دیدارنیوز ـ محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه صبح امروز (یک‌شنبه) در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی با تبریک به نمایندگان مجلس یازدهم و هیئت رئیسه و آرزوی توفیق برای خدمت به آن‌ها در این دوره، گفت: امروز دنیا شاهد یک تحول عمده در روابط بین الملل است که شاید در ۱۰۰ سال گذشته و به‌خصوص ۷۰ سال گذشته و بعد از پایان جنگ جهانی دوم، بی‌سابقه است.
وی افزود: این تغییرات در روابط بین‌الملل بنیادین است و ماهیت بسیاری از مفاهیم در روابط بین الملل در حال تغییر است. این تغییر بعد از پایان امپراتوری شرق آغاز شد، البته غرب فکر می‌کرد که این پایان به معنای پیروزی است و به زودی فهمیدند که شرایط جدیدی در روابط بین الملل حاکم شده است. اشتباه برداشتی که در دهه ۹۰ کردند، غرب همچنان تاوان آن را می‌دهد.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه در شرایط سیال گذار بین‌المللی که ۳۰ سال است ما در آن بوده و پایانی برای آن فعلا متصور نیستیم، مهم‌ترین نکته فهم دقیق و عدم اشتباه است، اظهار داشت: هر کسی در دوران گذار دچار فهم اشتباه شود، دچار مشکلات اساسی شده و بعضی حکومت‌ها به پایان رسیده‌اند.
ظریف افزود: متاسفانه ایران هم در تاریخ معاصر در مقاطع گذار به دلایلی مختلفی به رغم اهمیت شرایط مهم و استراتژیک خود تا پیش از انقلاب اسلامی، نتوانسته نقش خودش را ایفا کند. فرصت‌ها از دست رفت، شاید به این دلیل که در گذشته جهت گیری‌های جهانی شناخته نشد و کنش‌گری فعال و انسجام داخلی نداشتیم و شاید مهم‌تر از همه نخبگان جامعه ما در دوران گذار نه تدبیر کافی و نه شجاعت لازم را داشتند که شرایط گذار بتوانند شرایط کشور را به شکلی مدیریت کنند تا شرایط گذار در کشور ایجاد شود.
وی با بیان اینکه شرایط گذار دو مشخصه مهم دارد، به تبیین این دو مشخصه پرداخت و تاکید کرد: مشخصه اول «شدن مداوم» یا «سیالیت» همه جانبه و ائتلاف‌های کوتاه مدت فرصت طلبانه و تحول در مفاهیم است. تحول دوم جابجایی مراکز و کانون‌های قدرت در روابط بین‌المللی حرکت از جهانی است که همه چیزش در غرب اتفاق می‌افتاد از اتفاقات مهم تا تصمیم گیری‌های مهم غرب محور بود به جهانی که امروز این چنین نیست
وزیر امور خارجه تصریح کرد: همه مفاهیم بین الملل و روابط سیاسی دچار تحول بنیادین شده است. نه اینکه مفاهیم قبلی نابود شده، اما مفاهیم جدیدی جایگزین شده که فرصت‌های ویژه‌ای برای کشور‌هایی نظیر جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است. امام (ره) اولین کسی بود که این موضوع و تحول را تشخیص داد.
ظریف اضافه کرد: اگر نامه حضرت امام (ره) به گورباچوف را ملاحظه کنید، متوجه می‌شوید که امام این تحول را در آن زمان تشخیص دادند و به دنبال ایشان، خلف صالح ایشان مقام معظم رهبری همین روش را ادامه دادند.
وی با بیان اینکه امنیت و قدرت دچار تحول شده و مفاهیم جدیدی می‌توانند امنیت و قدرت ساز باشد، اظهار داشت: همه جهان غرب نیست و حتی در درون غرب، جنگی داخلی بین قدرت و نظام لیبرال جهانی شکل گرفته است.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه قدرت‌های غیر غربی برآمده اند، اظهار داشت: برآمدن چین و همچنین برآمدن کشور‌های نوظهور، نگرانی آمریکا را از دهه ۹۰ دربرداشته و تمامی اقدامات ایالات متحده در همین راستا بوده است. آمریکا فکر می‌کرده در شرایط انتقالی اگر سریع اقدام نکند، امکانات خود را از دست می‌دهد.
ظریف افزود: برای این که آمریکا بتواند شرایط قدیم را نگه دارد یعنی امروز آمریکا به عنوان یک قدرت ارتجاعی و قدرتی که تلاش می‌کند، شرایط گذشته را که به نفعش بوده نگه دارد و از روی آمدن مفاهیم جدید قدرت جلوگیری کند این است که تمام دنیا را امنیتی کند. شما می‌بینید در مورد کرونا هم آمریکا با چین برخورد امنیتی می‌کند تا خود را حفظ کند. اگرچه بعضی تئوری‌ها وجود دارد که از هر دو طرف در مورد کرونا بحث امنیتی بودن را مطرح می‌کنند، اما آمریکا به دلیل دیگری آن را امنیتی می‌کند.
وی گفت: آمریکا تلاش می‌کند در این شرایط انتقالی، جمهوری اسلامی را به عنوان قدرتی که می‌تواند در شرایط جدید با شناخت صحیح برآید، امنیتی کند.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: در این شرایط، یک فضای کنش‌گری برای ایران پیش آمده و باید بپذیریم که اگر در شرایطی می‌توانستیم بگوییم که امر مختومه وجود دارد، اما الان نمی‌شود آن را گفت. هر چند ما بر اساس تفکر اسلامی معتقد به جبر نیستیم، اما امروز تفکر محتومی در روابط بین‌الملل و همچنین هیچ امر محتومی در جهان وجود ندارد و همه چیز در حال شدن است. است.
ظریف با بیان اینکه انسان‌ها و کشورها به عنوان کنش‌گران موثر هستند، اظهار داشت: هرگونه محتوم انگاری به معنای تسلیم و خطر جدی است که جوامع را تهدید می‌کند و باید بپذیریم که کنشگر، تاثیرگذار هستیم و خود می‌توانیم آینده خود را شکل دهیم.
وی گفت: امروز شرایط به گونه‌ای شده است که نه تنها کشورها، بلکه افراد هم می‌توانند در تحولات بین‌المللی کنشگر بوده و موثر باشند.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: در این شرایط که جمهوری اسلامی با یک قدرت واقعی که آن هم یک قدرت معنایی است که امام (ره) آن را درک و به خوبی از آن استفاده کرده و مقام معظم رهبری نیز از آن در سیاست‌های داهیانه خود پیگیری می‌کنند، جمهوری اسلامی یک قدرت در حال برآمدن است و این موضوع باعث شده آمریکا به عنوان کشوری که می‌خواهد روابط کنش‌گری نظام قبلی همچنان حاکم باشد، یک جنگ تمام عیار آغاز کرده است.
ظریف با بیان اینکه در این جنگ تمام عیار علیه جمهوری اسلامی، آمریکا چندین کار را انجام می‌دهد، اظهار داشت: مهم‌ترین کار آمریکا این است یک مفهوم بسازد و آن هم این است که از ایران یک تهدید امنیتی ایجاد کند. وقتی از ایران یک تهدید امنیتی ایجاد کرد، موضوع ایران موضوع مکان‌ها و حوزه‌هایی که آمریکا در آن اقتدار دارد که شورای امنیت از جمله آن است و یا اینکه آن را به حوزه‌های امنیتی اقتصاد بکشاند.
وی افزود: یکی از کار‌های مهمی که آمریکا در دوران «اوباما» با علم به از دست دادن قدرت خود انجام داد، ضعف‌های اقتصادی جهان را امنیتی سازی کرد و بحث‌های مربوط به مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم و اقداماتی از این قبیل را امنیتی و دنیا را در برخی حوزه‌ها گرفتار کرد و از همین حوزه‌ها استفاده کرد تا اهداف امنیتی خود را پیگیری کند.
وزیر امور خارجه بیان کرد: نظام اقتصادی آمریکا، در این فاصله توانست یک قدرت ویژه‌ای را بر نظام اقتصادی جهانی پیدا کند و این موضوعات هستند که جمهوری اسلامی باید در میان آن‌ها بازی کند.
ظریف تصریح کرد: دومین کاری که بعد از امنیتی سازی علیه ایران، آمریکا تلاش کرده است تا انجام دهد، اجماع سازی علیه ایران است. شما شاهد هستید که از دی ما ۹۶ تا هفته گذشته، چهار جلسه ویژه شورای امنیت با فشار آمریکا برای فشار بر ایران برگزار شده است. جلسه‌ای که در بهمن ۹۶ نماینده وقت آمریکا در مورد اغتشاشات برگزار کرد، جلسه‌ای که به ریاست «پمپئو» برگزار شد، جلسه‌ای که به ریاست ترامپ برگزار شد و جلسه‌ای که هفته گذشته با حضور بنده، دبیرکل سازمان ملل و شخص پمپئو برگزار شد و در همه این حرکت‌ها به لطف خدا، آمریکا منزوی شده‌است.
وی با بیان اینکه شما ملاحظه کردید که در جلسه‌ای که آمریکا برای اغتشاشات برگزار کرد، همه اعضای شورای امنیت از برجام حرف زدند، خاطرنشان کرد: در جلسه هفته گذشته که آمریکا باز هم برای امنیتی سازی ایران استفاده کرد، همه اعضای شورای امنیت اصرار کردند که برجام مهم و هم اینکه سیاست آمریکا غلط است.
وزیر امور خارجه ادامه داد: هدف سوم آمریکا روایت سازی‌های جعلی از ایران در منطقه و جهان است. باید بازی آمریکا را بشناسیم و گرفتار آن نشویم.
ظریف گفت: چهارمین اقدام آمریکا فشار بر دوستان ایران و هدف قرار دادن منافع ایران در منطقه است، که در این حوزه هم باید توجه ویژه داشته باشیم.
وی افزود: مهم‌ترین هدفی که آمریکا دنبال می‌کند، ناکارآمد نشان دادن نظام، مشروعیت زدایی از نظام و جدا کردن مردم از حاکمیت است.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: اگر کتاب «جان بولتون» را بخوانید، متوجه می‌شوید در پشت همه سیاست‌های آمریکا علیه ایران که تحت عنوان فشار حداکثری نام گرفته، این اهداف نهفته است.
ظریف با اشاره به اقداماتی که ما باید انجام دهیم، تصریح کرد: مهم‌تر از همه انسجام درونی است. سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی و گروهی نیست. بر همین اساس است که سیاست خارجی در قانون اساسی در حوزه اختیارات رهبری انقلاب است و سیاست‌های کلی نظام را مقام معظم رهبری تعیین می‌کنند. این به معنی اجتناب از دوگانه سازی و اجتناب از دعوای داخلی در حوزه سیاست خارجی است.
وی با بیان اینکه بحث دوم تمرکز بر منطقه و همسایگان است، اظهار داشت: ایران باید در منطقه تولید کننده امنیت و ثبات و توسعه برای همسایگان شناخته شود. ما باید سیاست همسایگی را دنبال کنیم و همسایگان ما باید احساس کنند که بهترین روابط را با ایران دارند.
وزیر امور خارجه اظهار داشت: از همین رو ما در هفت سال گذشته بیشترین ارتباطات را با همسایگان داشته‌ایم. امروز هم بهترین روابط ما با ترکیه، روسیه، افغانستان، پاکستان، آذربایجان، عراق و برخی همسایگان جنوبی که خواهان روابط خوب با جمهوری اسلامی هستند، داریم.
ظریف گفت: تعدادسفر‌های بنده به این کشورها چندین برابر سفر به دیگر کشورها است. بنده بیش از ۲۰ سفر به ترکیه و روسیه داشته و سفر‌های متعددی به پاکستان، عراق و افغانستان داشته‌ام که نشان دهنده تمرکز بر همسایگی است.
وی افزود: نمونه نقش موثر ایفا کردن در منطقه روند آستانه است. باید بگویم که تنها کاری که در دنیا آرامش و ثبات را به سوریه بازگرداند، روند آستانه است.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: بحث کنوانسیون دریای خزر که یکی از توفیقات بزرگ جمهوری اسلامی ایران است، در قالب سیاست همسایگی با حفظ تمامی حقوق مردم ایران در دریای خزر انجام گرفته است.
ظریف تصریح کرد: همکاری‌های سه جانبه، چندجانبه و منطقه‌ای که ما در این مدت شاهد آن بودیم، بر اساس این سیاست است؛ سیاست تخلیه قدرت استراتژیک ایران توسط آمریکا در منطقه را با سیاست همسایگی پاسخ می‌دهیم.
وی گفت: ما در وزارت خارجه دیدگاه حزبی نداریم.
