دیدارنیوز ـ رحمان قهرمان‌پور: کمپین‌های انتخاباتی را به مسابقات اسب دوانی تشبیه می‌کنند که در آن تا لحظه آخر برنده را نمی‌توان معلوم کرد. این تشبیه نوعی اغراق است، ولی عاری از حقیقت نیست. امروزه نه تنها نظرسنجی‌ها بلکه متخصصان کمپین‌های انتخاباتی هم با بررسی و ارزیابی متغیر‌ها می‌توانند برنده را چند روز قبل از روز رای گیری مشخص کنند. هر چه رای دهندگان و فرهنگ سیاسی یک جامعه هیجانی‌تر باشد این زمان کمتر می‌شود، اما در کشور‌هایی که فرهنگ سیاسی خیلی هیجانی نباشد و در صد قابل توجهی از رای دهندگان دارای گرایش‌های حزبی باشند این پیش بینی راحت‌تر است. انتخابات در آمریکا در قیاس با سوئیس یا ژاپنی هیجانی است، اما در قیاس با تایلند و هند عقلانی‌تر است؛ بنابراین در جایی مثل آمریکا نظرسنجی‌ها مخصوصا زمانی که با تکرار نتایج مشابهی حاصل شود اعتبار زیادی دارند.
ناتوانی مراکز نظرسنجی در پیش بینی برنده انتخابات سال ۲۰۱۶ تردید‌ها را نسبت به قابل اعتماد بودن نظرسنجی‌ها بیشتر کرد، اما این ناتوانی دلایل معقولی داشت. نظام خاص انتخاباتی در آمریکا یا همان الکترال کالج مثل نظام انتخاباتی رای مستقیم غیر قابل انتقال نیست. یعنی در این نوع نظام بخشی از رای‌ها هدر می‌روند. خانم کلینتون در رای مستقیم برنده شد و تعداد آرای او بیشتر از ترامپ بود. اما رای الکترال را به ترامپ باخت. یعنی اگر نظام انتخاباتی آمریکا مثل فرانسه، ایران یا برزیل بود خانم کلینتون برنده بود. این امر باعث شده تردید‌ها درباره صحت نظرسنجی‌های فعلی درباره برتری بایدن بر ترامپ مورد تردید باشد.
در نوشته‌های بعدی از منظر نظرسنجی استراتژیک وضعیت بایدن و ترامپ را تحلیل خواهیم کرد، اما در این نوشتار از زاویه کمپین به رقابت دو نامزد فوق خواهیم پرداخت. حرف این نوشتار آن است که با وجود استمرار برتری جو بایدن در نظرسنجی‌ها از نظر کمپین و معادلات کمپین ترامپ هنوز شانس برنده شدن را دارد.
یک قاعده کلی معروف به قاعده بنیاد‌ها می‌گوید در زمان کارزار انتخاباتی کمپین‌ها مردم را از علایق بنیادی خود جدا کرده در یک وضعیت برانگیخته روانی و هیجانی نگه می‌دارند تا به نامزد خاصی رای دهند و هر چه قدر قدرت برانگیختگی یک کمپین از طریق تبلیغات و مناظره و کمپین منفی بیشتر باشد شانس آن برای برنده شدن بیشتر است. معنای دیگر این حرف آن است که اغلب مردم از تغییر می‌ترسند و بهمین دلیل است که به علایق و باور‌های بنیادین خود می‌چسبند و به سختی آن‌ها را تغییر می‌دهند. بزرگ‌ترین مزیت روسای جمهور مستقر در کارزار انتخاباتی همین میل اکثریت به تغییر نکردن و در واقع ادامه وضع موجود است. مردم وقت و حوصله آن را ندارند ک هر چهار سال یک بار نظام شناختی سیاسی خود را مورد بازنگری قرار داده و انبوهی از اطلاعات جدید درباره نامزد‌های جدید را دریافت و تجزیه و تحلیل کنند. در نتیجه بصورت پیشینی تمایل بیشتری دارند که به رییس جمهور مستقر رای دهند مگر آنکه دلیل بسیار قانع کننده یا ترسی بزرگی مانع از تکرار رای چهار سال پیش آن‌ها شود. به عبارت ساده‌تر بروز یک بحران یا اتفاق بزرگی است که می‌تواند مردم را قانع کند از رای چهار سال قبل خود برگردند. مثلا پایان جنگ سرد در سال ۱۹۹۰ باعث شد ریاست جمهوری جورج بوش پدر تک دوره‌ای شود و البته قدرت اقناعی و هوش هیجانی و جوانی کلینتون در این پیروزی بی تاثیر نبود. پس سوال این است که آن بحران یا اتفاق بزرگی که می‌تواند مردم را از ادامه ریاست جمهوری ترامپ بترساند چیست؟ اگر دو ماه قبل با اطمینان کمتری می‌توانستیم به این پرسش پاسخ دهیم اکنون می‌توانیم با ضریب اطمینان بیشتری بگوییم این بحران همانا بحران کروناست. اما هیچ رویدادی بدون تصویر سازی از طریق کمپین خود بخود بحران نیست. یعنی معیار و مرجع تشخیص عملکرد بحرانی ترامپ رای دهندگان و مخصوصا رای دهندگان مرددی است که پای بندی ایدئولوژیک و حزبی ندارند. زیرا حامیان ترامپ و مخصوصا حامیان سرسخت او به سختی باور می‌کنند که ترامپ بد عمل کرده است. پس دو اتفاق باید رخ دهد. نخست اینکه ترامپ نتواند آرای مردد را قانع کند عملکردش در بحران کرونا مثبت و قابل قبول بوده است. دوم اینکه کمپین بایدن و دموکرات‌ها بتوانند آرای مردد را قانع کنند عملکرد ترامپ در مدیریت بحران کرونا منفی یا فاجعه بار بوده است. ترامپ با زدن ماسک و توصیه به مردم برای استفاده از ماسک نشان داد که از موقعیت خود در نزد مردم در مدیریت بحران کرونا نگران است. باید دید اقدامات بعدی او برای بهبود تصویر خود در این زمینه چه خواهد بود. یک قاعده در کمپین می‌گوید برای روسای جمهور مستقر تغییر نظر رای دهندگان راحت‌تر از رقباست. چون هر روز در رسانه‌ها دیده می‌شود و برای آرای مردد شناخته شده‌تر است.
دومین موضوع تعیین کننده نتیجه انتخابات مسایل نژادی و متهم شدن ترامپ به نژادپرستی و ضد سیاهان بودن است. در این موضوع هم وضعیت ترامپ بعد از اعتراضات اخیر و حضور لباس شخصی‌ها در برخی شهر‌ها شکننده‌تر شده است. هر چند بایدن می‌خواهد با کمک اوباما رای حداکثری سیاهان را بدست آورد هنوز درصدی از سیاهان در رای دادن به بایدن مردد هستند. هر چه اعتراضات به نژاد پرستی بیشتر ادامه پیدا کند اثرگذاری این موضوع بر کمپین بیشتر خواهد شد و این به ضرر ترامپ است.
اگر ترامپ بتواند از اثرگذاری این دو موضوع بر انتخابات ۲۰۲۰ بکاهد در آن صورت شانس خود را برای برنده شدن بصورت محسوسی بیشتر خواهد کرد. در موضوع دوم تغییر ذهنیت رای دهندگان مردد راحت‌تر است تا موضوع نخست. اگر واکسن کرونا تا قبل از روز رای گیری کشف شود خیلی از معادلات بهم خواهد ریخت و ترامپ با تکیه بر برتری ذاتی خود در مناظره‌های تلویزیونی شرایط را به نفع خود رقم خواهد زد.
نتیجه آنکه از منظر کمپینی هنوز زود است نتیجه بگیریم ترامپ شکست می‌خورد، اما با قاطعیت بیشتری می‌توانیم بگوییم که وضعیت ترامپ نسبت به یک ماه قبل شکننده‌تر شده است و اگر نتواند وضع موجود را در میان رای دهندگان مردد به نفع خود تغییر دهد امتیاز او در مناظره تلویزیونی به تنهایی باعث نجات او نخواهد شد.
