این گزارش نگاهی به تغییر سبک زندگی آدم‌هایی دارد که ترجیح دادند به جای زندگی با همسر یا حتی داشتن فرزند با یک حیوان که (بعضا هم می‌تواند حیوان خانگی مرسوم نباشد)، روزگار خود را سپری کنند؛ هر چند برخی این تغییر سبک را چشم و هم چشمی، پز روشنفکری و برخی هم علاقه شخصی می‌دانند، اما این موضوعی است که نمی‌توان ساده از کنار آن گذشت.
دیدار نیوزـ نسرین نیکنام: این گزارش نگاهی به تغییر سبک زندگی آدم‌هایی دارد که ترجیح دادند به جای زندگی با همسر یا حتی داشتن فرزند با یک حیوان که (بعضا هم می‌تواند حیوان خانگی مرسوم نباشد)، روزگار خود را سپری کنند؛ هر چند برخی این تغییر سبک را چشم و هم چشمی، پز روشنفکری و برخی هم علاقه شخصی می‌دانند، اما این موضوعی است که نمی‌توان ساده از کنار آن گذشت.
گزارش پیش‌رو از زبان کسانی روایت می‌شود که سال‌هاست این سبک زندگی را دنبال میکنند و برای کار خود دلایلی دارند که ممکن است برخی آن را قبول داشته یا نداشته باشند، اما همه اذعان می‌دارند این تغییر سبک، رشد صعودی گرفته و ممکن است در آینده اتفاق‌های دیگری در سایه تغییر مزبور رقم بخورد.
زندگی با "مکس" هیجان عجیبی دارد
هیبت و رنگ چشمانش تو را وادار می‌کند که بهش نگاه کنی، در قدم اولی که به سویش برمی‌دارم سرجایش می‌ایستد و میان تردید آمدن یا نیامدن بود که "رضا" صاحبش گفت "مکس". همین کافی بود که دوباره سرجایش بنشیند. اما دلم طاقت نمی‌آورد و به سمتش می‌روم و تمام چند ثانیه‌ای که بهش برسم نگاهم می‌کند. روبه‌رویش می‌نشینم و با لبخند نگاهش می‌کنم هیچ عکس‌العملی ندارد، دست می‌برم سرش را نوازش کنم بدون واکنش نگاه می‌کند.
"مکس" سگ هاسکی است که محل زندگی‌اش بیشتر در محیط سرد است، از رضا دلیل انتخابش برای نگهداری از این حیوان را می‌پرسم می‌گوید: «صاحب قبلی مکس مهاجرت کرد و جایی را سراغ نداشت که او را به آنجا بسپارد و من هم برای اینکه حیاتش تهدید نشود قبول کردم ازش نگهداری کنم و حالا مکس به محل زندگی‌اش عادت کرده است.»
رضا می‌افزاید: «مکس به طور جدی زیر نظر دامپزشک است و هر ماه چک آپ می‌شود، درست است اینجا محل مناسبی برای نگهداری‌اش نیست، ولی تلاش می‌کنم حداقل‌های زندگی‌اش را مهیا کنم. زندگی با مکس هیجان عجیبی دارد که نمی‌توان آن را توصیف کرد.»
او می‌گوید: «من و مکس سال‌هاست با هم زندگی می‌کنیم و خیلی به‌هم وابسته هستیم یه جورایی عضو خانواده‌ام شده است، البته اوایل خانواده‌ام وقتی به تهران آمدند با حضور مکس شدیدا مشکل داشتند، اما حالا آن‌ها هم او را دوست دارند و سراغش را می‌گیرند.»
او ادامه می‌دهد: «هر روز بعدازظهر مکس را بیرون می‌برم و در پارک نزدیک خانه می‌گردانم و عکس‌العمل مردم خیلی جالب است بعضی‌ها می‌ترسند و سریع دور می‌شوند، اما بعضی‌ها خواهش میکنند که با او عکس بندازند.»
"پنبه" بی‌آزارترین حیوان است
محیا دختر ۱۱ ساله‌ای است که تنهایی‌اش را با "پنبه" همستر کوچک پر می‌کند، او می‌گوید: «من، خواهر و برادر ندارم، پدر و مادرمم هر دو سرکار می‌روند و من تمام روز را در خانه تنها هستم. اوایل سعی می‌کردم خود را با دیدن فیلم و سریال سرگرم کنم، اما دیگر همه چیز برایم تکراری شده بود، اصرارهایم برای داشتن یک خواهر یا برادر هم جواب نداد، چون پدر و مادرم گفتند که شرایط داشتن یک فرزند دیگر را ندارند.»
او می‌افزاید: «بعد از چند ماه بالاخره پدر و مادرم قبول کردند برایم یک حیوان خانگی بخرند که کمترین دردسر را داشته باشد و بتوانیم آن را در آپارتمان نگهداری کنیم، بعد از تحقیقات دیدیم بهترین انتخاب یک همستر است، چون نه سر و صدا و نه هزینه نگهداری زیاد دارد.»
محیا، خاطره روزی که به همراه پدر و مادرش برای خرید "پنبه" به یک آدرس اینترنتی رفته بودند را اینگونه تعریف می‌کند: «پس از چند بار صحبت کردن با فروشنده، آدرس را پیدا کردیم و راس ساعت ۵ به محل رسیدیم. "پنبه" اسمی بود که همان لحظه برای همسترم انتخاب کردم. حالا هم خیلی با هم دوستیم و روز‌ها کلی با هم سرگرم هستیم.»
گربه بهترین حیوان برای نگهداری است
مطهره سال‌هاست گربه دارد، مادر و برادرش هم دیگر با این موضوع کنار آمدند و آن‌ها هم حالا "جین جر" را دوست دارند. مطهره می‌گوید: «نگهداری از گربه البته "پرشین کت" خیلی راحت‌تر از سگ است، خودش دستشویی می‌رود، غذا می‌خورد کاری به تو ندارد، اما بقیه حیوانات رسیدگی می‌خواهند.»
او با اشاره به اینکه قبل‌تر هم یک گربه به اسم "موریس" داشت، می‌گوید: «موریس از بچگی ناراحتی قلبی داشت و همین باعث شد زود بمیرد هر چند که عمر این گربه‌ها کوتاه است، اما کوچکترین مریضی آن‌ها را از پا در می‌آورد.»
مطهره در پاسخ به این سوال که اینجوری سختت نیست و اگر این هم بمیرد اذیت نمی‌شوی، می‌افزاید: «قطعا چرا، یک وابستگی عجیبی بین همه اعضای خانواده و جین جر وجود دارد، مادرم می‌گوید نزدیک آمدن تو که می‌شود جین جر پشت در خانه منتظر می‌ماند تا بیایی.»
او تاکید می‌کند: «تنها مشکلی که فکر کنم همه کسانی که گربه نگه می‌دارند با آن روبه‌رو هستند، تامین غذای آنهاست. از سال گذشته تا امروز قیمت غذای خشک گربه‌های خانگی از ۲۰۰ هزار تومان به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است و متاسفانه نمی‌توان آن را تهیه نکرد، چون اگر گربه‌های خانگی غذای خشک نخورند دچار بیماری‌های گوارشی می‌شوند.»
مطهره به افزایش تعداد فروشگاه‌های آنلاین در سطح کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «این روز‌ها رقابت عجیبی بین این فروشگاه‌ها ایجاد شده و هر کدام تلاش میکنند غذا‌ها را با قیمت مناسب‌تری بفروشند تا مشتریان خود را حفظ کنند، اما بعضا هم دیده شده که خیلی از غذا‌هایی که از آن‌ها خریداری شده تاریخ مصرف‌شان گذشته و فروشگاه هم معمولا بحث تحریم و ماندن جنس در گمرک را بهانه میکنند و سعی میکنند از زیر پس گرفتن غذا در بروند.»
"مینا" جذاب‌ترین پرنده‌ای است که دیدم
نگهداری از پرنده با سایر حیوانات تفاوت زیادی دارد، به نظر می‌رسد پرنده، چون همیشه باید در قفس باشد، نگهداری راحت‌تری دارد، اما اینکه ما انسان‌ها حق آزادی را از آنان گرفته‌ایم، بی انصافانه‌ترین کار ممکن است.
مریم یک مرغ "مینا" دارد که سال‌هاست با هم زندگی میکنند، او می‌گوید: «مینا از بچگی پیش ما زندگی می‌کند، برخلاف بقیه که این پرنده را در قفس نگهداری میکنند من اجازه دادم در محیط خانه باشد، البته چند باری مشکلاتی به وجود آمد، اما الان دیگر به این سبک زندگی عادت کرده است.»
او در توضیح اینکه چه مشکلی پیش آمد، با خنده می‌گوید: «یک بار مهمان داشتیم و چون غریبه بود و مینا نمی‌شناختش بهش حمله کرد و نوک زد و بنده خدا دستش زخمی شد، چند روز بعد هم پنجره باز بود و وقتی به خودم آمدم "مینا" نبود ساعت‌ها در کوچه‌های اطراف خانه دنبالش گشتم و وقتی ناامید و گریه کنان رسیدم خانه دیدم خودش برگشته و هم خوشحال شدم و هم تعجب کردم.»
مریم می‌افزاید: «من و همسرم به وجود مینا خیلی عادت کردیم و برای اینکه مدت طولانی تنها نباشد خیلی جایی نمی‌رویم و اگر هم برویم سریع برمی‌گردیم تا مینا نترسد؛ مادرم روز‌های اول به شدت مخالف این کار بود و خانه ما نمی‌آمد، ولی الان با مینا حسابی دوست شده است.»
روانشناسان چه می‌گویند
برقراری روابط میان انسان‌ها و حیوانات به سبب محبتی که بین دو طرف ایجاد می‌شود، به عادت تبدیل شده است. بسیاری از روانپزشکان از حیوانات آپارتمانی و حیوان خانگی مانند خرگوش خانگی، پرندگان خانگی، جوندگان و تاکید برای تربیت سگ خانگی در راستای کاهش سطح استرس در انسان کمک می‌گیرند؛ حتی زیگموند فروید برای تشخیص میزان تنش در بیماران از سگ خود کمک می‌گرفت.
در خصوص چرایی نگهداری از حیوانات خانگی، اگزوتیک و وحشی نظرات مختلفی بین کارشناسان وجود دارد. برای مثال جامعه شناسان نگهداری از این حیوانات را به مسائلی مانند تمایز و مد ربط داده و از این زاویه به این موضوع می‌نگرند. در مقابل روانشناسان از زاویه دیگر به این مساله پرداخته و آن را به علقه‌های شخصی افراد و مسائل روانی آن‌ها مرتبط می‌سازند.
در هر حال دلایل هر چه باشد امروزه نگهداری از حیوانات اگزوتیک و در موارد خاص حیوانات وحشی به یک نوع اپیدمی تبدیل شده است که مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران بسیار است.
نگهداری از حیوانات یک جور علاقه شخصی است
"علی مشیری" دامپزشک و جراح متخصص در خصوص دلایل نگهداری حیوانات در خانه می‌گوید: «بیشتر علاقه شخصی افراد مطرح است. یکی ذاتا از نظر روانشناسی به گربه علاقه دارد و دیگری به سگ. برای مثال کسی که گربه نگه می‌دارد بیشتر دوست دارد به یک موجود زنده محبت کند و در قبال آن توقع دریافت محبت ندارد و در مقابل فردی که سگ نگهداری می‌کند در ازای محبتی که به حیوان خانگی‌اش می‌کند انتظار محبت بیشتر از سوی آن حیوان را دارد.»
او می‌گوید: «هر کدام از این حیوانات خانگی در روانشناسی افراد نقشی را ایفا میکنند. یکی با ایگوانا آرامش پیدا می‌کند و یکی ممکن است با دیدن این حیوان بترسد. همچنین ما نکته‌ای به عنوان پت تراپی داریم به این صورت که افراد به دلایل مختلف حیوانی را به خانه می‌آورند تا خلاء‌های عاطفی خود را از طریق آن حیوان پر کنند. خلا‌ءهایی که انسان‌ها قادر به رفع آن‌ها نیستند.»
این دامپزشک تاکید می‌کند: «در مورد حیوانات وحشی هم صاحبان‌شان علقه‌ها و علایق خاصی دارند که باعث می‌شود به این سمت بروند. لزوما شاید نمی‌خواهند خودنمایی کنند. اگرچه کسانی هم هستند که حیوانات را تنها و صرفا به منظور خودنمایی و نمایش خریداری و نگهداری میکنند، ولی بر اساس شناختی که من از اکثریت این افراد دارم باید بگویم اینگونه نیست و بیشتر علقه‌های شخصی افراد دخیل است.»
در نهایت اینکه همه حیوانات امکان نگهداری در منزل را ندارند و بهتر است ملاک‌ها و معیار‌های لازم در خصوص حیوانات لحاظ شود و بعد تصمیم به خریداری آن‌ها گرفته شود. همچنین بهتر است اگر قانونی در زمینه حمایت از حیوانات و نگهداری از آن‌ها تدوین و تصویب می‌شود از نظرات دامپزشکان و متخصصین این رشته نیز استفاده شود. در این صورت قوانین جامعیت و مانعیت لازم را خواهند داشت.
