رشد نگران کننده سرطان پستان، غربالگری را جدی بگیرید

 

دیدارنیوز ـ مرضیه حسینی: ماه اکتبر در تقویم جهانی به نام ماه مبارزه با سرطان پستان نام گذاری شده است. این سرطان شایع‌ترین نوع سرطان در زنان است. بنیاد ملی سرطان سینه در آمریکا گزارش می‌دهد که هر دو دقیقه، یک زن به سرطان پستان مبتلا می‌شود. به گزارش مایو‌کلینیک علاوه بر به ارث بردن ژن‌های خاص، مانند BRCA۱ و BRCA۲، سبک زندگی ناسالم مانند نوشیدن بیش از حد الکل، سیگار کشیدن، چاقی، یائسگی زودرس، هورمون‌درمانی طولانی‌مدت و مصرف بیش از حد غذا‌های فراوری شده با افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان همراه است.

 

اگرچه برخی از عوامل خطر این بیماری مانند سابقه خانوادگی ابتلا به آن را نمی‌توان تغییر داد، با این حال، تغییراتی در سبک زندگی وجود دارد که می‌تواند برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان، موثر باشد، ورزش، ترک سیگار، تغذیه سلامت، چکاپ منظم و غربالگری، داشتن رژیم غذایی و استفاده از میوه و سبزیجات، مغزها، غلات و روغن زیتون از جمله این راهکارهاست.

 

سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان در میان زنان ایرانی است که ابتلای به آن رو به افزایش است. کاظم زنده دل، قائم مقام مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی تهران به آمار ترسناکی در خصوص ابتلای زنان ایرانی به سرطان پستان اشاره کرده و گفته است: «در ایران سالانه حدود ۱۴ هزار زن به سرطان پستان مبتلا می‌شوند و ۵ هزار زن نیز جان خود را از دست می‌دهند. با رشد ۵/۶ درصدی سرطان پستان پیش بینی می‌شود تا ۸ سال دیگر این ۱۴ هزار مبتلا به سالانه ۲۵ هزار نفر برسد.»

 

افسانه اقبال‌نیا موسس کمپین آگاهی و پیشگری از سرطان سینه نیز گفته است: «روزانه حدود ۴۰ زن در ایران درگیر سرطان پستان می‌شوند.» این رشد فزاینده سرطان پستان در حالی است که در ایران غربالگری سرطان وجود ندارد و خبری از برنامه‌ها و طرح‌های آگاهی بخشی نیست.

برخلاف آنچه تصور می‌شود تنها زنان مسن و یا زنان بالای ۴۰ سال نیستند که در معرض خطر سرطان قرار دارند بلکه سرطان پستان، زنان جوان را نیز درگیر می‌کند. در خصوص سن ابتلا به این سرطان، پژوهش‌ها نشان می‌دهد که در کشور‌های غربی بیشتر موارد ابتلا بالای ۵۰ سال است و فقط ۲۲ درصد‌شان زیر ۵۰ سال و حدود ۵ درصد زیر ۴۰ سال هستند. اما در ایران بالای ۵۰ درصد موارد سرطان پستان زیر ۵۰ سال است و یک چهارم زیر ۴۰ سال. این کاهش سن سرطان در ایران دلایل متعددی از جمله تغذیه نامناسب و الگوی غذایی بد ایرانیان به دلیل وجود تراریخته‌ها، چاقی و عدم ورزش و تحرک، بارداری در سنین بالای ۳۵ سال، افزایش سن و عوامل ژنتیکی، ازدواج نکردن، مصرف سیگار و الکل، نداشتن شیردهی در مادران، قاعدگی در سن پایین و یائسگی دیر هنگام دارد.

 

 

برای پیشگیری از ابتلای به سرطان پستان، زنان می‌بایست در کنار ورزش و تغذیه مناسب و شیردادن در صورت داشتن نوزاد، تا قبل از ۴۰ سالگی معاینه خانگی کرده و یا برای سونوگرافی اقدام کنند و بعد از ۴۰ سالگی نیز به صورت مرتب ماموگرافی و یا چکاپ پزشکی شوند. اغلب زنان ایرانی، اما به دلیل ناآگاهی اقدام به معاینه خانگی نکرده و به دلیل هزینه‌های سونوگرافی و ماموگرافی به پزشک مراجعه نمی‌کنند. در کشور‌های اروپایی ضمن وجود غربالگری سرطان، دولت امکان معاینه رایگان را برای زنان فراهم می‌آورد. به عنوان مثال در آلمان سالانه بیش از ۷۰هزار زن به سرطان پستان مبتلا می‌شوند، اما تشخیص به موقع، کلید نجات از مرگ مبتلایان است، زیرا در این کشور، هر دو سال یک مرتبه برای زنان ۵۰ تا ۶۹ ساله دعوت‌نامه‌ای برای آزمایش رایگان ماموگرافی فرستاده می‌شود. این دعوت‌نامه ساعت و روز خاصی را معین می‌کند و به این ترتیب، زن‌ها مجبور نیستند زحمت انتخاب پزشک یا وقت گرفتن از یک آزمایشگاه و پرداخت هزینه را تقبل کنند. برنامه متمرکز برای ماموگرافی، کمک می‌کند که بسیاری از زنان به موقع از سرطان پستان آگاهی یابند.

 

در ایران فقدان غربالگری سرطان و نبود طرحی برای آگاهی بخشی و پیشگیری از سرطان پستان و همچنین بالابودن هزینه ماموگرافی در حالی است که واکسن سرطان پستان نه تنها موجود نیست بلکه ممکن است تا ۱۰ سال دیگر هم در دسترس زنان ایرانی قرار نگیرد. این واکسن نه تنها جلوی بازگشت سرطان پستان و سرطان تخمدان را می‌گیرد، بلکه حتی از بروز اولیه آن‌ها نیزجلوگیری می‌کند.

 

شیما وثوقی جراح و متخصص زنان در گفت‌وگو با دیدار در خصوص علائم سرطان پستان گفت: بیش از ۳۰ درصد از سرطان‌های پستان، خوش خیم و در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمانند. علائم سرطان پستان که تا حد زیادی با معاینه خانگی در مراحل ابتدایی قابل تشخیص است، شامل موارد زیر است: وجود توده یا برآمدگی غیرعادی در پستان، ترشحات یا فرورفتگی نوک پستان، تغییر ناگهانی در ظاهر و اندازه پستان، وجود قرمزی، زخم یا ورم و یا پوسته پوسته شدن نوک پستان و پرتقالی شدن پوست سینه به این معنا که پوست پستان شبیه پرتقال شود.

 

انجام معاینه خانگی که به راحتی توسط خود زنان در منزل قابل انجام است در تشخیص و درمان سرطان پستان بسیار موثر است.وثوقی در توضیح روش معاینه خانگی گفت: معاینه بهتر است در دوران تخمک گذاری که ۱۴ روز قبل از شروع قاعدگی است انجام شود، فرد باید همیشه زمان ثابتی را برای معاینه انتخاب کند، از زمان قبل از معاینه یک عکس داشته باشد و آینه و نور کافی برای معاینه و بررسی یکسان بودن و عادی بودن پستان‌ها وجود داشته باشد.

 

 

 

وی افزود: پس از فراهم کردن شرایط، معاینه می‌بایست به این شکل انجام شود: جلوی آینه بایستید و دست‌هایتان را به پهلوهایتان گرفته و شانه‌هایتان را در یک خط صاف نگه داشته و سپس جستجو برای رنگ پریدگی، قرمزی، بافت سفت و غیرعادی، کهیر، افتادگی یکی از سینه‌ها، ترشح، تغییر در مکان یا اندازه نوک پستان را آغاز کنید، سپس دست‌هایتان را بالای سر نگه دارید و خوب نگاه کنید، به جلو خم شوید، روی کمر دراز بکشید و با دست راست پستان چپ را برای پیدا کردن توده، چک کنید و همین کار را با دست چپ برای پستان راست انجام دهید، به این صورت که انگشتان دست را کنار هم نگه داشته و به صورت دایره‌های کوچک روی پستان حرکت دهید. اطمینان حاصل کنید که تمام سطح پستان را چک کرده باشید، انگشتان را از بالا به پایین و از یک طرف به صورت ردیفی نیز حرکت دهید. بهتر است این کار را در حمام و هنگامی که بدن مرطوب است انجام دهید.شبنم وثوقی در پایان افزود: در صورت دیدن یکی از علائم گفته شده، فرد باید به سرعت به پزشک برای چکاپ مراجعه کند.