دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: حسن روحانی روز سه شنبه به جلسات شورای عالی اقتصادی که همیشه با حضور سران قوا برگزار می‌شود نرفت. رییس جمهور در جلسه روز چهارشنبه هیات دولت با اشاره غیرمستقیم به لغو جلسه سران قوا، گفت: من هرگاه شک داشتم که جلسه‌ای را برگزار کنم یا نه؟ سمیناری باشد یا نه؟ اجتماعی تشکیل شود یا نه؟ از ستاد ملی مقابله با کرونا پرسیدم و هرچه گفتند، عمل کردم. روحانی با اشاره‌ای تلویحی به این ماجرا گفت: همه مردم و همه مسئولان بدون استثنا باید پروتکل‌های بهداشتی را مراعات کنند. اگر این را زیر پا بگذاریم و به آن اهمیت ندهیم - که عقل و شرع و قانون هم به ما این را می‌گوید - آسیب می‌بینیم.
رییس جمهور در سخنانی که رسانه‌ها آن را واکنش به کنایه دستیار سیاسی رییس مجلس به وی در پی لغو جلسه سران قوا توصیف کردند، تصریح کرد: «کسی نمی‌تواند برود در مسیل بایستد، در حالی که صدای سیل را هم می‌شنود و بعد بگوید می‌ترسی که وسط رودخانه بایستی؟ من نمی‌ترسم. خب نترس بایست تا آب بیاید و ببردت! یا زلزله دارد تکان می‌دهد می‌گوید می‌ترسی که زیر این سقف بایستی؟ من نمی‌ترسم و می‌ایستم. خب بایست سقف می‌ریزد روی سرت.»
در پی لغو جلسه اخیر سران قوا که قرار بود به میزبانی مجلس برگزار شود، گمانه‌زنی‌های متعددی درباره علت این تصمیم‌گیری در رسانه‌ها مطرح شد که نقطه مشترک بیشتر آنها بر حضور رئیس مجلس در بیمارستان مبتلایان به کرونا و بازدید محمدباقر قالیباف از بخش‌های بستری مبتلایانِ وخیم این ویروس، تاکید می‌کرد.
در همین زمینه روز چهارشنبه علی ربیعی در نشست خبری هفتگی خود با رسانه‌ها ضمن اشاره به لغو این جلسه تصریح کرد: «آنچه که مطلع هستم پیشنهاد جلسه را خود آقای رییس‌جمهوری دادند، وقت و زمان آن را هم مشخص کردند؛ زمانی که رییس محترم مجلس به بیمارستان تشریف بردند، از وزیر محترم بهداشت سوال شد که این بازدید در کدام بخش‌ها و تا چه اندازه بوده و گفتند که در بخش‌های مبتلایان حتی در بخش‌هایی که افراد خیلی بدحال هم بستری هستند، این بازدید صورت گرفته است؛ ممکن است فرد خودش نگیرد، ولی امکان انتقال آن وجود دارد.»
اتفاقات عجیبی در حال رخ دادن است
روز سه شنبه محمد باقر قالیباف در بخش کرونایی یک بیمارستان وارد می‌شود، قسمت جالب ماجرا پوشش تصویری گسترده این اقدام قالیباف توسط صدا و سیما است. به نظر می‌رسد روحانی برای خنثی کردن این حرکت تبلیغاتی قالیباف روز ماجرا از آنجا شروع شد که به دنبال واکنش توییتری علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس جمهوری که با انتقاد از حضور رئیس مجلس در بخش کرونای یکی از بیمارستان‌های تهران گفت: «کوچک شمردن پروتکل‌ها با هر انگیزه‌ای، عادی‌سازی نقض آنهاست. حضور در بخش بیماران بدحال و به همراه بردن خبرنگار و دوربین نشانه ایستادن در کنار مردم نیست، پیامی خطرناک برای سلامت عمومی است.» محمدسعید احدیان، دستیار سیاسی و رسانه‌ای رئیس مجلس نیز با انتشار فیلمی از سخنان آیت‌الله بهشتی در توییتر نوشت: «آقای معزی سخنان شهید بهشتی را برای رئیس جمهور پخش کنید، شاید فرجی شد. برگردید به آن دوران که رئیس جمهور در خط مقدم جبهه بود». رییس دفتر رییس جمهور با انتقاد از رویکرد مجلس شورای اسلامی در مورد لغو جلسه اخیر سران قوا گفت: «جلسه اخیر به دلیل پروتکل‌های بهداشتی لغو شد، ولی اتفاقات عجیبی در حال رخ دادن است.»
دولت روحانی می‌گوید سیاه‌نمایی می‌کنند
ایرنا رسانه دولت در گزارشی نوشت: «بخشی از هر سخنرانی رییس جمهوری درحالی که کشور درگیر جنگ اقتصادی و کروناست به درخواست از جناح‌های سیاسی و رقبای انتخاباتی برای پایان دادن به سیاه‌نمایی‌ها اختصاص می‌یابد؛ پرسش بی‌پاسخ، اما آن است که روند سیاه‌نمایی تا کجا ادامه خواهد یافت و روحانی چقدر باید این درخواست را مطرح کند؟ خود روحانی هم روز چهارشنبه گفت «عده‌ای انگار آفریده شده‌اند که فقط نقد کنند»، واکنشی طبیعی به سیل هجمه‌ها علیه دولت.» ایرنا در بخش دیگری از این گزارش تصریح می‌کند؛ «این هجمه‌هایی است که این روز‌ها به زردترین شکل ممکن هم دنبال می‌شود. گروهی در بازدید‌های سرزده و میدانی «هل من مبارز» با کرونا می‌طلبند به بهانه بودن در کنار کادر درمان، پروتکل‌های تاکیدی همان کادر درمان را زیر پا می‌گذارند و بعد دولت و رییس جمهوری را به دلیل دوری از چنین رفتار‌هایی مورد انتقاد قرار می‌دهند. گرچه دولت تلاش کرده است که همواره بر مسیر عقلانیت حرکت کند، اما این نوع اقدامات تمرکز و توان از دولت می‌گیرد و هربار جریان رسانه‌ای تازه علیه دولت به نوعی دستاورد‌های آن را به حاشیه می‌برد و این در حالی است که دولت حتی در همین جنگ شدید اقتصادی و اَبَرتحریم‌ها علیه ایران؛ توانسته است در حوزه‌های بسیاری اقدامات بزرگ و ماندگار انجام دهد.»
بگویند چه کرده‌اند؟
روحانی در سخنان خود در هیات دولت عملکرد منتقدان و رقبای سیاسی، را هم هدف گرفت و با گلایه‌مندی گفت: «یک عده گویا کلاً مسوولیت خود را نقد کردن می‌بینند. انگار که خداوند آنان را خلق کرده که نقد کنند. البته نقد کردن خوب است منتها فقط نقد کردن؟ هیچ کاری دیگری نمی‌شود کرد؟ هیچ کمکی نمی‌شود انجام داد؟ لااقل در کنار نقد بگویند که اول خودشان چه کرده‌اند؟ هم‌حزبی‌ها و هم‌فکران خودشان چه کرده‌اند؟ این را هم بگویند.»
روزنامه ایران هم روز چهارشنبه در گزارشی، آورده است: «باوجود اینکه محمدباقر قالیباف گفته بود می‌خواهد در نشست سران قوا مشکلات مربوط به مدیریت کرونا را مطرح کند، مراعات نشدن پروتکل‌های بهداشتی از سوی خود او در روز‌های اخیر برگزاری جلسه دیروز را لغو و تا اطلاع ثانوی به تعویق انداخت.» در گزارش چهارشنبه ۱۶ مهر ۱۳۹۹ روزنامه ایران، می خوانیم: «به این ترتیب جلسه‌ای که می‌توانست بر اساس کارویژه تعریف شده‌اش محلی برای تعامل قوا و چاره‌جویی برای حل مشکلات اساسی کشور باشد فدای رویکرد یکی از اعضای جلسه شد که معتقد است با حضور فیزیکی در صحنه‌های مختلف می‌تواند تجلی بخش «نظارت میدانی» و «مدیریت جهادی» باشد و برعکس ناظران اقدامات او را اغلب «تبلیغاتی» ارزیابی می‌کنند. نگرانی از عادی سازی تجمعات و بی اعتبار شدن تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا در تعویق جلسه سران قوا مؤثر بوده است - انتقادات از اقدامات پرریسک درحالی است که حدود ۳۰ نماینده مجلس به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند.»
به هر حال حضور روز دوشنبه رئیس مجلس در محل بستری بیماران مبتلا به کرونا در بخش آی‌سی‌یو بیمارستان امام‌خمینی (ره) حتی پیش از لغو جلسه روز سه شنبه ۱۵ مهر سران، بحث برانگیز شد. تصاویر منتشر شده از آن دیدار نشان می‌داد که رئیس مجلس با استفاده از یک ماسک به عنوان حداقلی‌ترین لازمه رعایت پروتکل‌های بهداشتی در محیطی بشدت آلوده به گپ و گفت با پزشکان و بیماران مشغول است. تصاویری که باعث شد بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی حضور قالیباف در مکانی که ورود خانواده بیماران و حتی کادر درمانی بخش‌های دیگر بیمارستان به آن ممنوع است را «ماجراجویی» تعبیر و این پرسش را مطرح کنند که اقدامی از این دست چه ضرورتی دارد و الزاماً به حل چه مشکلی در روند مقابله با همه‌گیری این بیماری کمک می‌کند.
با این حال وقتی این بازدید ماجراجویانه به لغو جلسه سران منجر شد؛ برخی منتقدان دولت و حامیان رئیس مجلس همچون علیرضا سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس سعی کردند با متهم کردن روحانی به «ترس» از ابتلا به بیماری کرونا موضوع را بهانه حمله‌ای دیگر به رئیس جمهوری قرار دهند و از مراعات شرایط قرنطینه و تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا توسط او انتقاد کنند.
انتقادی که از سوی علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه «کنترل شیوع ویروس، منوط به رعایت دستورالعمل‌های نهاد‌های تخصصی است و همه سطوح حاکمیت می‌بایست در شرایط کنونی، پیشتاز رعایت توصیه نهاد تخصصی باشند» و «کوچک شمردن پروتکل‌ها با هر انگیزه‌ای، عادی‌سازی نقض آنهاست».
معزی بامداد سه‌شنبه، ساعاتی پس از اعلام لغو جلسه با طرح این سؤال که «اصرار دیگر مقامات بر نادیده گرفتن پروتکل‌ها و تأکید بر ایجاد تمایز، چه انگیزه‌ای می‌تواند داشته باشد؟» در حساب توئیتری‌اش نوشت: «خارج از فضای قطبی و احساسی، این التزام و اعتقاد به رعایت پروتکل‌هاست که مقامات را با مردم هم‌تراز می‌کند و اتفاقاً نقض پروتکل‌هاست که می‌تواند تصویری از فرادستی مقامات به افکار عمومی ارائه دهد، این نه یک بحث سیاسی و تبلیغاتی است و نه مجالی برای طعنه و کنایه نقض پروتکل‌ها، پیامی خطرناک برای سلامت عمومی است.» او در اشاره‌ای به بازدید روز دوشنبه رئیس مجلس از بیمارستان تصریح کرد: «حضور در بخش بیماران بدحال و به همراه بردن خبرنگار و دوربین نه ایستادن در کنار مردم که بی‌اهمیت کردن سلامت مردم است».
برگزاری جلسه سران بعد ازمنتفی شدن احتمال انتقال
سخنگوی دولت هم در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره آنچه پیش آمد سعی کرد کسانی را که در این جریان فرصتی برای توهین به رئیس جمهوری و دولتش یافته بودند به انصاف و مراعات اخلاق سیاسی دعوت کند. علی ربیعی در نشست خبری روز چهارشنبه خود در پاسخ به سؤالی درباره لغو نشست سران قوا و توهین‌ها و اتهام‌زنی برخی از نمایندگان به رئیس جمهوری به این بهانه گفت: «چندروزی است که اخبار و موضع‌گیری‌ها را رصد می‌کنم، که در شرایط امروز کشور این سخنان و مواضع برای افکارعمومی مضر و بی‌انصافی است.»
سخنگوی دولت به کارگیری واژگان اهانت‌آمیز در اتهام زدن به رئیس و اعضای دولت را در ادبیات و ساخت سیاسی کشور بی‌سابقه دانست و با طرح این سؤال که «اگر همین تعابیر و اهانت‌ها درباره یک قوه دیگر بیان می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟»، گفت: «خوشبختانه امروز عده‌ای با حمله به دولت تخلیه می‌شوند، اشکال ندارد و دولت این را هم به جان می‌پذیرد. البته عملکرد همه قوا جای نقد دارند، ما هم قابل نقد هستیم.»
مینو محرز: لغو جلسه سران قوا تصمیم درستی بود
عضو ستاد ملی مقابله با کرونا لغو جلسه سران قوا به خاطر ویروس کرونا را تصمیم درستی دانست و گفت: «کرونا با هیچ کس شوخی ندارد و باید همه تجمعات و جلسات اداری و غیراداری تا جای ممکن به صورت مجازی و از راه دور برگزار شود.» مینو محرز با بیان اینکه وضعیت اپیدمی کرونا در ایران هیچ وقت به این وحشتناکی نبوده، نه تنها از تصمیم به لغو جلسه سران قوا دفاع کرد که درباره برگزاری جلسات مجلس نیز گفت: «نمایندگان مجلس در کنار هم با فاصله اندک هستند. اگر نمی‌توانند حداقل باید فاصله صندلی‌ها را زیاد کنند و اگر نمی‌توانند فاصله‌گذاری را رعایت کنند، برگزاری حضوری جلسات مجلس نیز خطرناک است.»
رقابت سیاسی در متن بحرانی کاملاً غیرسیاسی
جز ماجرایی که به لغو نشست سران سه قوه منتهی شد، نگاهی به آنچه میان دولت و مجلس در مواجهه با کرونا جریان داشته است حکایت از آن دارد که متأسفانه نوعی نگاه مبتنی بر رقابت‌های سیاسی در چگونگی مواجهه با یکی از غیر سیاسی‌ترین بحران‌های جاری کشور رخ کرده است.
این در حالی است که ابعاد همه‌گیری جهانی ویروس کرونا به نحوی بود که در اولین هفته‌های مشاهده موارد ابتلا در ایران شکل‌گیری ستادی ملی متشکل از متخصصان حوزه بهداشت و درمان به عنوان کمیته علمی و نمایندگان ارگان‌های مرتبط مختلف برای تصمیم‌گیری درباره چگونگی مقابله با آن و هماهنگی دستگاه‌ها با این تصمیم‌ها را ضروری ساخت. تصمیمات این ستاد که جلساتش تا مدت‌ها به صورت روزانه و با ریاست حسن روحانی برگزار می‌شد، تا آنجا نفوذ داشت که مقام معظم رهبری بار‌ها در موضوعات بحث برانگیزی همچون چگونگی برگزاری عزاداری ایام محرم اصل را بر تصمیم و رأی این ستاد قرار دادند و خود نیز با خودداری از برگزاری دیدار‌های حضوری از آن متابعت کردند.
قالیباف به پروتکل‌ها بی اعتنایی می‌کند، چرا؟
در این میان به نظر می‌رسد شخص محمدباقر قالیباف به عنوان رئیس مجلس یک تنه گوی بی اعتنایی به تصمیمات ستاد را از دیگران ربوده است. سفر‌های استانی که او از اوایل شهریورماه آغاز کرده و معمولاً علاوه بر حضور حلقه مشاوران و معاونانش با همراهی تعدادی از نمایندگان برگزار می‌شود و لاجرم به شکل‌گیری تجمع افراد بدون رعایت فاصله اجتماعی پیرامون او منتهی می‌شود، نخستین وجه نادیده گرفتن پروتکل‌های بهداشتی و به نوعی سبب عادی‌سازی تجمعات در برابر نگاه مردمی است که ماه‌هاست از تجمع بر حذر شده‌اند و گاه به دلیل الزامات حاکم مسیر عادی کسب و کار و زندگی‌شان تغییر کرده است. این سفر‌ها که شائبه انتخاباتی بودنشان حتی از سوی برخی اصولگرایان هم رد نشده است نزد حامیان رئیس مجلس ابزاری برای نواختن دولت است و متهم کردن آن به کم تحرکی و در عوض مانور دادن با ادعای تلاش برای حل مشکلات از نمای نزدیک. حال آنکه کمتر کسی است که نداند مشکلات اساسی حادث شده در کشور بر اثر تحریم و اقتصاد مبتلا به انواع بیماری‌های مزمن بیش از بازدید‌های اینچنینی به تصمیم‌گیری‌های کلان و همراهی قوا با یکدیگر نیاز دارد. تصمیم‌هایی از جنس آنچه در نشست سران سه قوه می‌تواند بنا نهاده شود نیاز دارد. البته اگر حضور ماجراجویانه یکی از مقامات در محیط آلوده به ویروس مانع از برگزاری جلسه و سبب به تعویق افتادن آن تا اطلاع ثانوی نشود.
خبرگزاری مجلس علیه روحانی
در این میان آنچه شائبه انتخاباتی بودن اقدامات اخیر رئیس مجلس را تقویت می‌کند، موضع گیری خبرگزاری مجلس علیه رئیس جمهوری است. ایرنا نوشت؛ «خبرگزاری وابسته به مجلس، از ساعت ۹:۴۷ صبح سه‌شنبه ۱۵ مهر تا ساعت ۱۶:۲۸، ۱۵ مطلب و مصاحبه علیه رئیس جمهوری منتشر کرده که کنار هم گذاشتن آنها، توصیفی جز «اردوکشی خبرگزاری مجلس علیه رئیس جمهوری» به ذهن مخاطب متبادر نمی‌کند. ین موارد حتماً در تصمیم‌گیری‌های مردم مؤثر خواهد بود. مردم با لحاظ تمام اصول و مقررات در انتخابات ۱۴۰۰ فرد مسئولیت‌پذیر و پاسخگو به مردم را به عنوان رئیس جمهوری انتخاب کنند. یکی از نمایندگان لغو جلسه سران قوا را توهین به ملت دانسته، اما توضیح نداده که اقدامات پر خطر رئیس مجلس و احتمال ابتلا و انتقال بیماری از سوی رئیس مجلس به دیگر نمایندگان و اطرافیان آیا توهین به ملت نیست؟»
جنگ لفظی مشاوران دو رییس
لغو جلسه روز سه‌شنبه سران قوا از طرف رئیس‌جمهور به یک تقابل مجازی بین مشاوران رئیس‌جمهور و مشاوران رئیس مجلس دامن زد. بعد از بازدید محمدباقر قالیباف از بخش بیماران کرونایی بیمارستان امام خمینی و طرح این موضوع که در جلسه سران قوا مسائل مربوط به کرونا را طرح خواهد کرد، برنامه نشست سران قوا با تصمیم نهاد ریاست‌جمهوری لغو شد. در واکنش به موضع گیری علیرضا معزی، معاون ارتباطات ریاست‌جمهوری، محمدسعید احدیان، دستیار سیاسی و رسانه‌ای رئیس مجلس در صفحه شخصی خود در توییتر در پاسخ به توییت معزی، با انتشار فیلمی از سخنان شهید بهشتی با این مضمون که «فساد وقتی رسوخ می‌کند که رابطه مستقیم میان مردم و مسئولان قطع شود. حجاب بین مردم و مسئولان حرام مطلق است! اگر از جان خودت می‌ترسی، نباید زمامدار شوی!» بنویسد: «آقای معزی، سخنان شهید بهشتی را برای رئیس‌جمهور پخش کنید، شاید فرجی شد. برگردید به آن دوران که رئیس‌جمهور در خط مقدم جبهه بود.»
معزی هم در پاسخی دیگر به جنبه‌های تبلیغاتی بازدید محمد باقر قالیباف از بخش کرونایی بیمارستان امام خمینی (ره) یادآور شد: «در دشواری‌های کنونی و همزمانی تحریم و بحران کرونا، انتظار هر نقد و اعتراضی می‌رود جز گلایه از رعایت پروتکل‌ها. دغدغه‌های تبلیغاتی و برندسازی‌های شخصی را آنقدر فربه نکنیم که از دغدغه سلامت عمومی هم پیشی بگیرد. حضور در بخش بیماران بدحال و به همراه بردن خبرنگار و دوربین، نه ایستادن در کنار مردم که بی‌اهمیت‌کردن سلامت مردم است.» معزی نوشت: «این نه یک بحث سیاسی و تبلیغاتی است و نه مجالی برای طعنه و کنایه نقض پروتکل‌ها، پیامی خطرناک برای سلامت عمومی است». مشابه این انتقادات را حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور هم بیان کرده بود. او در توییتر خود نوشت: «در این ایام سخت کرونایی مراقب سلامت جسمانی، روانی و اخلاقی خود باشیم.» احمد امیرآبادی فراهانی، نماینده مردم قم و عضو هیأت رئیسه مجلس هم پاسخ داد و با کنایه برای آشنا نوشت: «به‌خصوص شما و آقای روحانی».
پیش از این سفر‌های متعدد محمدباقر قالیباف به نقاط مختلف کشور حساسیت‌هایی را نسبت به تبلیغاتی‌بودن آنها برانگیخته بود. او اخیراً به استان مازندران سفر کرده بود. آشنا هم در واکنش به چنین سفرهایی، توییت زد: «سفر‌ها را چندماه زود شروع نکرده‌اید! این سفر‌ها برای دیدن است یا دیده‌شدن؟ این سفر‌ها نظارتی است، زیارتی است، نمایشی است یا انتخاباتی؟» و مشاوران دولت همین سفر‌ها را در کنار بازدید از بیمارستان امام خمینی قرار می‌دهند و همه اقدامات قالیباف را انتخاباتی-تبلیغاتی معرفی می‌کنند.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیات رئیسه مجلس در واکنش به این اظهارات یاران روحانی آن را خجالت‌آور دانسته و به لغو جلسه سران قوا توسط رئیس جمهور به علت بازدید رئیس مجلس از بخش کرونای بیمارستان امام خمینی واکنش تندی نشان داد و در حساب کاربری‌اش در توییتر نوشت: «قالیباف با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از بیمارستان بازدید می‌کند رئیس دفتر رئیس جمهور طی تماسی با مجلس لغو جلسه سران قوا را اعلام می‌کند. دلیل: احتمال انتقال بیماری کرونا از قالیباف به روحانی. واقعا خجالت آور است. علی_برکت_الله»
رقابت انتخاباتی مثلث ۹۶ ادامه دارد؟
روحانی به جلسه سران نرفت و غوغا شد، واقعا چه خبر است؟ بر فرض که قالیباف اقدامات انتخاباتی و تبلیغاتی انجام می‌دهد، اما روحانی که خود نمی‌تواند در ۱۴۰۰ کاندیدای سمت ریاست جمهوری شود، چرا در زمین آنها بازی می‌کند؟ آیا روحانی قصد دارد در ۱۴۰۰ فردی را به کارزار رقابت انتخاباتی بفرستد و این رقابت از اکنون شروع شده است؟ هر چه هست نباید فراموش کنیم که بگوی مگوی روحانی-قالیباف-رییسی از سال‌ها پیش شروع شده و این احتمال دور از ذهن نیست که رقابت انتخاباتی اردوگاه اعتدال، نواصولگرایی و سید ابراهیم رییسی تا ۱۴۰۰ و بعد از آن هم ادامه داشته باشد.
