دیدارنیوز ـ محمود عباسی در کارگاه تعاملی سیاستگذاری برای بهبود وضعیت کودکان که به صورت ویدئوکنفرانس برای اصحاب رسانه برگزار شد، با اشاره به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان اظهار کرد: از سال ۱۳۰۴ به این سو درباره اطفال و نوجوانان قوانین و مقرراتی داشته ایم که در ادوار مختلف اصلاح شده اند و آخرین قانون در این حوزه مربوط به سال ۱۳۸۹ بود که تا اردیبهشت امسال که قانون جدید ابلاغ شد قابل اجرا بود.
وی افزود: ۹ ماده قانونی وجود داشت و لایحه بیشتر قضایی بود تا لایحه حمایتی که توجه همه جانبهای به حقوق کودکان داشته باشد. گرچه قانون جدید حمایت از اطفال و نوجوانان ۱۴ سال طول کشید تا در مجلس تصویب و ابلاغ شود، اما خوشبختانه این قانون نوآوریهای بسیار خوبی در حمایت همه جانبه از اطفال و نوجوانان دارد که باید به آن پرداخته شود.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با بیان اینکه ما باید ابعاد مختلف قانون را مورد بحث و بررسی قرار دهیم گفت: این قانون، یک قانون همه جانبه است. هرچند نقدهایی بر قانون داریم، اما نسبت به قوانین قبلی از جامعیتی برخوردار است به ویژه در زمینه حمایت از بزه دیدگی اطفال و نوجوانان و وضعیتهای مخاطره آمیزی که آنها را تهدید میکند.
عباسی به برخی مواد قانونی اشاره کرد و گفت: میتوانیم این قانون را در دو حوزه پیگیری کنیم که نخست حوزه حمایتی است و قانونگذار تولیت آن را به سازمان بهزیستی داده است که اتفاق خوبی است. برای دیگر دستگاهها هم وظایفی تعریف شده است. حوزه دوم هم بیشتر به ساختار حمایتیِ حقوقی و قضایی برمی گردد که از جمله آنها میتوان به ایجاد دفاتر حمایت از اطفال و نوجونان در قوه قضاییه اشاره کرد.
وی ادامه داد: نقش این دفتر، برنامه ریزی و نگاه درون سازمانی است که با همکاری و هماهنگی دستگاههای دیگر مباحث مربوط به کودکان را در دادسراها و دادگسترهای سراسر کشور مدیریت میکند. یک مرجع ملی هم داریم که نقش آن مهندسی، نظارت و پایش و آموزش حقوق کودک است.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با بیان اینکه در این قانون برای نخستین بار یکسری واژهها و اصطلاحات تخصصی تعریف شده است اظهار کرد: به عنوان مثال در ماده ۱ قانون واژه اطفال و نوجوانان تعریف شده و میگوید کسانی که به سن بلوغ شرعی نرسیده اند طفل محسوب میشوند و آنها که به بلوغ شرعی رسیده اند تا ۱۸ سالگی نوجوان هستند که ۲۳ میلیون نفر از جمعیت ما را پوشش میدهد.
عباسی با اشاره به اینکه در ماده ۲ قانون نیز قانوگذار وضعیت مخاطره آمیز و کودکان در معرض خطر را در ۱۴ بند تشریح و تعریف کرده که از نوآوریهای این قانون است گفت: مواردی، چون سوء رفتار، خشونت علیه کودکان، بازماندگی از تحصیل و ... به عنوان وضعیت مخاطره آمیز تشریح شده است.
وی افزود: نکته بعدی که بسیار مهم است مسئله اقتدار بخشیدن به اورژانس اجتماعی و مددکاران اجتماعی است و قانونگذار نقش شبه ضابط قضایی به این افراد داده است که پیش از این با مشکلات زیادی در این عرصه روبرو بوده اند. البته قانونگذار دستگاههای دیگر، چون نیروی انتظامی و وزارت کشور را مکلف کرده است که در این راستا هماهنگ حرکت کنند.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با اشاره به تعریف بازماندگی از تحصیل به عنوان یک وضعیت مخاطره آمیز در این قانون گفت: تکالیفی برای وزارت آموزش و پرورش، نهضت سوادآموزی، بهزیستی، کمیته امداد و قوه قضائیه در این زمینه تعیین شده و در ماده ۱۲ مجازات خانوادههایی که مانع ادامه تحصیل و ثبت نام کودکان میشوند را نیز تشدید کرده است. همینطور در حوزههای دیگر نیز لطحاظ شده است.
عباسی با بیان اینکه ماده ۶ این قانون تکالیف و وظایفی را برای دستگاهها و سازمانهایی که مستقیم با حوزه اطفال مرتبط هستند را برشمرده است که میتواند تحول چشم گیری در حمایت از کودکان به دنبال داشته باشد گفت: باز هم در این ماده محوریت را به بهزیستی داده و وظایف وزارت بهداشت و کمیته امداد و آموزش و پرورش و ... که با این حوزه مرتبط هستند را مشخص کرده، ولی نقش محوری با وزارت رفاه است.
وی ادامه داد: قانونگذار تهیه و تدوین پیش نویس آیین نامه ماده ۶ را به وزارت رفاه محول کرده که خوشبختانه مشترکا انجام شده و در دستورکار قرار گرفته و همین روزها به هیئت وزیران ارسال میشود. در آیین نامه سعی شده در مواردی که خلائی در چارچوب قوانین داریم را پوشش دهیم.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با بیان اینکه یکی از نقاط برجسته قانون تکالیف دادگستریها و دادسراها است گفت: مداخله فوری قضایی یا فوریتهای اجتماعی که در بهزیستی داریم را قانونگذار برای دستگاه قضایی هم وضع کرده است. دفتری در معاونت اجتماعی شکل گرفته و در دادگستریها نیز ایجاد میشود و حتی گفته شده در دادسراها باید ساختارهایی مناسب برای پیگیری و مداخله فوری قضایی پیش بینی شود.
عباسی افزود: زمینههایی در قانون فراهم شده که دستگاهها با هماهنگی همدیگر بتوانند مباحث را پیش ببرند. یکی دیگر از نکات برجسته قانون، مسئله دادرسی انفرادی است و باید دادسرای اطفال و نوجوانان شکل بگیرد و در شهرستانها که پروندههای محدودی داریم باید شعبههای خاصی دایر شود.
دبیر مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک با اشاره به اینکه یکی دیگر از نقاط برجسته این قانون، اقتدار خاصی است که به مشاوران روانشاختی و مددکاران اجتماعی داده شده است گفت: پیش بینی شده که مددکاران و روانشناسان باید در کنار قضات باشند و به نظر آنها اهمیت داده شود و حتی به تشکلهای مردم نهاد هم اقتدار خاصی داده شده است و اگر محکمهای حکمی را صادر کرده باشد دادگاه باید به نظر تشکلهای مردم نهاد و مددکاران توجه کرده و در صورت لزوم در حکمش بازنگری کند.
وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد که انتشار تصاویر کودکان مطلقا ممنوع است وهیچ رسانهای حق ندارد تصویر کودکان را منتشر کند، بخصوص کوکان در معرض خطر و معارض؛ در قانون مجازات هم درنظر گرفته است.
عباسی درباره لایحه پلیس اطفال نیز گفت: خوشبختانه این لایحه حدود دو ماه و اندی قبل از طریق وزارت دادگستری ارسال شده و تقریبا در کمیسیون لوایح دولت نهایی شده است و همین روزها در دستورکار هیئت وزیران قرار میگیرد.
وی افزود: امیدوارم به زودی این لایحه تقدیم مجلس شورای اسلامی بشود. لایحه پلیس اطفال مکمل قانون حمایت از اطفال است و یک گام بلند در جهت حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان خواهد بود.