یک بازیگر تئاتر در روی صحنه است، یک پرفورمنس تمام عیار! (عکس: مایک کینگ)
۲۲ ـ باز هم مارادونا در جام ۸۶. این تصویر به شکل بینقصی مارادونا را در قامت ارتش یک نفره نشان میدهد در حالی که در برابر ۶ بازیکن بلژیک قرار گرفته است. او شایستهترین فرد برای بالا بردن جام بود. (عکس: استیو پاول)
۲۳ ـ جام جهانی ۲۰۱۰ با تک گل آندرس اینیستا به اسپانیا رسید. در این عکس که انگار پیش از شروع بازی فینال گرفته شده، انگیزه و خواست بیمهار اینیستا به تصویر درآمده حتی اگر دست یک فرد قدرتمند مانع از رسیدن او به جام در کادر باشد. (عکس: جان سیبلی)
۲۴ ـ تماشاگران و طرفداران فوتبال در جام جهانی بیشک مهمترین عنصر تبدیل این رویداد به یک اتشفشان هستند. اینجا هم هواداران آرژانتین را میبینید که همگی دیوانه شده و هر چه در دست دارند به سوی بازیکنان پرتاب میکنند، حتی دستمال توالت! (عکس: پیتر رابینسون)
۲۵ ـ جام جهانی ۱۹۷۸ در دستان پاسارلا کاپیتان آرژانتین. این عکس به جهت هماهنگی رنگ آسمان با رنگ پیراهن و پرچم آرژانتینیها بسیار زیباست و اگر کمی پاسارلا شادتر بود شاید بهترین عکس این مجوعه میتوانست باشد.