اندیشمندانی در دوره معاصر به انکار رسیدن اهل بیت حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام به کربلا پرداختند. اگر چه در گذشته هم منکرانی وجود داشته‌اند. اما در مقابل جمع زیادی از علما از قرون اولیه تا دوره معاصر بر ورود اهل بیت در روز بیستم صفر که اربعین نامیده می‌شود به کربلا تصریح کرده‌اند و برخی هم بیستم صفر را آغاز حرکت اهل بیت علیهم‌السلام از شام به کربلا می‌دانند
دیدارنیوز ـ اربعین امام حسین علیه‌السلام در بین شیعیان از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار و آیین و آداب خاصی هم برای آن مرسوم است. سوال است که منشأ این مراسم چیست؟ و مبدأ آن کجا است و همچنین منابع تاریخی و متون روایی چه گزارشی از آن ارائه می‌کنند؟ مطابق آنچه میان شیعیان شهرت یافته است در روز بیستم صفر سال ۶۱ هجری یعنی روز چهلم شهادت امام حسین علیه‌السلام و یاران بزرگوارش جابر بن عبدالله انصاری که از اصحاب پیامبر خدا (ص) بوده است همراه فردی از شیعیان کوفه به نام عطیه قبر امام حسین علیه‌السلام را در کربلا زیارت کردند و اهل بیت امام حسین علیه‌السلام نیز که در همان روز در راه بازگشت از شام به کربلا رسیده بودند جابر را ملاقات کردند. همچنین مشهور است که سر مقدس امام حسین علیه‌السلام در این روز به بدن مطهرشان ملحق گردید، اندیشمندانی در دوره معاصر به انکار رسیدن اهل بیت حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام به کربلا پرداختند. اگر چه در گذشته هم منکرانی وجود داشته‌اند. اما در مقابل جمع زیادی از علما از قرون اولیه تا دوره معاصر بر ورود اهل بیت در روز بیستم صفر که اربعین نامیده می‌شود به کربلا تصریح کرده‌اند و برخی هم بیستم صفر را آغاز حرکت اهل بیت علیهم‌السلام از شام به کربلا می‌دانند؛ بنابراین به دلیل حضور اهل بیت علیهم‌السلام و جابر بن عبدالله انصاری برای زیارت مرقد شریف حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام در کربلا با آغاز حرکت اهل بیت علیهم‌السلام از شام به سوی کربلا یعنی روز آزادی‌شان و یا به عنوان روز دفن سر شریف حضرت و الحاق آن به بدن مطهر بیستم صفر به یک روز ویژه و خاص زیارتی شهرت یافته و از خصایص حضرت امام حسین علیه‌السلام شمرده می‌شود و با نام اربعین شهرت یافته است.
یکی از زیارات مورد تأکید و توصیه در متون و منابع متعدد کهن روایی و زیارات و ادعیه شیعی، زیارت امام حسین علیه‌السلام در روز اربعین است. تا آنجا که امام حسن عسکری علیه‌السلام زیارت اربعین را یکی از ویژگی‌های مومنان برمی‌شمارد: علامات المومن خمس: صلاه إحدی و خمسین و زیارت الاربعین و التختم فی الیمین و تعفیر الجبین و الجهر ببسم الله الرحمن الرحیم.»
با بررسی متون و منابع تاریخی، اطمینان حاصل می‌شود که آیین و مراسم اربعین، نه در ادیان دیگر و نه در اسلام پیشینه و سابقه‌ای ندارد. این آیین و آداب فقط برای حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام وضع، توصیه و به اجرا در می‌آید. برای هیچ کس دیگری زیارت اربعین و مراسم و آیین اربعینی روایت و گزارش نشده و وجود ندارد و لذا از مختصات آن حضرت است. آنچه امروزه در فرهنگ شیعیان برای درگذشتگان مراسم چهلم برپا می‌کنند نیز متأثر از همین خصیصه ویژه حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام است که در بین مؤمنان جریان یافته است.
پاسداشت اربعین بین شیعیان همواره از جایگاه و اعتبار ویژه‌ای برخوردار بوده است. در دوره اخیر مراسم راهپیمایی اربعین باشکوه با حضور انبوه جمعیت همراه با آیین‌های خاص منجر به گسترش ابعاد جهانی آن شده و آن را به یکی از بزرگترین گردهمایی‌های محبان اهل بیت علیهم‌السلام و بلکه همه مسلمانان در جهان بدل ساخته است.
اینکه چرا و به چه دلیل این روز به‌عنوان اربعین، بزرگ داشته می‌شود و برای آن آداب و آیین‌های خاصی وارد شده؛ موضوع این رساله است که به اختصار با بررسی و مراجعه به منابع تاریخی و روایی بدان پرداخته می‌شود.
برای اربعین حسینی علیه‌السلام دلایل و علل زیر بیان شده است:
۱. زیارت مخصوصی که از سنت‌های زیارت امام در روز اربعین از دور یا نزدیک می‌باشد؛
۲. ورود اهل بیت امام حسین علیه‌السلام در روز اربعین به کربلا؛
۳. ورود جابربن عبدالله انصاری به همراه عطیه کوفی به کربلا در بیستم صفر به عنوان اولین زائران مرقد شریف سیدالشهدا علیه‌السلام و اصحابش؛
۴. دفن سر‌های مطهر و الحاق آن‌ها به بدن‌های پاکشان در روز اربعین.
برگرفته از کتاب «پیشینه، اهمیت و چرایی اربعین» نوشته دکتر حمید احمدی
