دیدارنیوز ـ سرویس جهان: مذاکرات طالبان و دولت افغانستان بعد از چندین دهه جنگ شروع شد. این اتفاق تاریخی بسیاری را به پایان یافتن جنگ در این کشور امیدوار کرده است. در این مذاکرات گروهی با دستار و گروه دیگر با کت و شلوار و کروات روبه‌روی هم نشستند.
طبق گزارش رویترز، اولین دور از مذاکرات مستقیم میان دو گروه یک روز پس از نوزدهمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر انجامد شد و قرار است ادامه داشته باشد. در این نشست ۲۱ نماینده از طرف دولت افغانستان و ۲۱ نماینده از طرف گروه طالبان و نمایندگان شماری از کشور‌های خارج مشارکت دارند. عبدالله عبدالله، رئیس شورای ملی مصالحه، که ریاست هیئت دولت افغانستان در مذاکرات دوحه را برعهده دارد، روز یکشنبه ۲۳ شهریور (۱۳ سپتامبر) در کنفرانس مطبوعاتی در قطر خواهان کاهش خشونت و آتش‌بس پایدار شد.
جامعه مدنی افغانستان نگران نتایج مذاکرات بین‌الافغانی هستند. نگرانی آنها این است که مبادا دستاوردهایی را که مردم این کشور با هزینه‌ای گران به دست آورده‌اند در یک سازش با طالبان از کف بدهند. بیش از چهل سال است افغان‌ها از درگیری و خونریزی مستمر رنج می‌برند و شکی نیست اگر این مذاکرات به نتیجه برسد صلح و آرامش به این کشور برمی‌گردد. این مذاکرات یک اتفاق تاریخی به شمار می‌رود، چون برای نخستین بار است که طالبان با اینکه دولت افغانستان را به‌رسمیت نمی‌شناسد، با نمایندگان آن بر سر آینده این کشور مذاکره می‌کنند.
طبق گزارش‌ها، گفت‌وگوی صلح برای ماه مارس یعنی حدود شش ماه پیش برنامه‌ریزی شده بود، اما ادامه درگیری‌ها و اختلافات بر سر آزادی زندانیان، آغاز مذاکرات را به تأخیر انداخت. انتظار می‌رود در این مذاکرات دو طرف روی آتش‌بس و توافقنامه سیاسی بحث کنند.
از سوی دیگر، مایک پمپئو در آغاز این مذاکرات حضور داشت و گفته طرفین نباید یک فرصت تاریخی را برای پایان دادن به جنگ از دست بدهند. در نشست اول نیز وزیرخارجه ایران در فهرست سخنرانان بود، ولی سخنرانی نکرد. وزارت امورخارجه ایران با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد که جمهوری اسلامی از شروع گفت‌وگو‌ها بین دولت افغانستان و گروه‌های سیاسی و طالبان استقبال می‌کند. همچنین ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور افغانستان در این نشست حضور داشت. وانگ ایی، وزیرخارجه چین که از طریق ویدئو کنفرانس صحبت می‌کرد گفت چین به عنوان یک دوست واقعی افغانستان حمایت کننده، میانجی و تسهیل کننده صلح در افغانستان بوده است.
دوشنبه دور دوم این مذاکرات در هتل دیگری در قطر انجام می‌شود. اولین دور مذاکرات در هتل شرایتون دوحه برگزار شد.
قطر کجای داستان صلح افغانستان است؟نزدیکی قطر به طالبان مدت‌ها بر سر زبان‌ها بود. از سوی دیگر این کشور در عین حال دارای روابط استراتژیک و گرم با ایالات متحده آمریکا است. با ترکیه، و پاکستان، ایران و روسیه نیز روابط حسنه‌ای دارد. بر همین اساس این کشور گزینه خوبی برای مذاکرات بوده است.
در هر حال وجود دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر و اینکه میانجی این مذاکرات آمریکا است پرچسب خوبی برای انتخاب قطر بوده است. آمریکا به دلیل نفوذ در قطر می‌توانند در جهت‌دهی مذاکرات، نقش اساسی ایفا کند. همچنین قطر نسبت به کشور‌های اروپایی و یا شرقی مثل اندونزی و ژاپن به لحاظ جغرافیایی در دسترس است. زیرا از یک طرف در منطقه واقع شده و افغانستان و پاکستان، ایران و ترکیه و دیگر دول عربی به آن دسترسی دارند
در زمان گفتگو‌های صلح میان طالبان و آمریکا، کشور‌های زیادی از جمله ازبکستان، ناوری (نروژ)، آلمان، اندونزی، چین و... برای میزبانی گفتگو‌های صلح افغانستان اعلام آمادگی، ولی درماه‌های اخیر این کشور‌ها سکوت کردند. کابل می‌خواست این نشست در کشور‌های اروپایی و آسیای میانه برگزار شود، ولی به دلیل شیوع ویروس کرونا سکوت کردند.
نتیجه مذاکره چه خواهد بود؟به نظر می‌رسد روند گفت‌وگو‌ها دنباله‌دار باشد، اما نتیجه آن نامشخص خواهد بود. با این حال باید شروع این گفت‌وگو را به فال نیک گرفت. پیش از شروع این مذاکرات بین افغانستانی‌ها، آمریکا با طالبان به صلح رسیده بود. بسیاری بعد از توافق صلح آمریکا و طالبان انتظار اوضاع بهتری برای افغانستان داشتند، اما به مرور با تنش بیشتر در این منطقه روبه‌رو شدند.
در چند ماه گذشته افغانستان هر روز شاهد حملات طالبان بوده است. حال سوال اصلی این است که با این شرایط، مذاکرات نتیجه مطلوبی خواهد داشت یا خیر؟ متاسفانه دیدگاه روشنی در مورد نتیجه صلح وجود ندارد. در افغانستان گروه‌های تروریستی مختلفی وجود دارد که معلوم نیست با این توافق همه آنها دست از آشوب بر می‌دارند یا خیر. از سوی دیگر این موضوع که قرار است با توافق چه نوع حکومتی شکل گیرد خود چالش اصلی این مذاکره خواهد بود. هر دو طرف میز تفکرات متفاوتی در حوزه سیاست دارند و همین موضوع شاید چالش اصلی این مذاکرات باشد.
اما موضوع اصلی که بسیاری را در مورد این توافق نگران کرده است، دیدگاه طالبان به زنان و مسائل اجتماعی است. یکی از مهم‌ترین دست‌آورد‌های ۱۸ سال دولت افغانستان حضور سیاسی و اجتماعی زنان در جامعه بوده است. طالبان نیز در اعلامیه نشست قبلی حقوق زنان را در قالب موازین و ارزش‌های اسلام پذیرفته است، اما ممکن است این روند طی نشود.
حال باید دید چه میزان از این مشکلات با مذاکرات به نتیجه خواهد رسید. البته به نظر می‌رسد بحث‌های اختلافی میان دولت و طالبان نیز به این زودی‌ها قابل حل نباشد. چشم میلیون‌ها افغانی به این مذاکرات است و اگر به نتیجه مطلوب نرسد، شاید اوضاع را برای مردم این کشور سخت‌تر کند.
نفع ترامپ از مذاکرات افغانستان چیست؟دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا پیش از شروع مذاکرات صلح در کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید گفت این مذاکرات، نتیجه ماه‌ها و سال‌ها تلاش جدی دیپلماتیک دولت او است. در حقیقت ترامپ سعی دارد در این زمان باقی مانده به انتخابات ۲۰۲۰ کارنامه قوی در حوزه سیاست خارجی برای خود دست و پا کند.
به گزارش آسوشیتدپرس، در ماه فوریه سال جاری میلادی نمایندگان طالبان توافق نامه‌ای با دولت آمریکا به منظور خارج کردن تدریجی نیرو‌های آمریکایی تنظیم کرده بود. در صورت حصول توافق بین طرف‌های افغانستانی احتمالا فرآیند خروج سربازان آمریکایی تسریع خواهد شد. برخی تحلیلگران بر این باور هستند که اگر جو بایدن، نامزد دموکرات‌ها در ماه نوامبر به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شود، ممکن است روند خروج سربازان آمریکایی کندتر شود.
نفع ترامپ از صلح میان افغانستانی بسیار است، هم نظامی‌های خود را خارج می‌کند و هم به قول امنیت دادن به افغانستان عمل کرده است. حتی اگر این توافقات به نتیجه نرسد او نفع تبلیغاتی خود را از این موضوع به‌دست آورده است. شکی نیست که پروژه سیاست خارجی ترامپ برای شوی تبلیغاتی‌اش به همین جا ختم نمی‌شود و باید دید پیروز این مذاکرات خواهد بود یا خیر!
