دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: چند روزی بود که خبرها و عکسهایی مبنی بر کاهش ذخیره بانک خون در رسانهها و فضای مجازی دست به دست میشد تا اینکه روز چهارشنبه ۲۸ آبان سازمان انتقال خون دست به کار شد و با ارسال پیامکهایی از مردم خواست با اهدای خون به تامین بانک خون کشور کمک کنند.
یکی از دلایلی که به گفته مسئولان سازمان انتقال خون تاثیر مستقیمی در کاهش ذخایر بانکی داشته نگرانی از ترس ابتلا به کرونا است که سخنگوی سازمان انتقال خون در اینباره گفته بود بارها اعلام کردهایم شیوهنامههای بهداشتی در بالاترین سطح در مراکز اهدای خون رعایت میشود و از سوی دیگر با شروع فصل سرما به دلیل بارش باران و برف و کوتاه شدن طول روز، مراجعه مردم برای اهدای خون نیز کم میشود.
او در پاسخ به این پرسش که کرونا چه میزانی در این اتفاق موثر بوده است نیز یادآور شد: با شیوع ویروس کرونا کاهش میزان اهدای خون تا ۳۵ درصد هم گزارش شد، اما این کاهشها موقتی بود و با رسیدن اردیبهشت و خرداد و بهویژه ماه محرم میزان مراجعه بار دیگر بالا رفت، اما با ورود به پاییز روند کاهشی دوباره از سر گرفته شد و از ابتدای مهر وضعیت اهدای خون نسبت به ماههای قبل نامناسبتر شد. بهطور کلی و به استناد آمارهای سازمان انتقال خون کشور، از ابتدای فروردین تا اواخر مهر اهدای خون ۱۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش پیدا کرده است.
چه گروههای خونی کمتر است؟
سالانه دو و نیم میلیون نفر برای اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه میکنند که از این تعداد دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد خون اهدا میشود، بنابراین کاهش ۱۰ درصدی اهدای خون به این معنا است که ۲۰۰ هزار واحد خون در سال کمتر اهدا میشود که این عدد آمار بالایی است.
غیر از این میزان اهدای خون یکی از نکات مهم در اینباره وضعیت گروههای خونی اهداکننده و دریافت کننده هم مهم است که آمارها نشان میدهد، بهطور کلی فراوانی برخی گروههای خونی از جمله O و AB منفی در کشور کم است. جمعیت عمومی گروه خونی O منفی ۳ درصد و AB منفی زیر یک درصد است، طبیعتاً خون مورد نیاز این بیماران هم به سختی پیدا میشود؛ بنابراین درخواست میکنیم گروههای خونی منفی بهخاطر اینکه میزان فراوانیشان در کشور کم است بیشتر برای اهدای خون مراجعه کنند.
۲۵ درصد خون در تهران مصرف میشود
متخصصان میگویند علاوه بر شرایط آب و هوایی وضعیت جمعیت و تعداد بیمارستانها هم به بالا رفتن و پایین آمدن میزان وضعیت گروههای خونی مرتبط است که سخنگوی سازمان انتقال خون در اینباره تاکید کرد: ما فعالیت شبکه خونرسانی کشور را افزایش دادهایم و با مدیریت پخش خون در کشور توانستیم اوضاع را مدیریت کنیم، یعنی از استانهایی که بیمارستانهای کمتر دارند و مصرف خونشان پایین است به استانهای پرجمعیت که بیمارستانهای بیشتری دارند خونرسانی انجام میدهیم. برای مثال تهران با دارا بودن ۱۶۰ مرکز درمانی و بیمارستانی قابل مقایسه با استانهای دیگر نیست. ۱۶ درصد از خونهای اهدایی توسط تهرانیهاست، اما ۲۵ درصد از خونهای اهدایی در کشور در تهران مصرف میشود.
از سوی دیگر عملهای جراحی، بیماران تالاسمی، دیالیزی و افراد هموفیلی و همچنین بیماران مبتلا به سرطان بیشترین گروه مصرفکنندگان خون در کشور هستند و به گفته حاجی بیگی این گروه مصرف کننده دائمی خون هستند و با کاهش مراجعه مردم برای اهدای خون این گروه از بیماران بیش از همه دچار مشکل میشوند.
آمارها نشان میدهد که استانهای جنوبی شامل خوزستان، بوشهر، بندرعباس و سیستان و بلوچستان و استانهای شمالی گیلان و مازندران و گلستان به دلیل آنکه آمار مبتلایان به تالاسمی در آنها بالاست بیشترین مصرفکننده همیشگی خون هستند، باید میزان اهدای خون در این استانها بیشتر شود، چون ۲۰ درصد خون اهدایی کشور به مصرف بیماران خاص و تالاسمی میرسد.
مردم را به خون دادن ترغیب کنید
وحید کاوه، متخصص خون و سرطان بیمارستان فیروزگر در گفتگو با دیدار با اشاره به اینکه با توجه به شیوع ویروس کرونا مردم نگرانی بابت اهدا خون دارند، گفت: تصور همگان این است که با خون دادن دچار ضعف جسمانی میشوند و ممکن است به دلیل همین ضعف مستعد ابتلا به کرونا شوند در صورتیکه اصلا این طور نیست و خون دادن هیچ عارضه جسمی برای اهدا کننده به همراه ندارد.
او با تاکید بر اینکه نقش رسانهها و صدا و سیما در اطلاعرسانی درست و کارآمد در این بحران کم خونی بسیار مهم است، افزود: رسانهها و صدا و سیما باید برنامههایی را تولید کنند و به مردم بگویند که شرایط بانک خون کشور بحرانی است و آنهاییکه ممکن است تصمیمی برای اهدای خون دارند زودتر ترغیب به اهدا شوند.
کاوه ادامه داد: وضعیت مکانهایی که سازمان انتقال خون برای اهدا کنندگان در نظر گرفته شرایط مناسبی است و همه پروتکلهای بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی در این مکانها و بیمارستانهای وابسته رعایت میشود، پس مردم از این بابت هم نگرانی نداشته باشند.
این متخصص خون و سرطان تاکید کرد: شرایط بیماران مبتلا به سرطان که مجبور به دریافت خون هستند بسیار بد است و در اکثر بیمارستانها اعلام شده که در صورت خیلی ضروری و حاد به بیمار خون تزریق شود.
او گفت: باید روی خانوادههای بیماران سرطانی هم کار شود و آنها را به اهدای خون تشویق کنند، چون شرایط خیلی بحرانی است و در این شرایط باید همه دست به دست هم بدهیم و از این بحران رد شویم.