دیدارنیوز- مرضیه حسینی: آتشی که از روز پنج شنبه ۸ خرداد به جان کوهستان و مراتع گچساران در استان کهگیلویه افتاد تا کوه‌های بهبهان در استان خوزستان ادامه یافت و به مدت ۵ روز بیش از ۳۰۰ هکتار از مراتع را سوزاند. دامنه آتش به کوه دیل و منطقه حفاظت شده خائیز نیز رسید و بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری در این آتش سوختند. صعب العبور بودن کوهستان به همراه وزش باد شدید، بر دامنه آتش سوزی افزود، در این راستا ضعف تجهیزات و امکانات مهار آتش یکی دیگر از عوامل طولانی شدن عملیات مهار آتش بود.
آتش سوزی کوه‌های گچساران عمدی است
آتش سوزی‌های مکرر در جنگل‌ها و مراتع این استان هرساله بخش مهمی از منابع و ثروت ملی را که نقشی مهم در تعدیل آثار ناشی از تغییرات اقلیمی دارند، نابود می‌کند. سال گذشته در فصل تابستان ۳۵۰ هکتار از جنگل‌ها و مراتع مناطق مختلف گچساران طعمه حریق شد. از این حوادث تلخ تحت عنوان بلایای طبیعی یاد می‌شود، اما آیا این شکل از آتش سوزی‌های پی‌درپی که تقریبا هیچ سالی دلیل آن به روشنی توضیح داده نمی‌شود، بلای طبیعی است؟!
مقامات و مسئولین در خصوص دلیل وقوع آتش سوزی اظهار نظر مشخصی نکرده و به ذکر این نکته که قطعا عامل انسانی دلیل اصلی وقوع این حادثه بوده اکتفا کرده‌اند. بر اساس روایت اهالی باشت و بوستان، دو چوپان با هم نزاع می‌کنند، یکی از آن‌ها از سر دشمنی زمین دیگری را آتش می‌زند، وجود حجم زیاد علوفه و وزش باد سبب می‌شود که آتش زبانه کشیده و به دل کوهستان بیفتد، علی رغم رواج این روایت در بین مردم هنوز خبری از دستگیری چوپان مورد نظر نیست. برخی روایت‌های دیگر در این خصوص هم دلالت بر عمدی بودن این اتفاق دارد. یکی از اهالی منطقه به دیدارنیوز گفت: آتش سوزی کوه و جنگل در استان چیز جدیدی نیست و به کرات اتفاق می‌افتد مثلا چند سال پیش گروهی با نیت نشان دادن بی کفایتی مسئولین در شهر‌های باشت و گچساران کوهستان را آتش زدند، سوختن کوهستان خامی و دیل در سال‌های گذشته نیز به عمد و از روی کینه ورزی بعضی از افراد صورت گرفته، شناسایی و مجازات عاملین، اما به دلیل ساختار طایفه‌ای منطقه و نفوذ طوایف در نهاد‌های نظامی و قضایی استان دشوار است.
سوختن پوشش گیاهی و جانوری
جای جای استان کهگیلویه و بویراحمد دارای مراتع و پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی است. منطقه خائیز که در وضعیت بحرانی قرار دارد، بالغ بر ۳۳ هزار و ۳۸۵ هکتار مساحت داشته و در دی‌ماه ۱۳۷۷ در ردیف مناطق حفاظت‌شده ایران قرار گرفت، درخت‌هایی که در این منطقه وجود دارد بلوط، بن، کلخنگ، بادام وحشی، ارژن، خوشک، گون، گیاهان دارویی... و گونه‌های جانوری آن کل و بز، گرگ، کفتار، شغال، روباه، تشی، کاراکال، پلنگ و پرندگانی از جمله کبک، تیهو، بحری و دلیجه است. شاخص‌ترین گونه جانوری خائیز کل و بز است و این منطقه از مطلوب‌ترین زیستگاه‌های کل و بز ایران به‌شمار می‌رود. به گفته اهالی بسیاری از پرندگان و جانوران در طول ۵ روز آتش سوزی سوختند. درخت‌ها و گیاهانی که در کوهستان‌های سوخته شده گچساران تا بهبهان از بین رفتند محل ارتزاق بسیاری از اهالی محلی بوده‌اند.
محیط زیست، یاسوج، بلا دیده‌های ستم کش
تکرار آتش سوزی‌های سال‌های گذشته در کوه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد و وارد آمدن میلیارد‌ها تومان خسارت مالی و خسارات‌های جبران ناپذیر طبیعی و محیط زیستی در آتش سوزی اخیر نشان از ضعف مدیریت بحران در این استان دارد. این ضعف و قصور را البته باید در سطح کلان‌تر و در بحث اختصاص بودجه اندک به حوزه محیط زیست دانست. غلام‌حسین حکمتیان، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد در این خصوص گفته: «یک ریال از اعتبارات استانی به منابع طبیعی اختصاص داده نشده نه امکانات هست و نه تجهیزات، داوطلبان بدون تجهیزات آتش را خاموش می‌کنند. من حتی پول سوختی که بخواهم نیروهایم را از یاسوج به گچساران بفرستم ندارم، از کجا باید بیاوریم؟ از سال ۹۸ تا الان یک ریال اعتبار نداشته‌ایم».
حوادث و بلا‌های طبیعی از جمله آتش سوزی‌های هر ساله خسارات سنگینی به زندگی مردم و بر منابع کشور وارد می‌کند با این حال به نظر می‌آید هنوز عزمی جدی در راستای اصلاح سیاست گذاری‌های مربوط به محیط زیست و همچنین تغییر الگوی مدیریت بحران و اعمال سیاست‌های پیشگیرانه و حفاظتی وجود ندارد. جنگل‌ها و مراتع خائیز و خامی و دیل در فقدان تجهیزات و نیروی کار سوخت؛ در حالی که استان کهگیلویه و بویراحمد ۲۵ درصد نفت و گاز کشور را تأمین می‌کند.
محیط‌زیست بلا دیده ستم کشی است که در زمره اولویت‌های آخر همه دستگاه‌های سیاست‌گذاری و اجرا قرار دارد. بودجه‌اش اندک است، طرفداران و فعالینش در مظان اتهام‌های عجیب هستند، محیط بانانش کمترین دستمزدها را دریافت می‌کنند و سالهاست که داشتن چند هلی کوپتر آب پاش آرزویشان است.
استان کهگیلویه و بویراحمد، استان محرومی و در حاشیه‌ای است که تا قلب زاگرسش در آتش نسوزد
بسیاری از مردم به یاد نمی‌آورند که کجاست و مرکزش چه شهری است. به نظر دولتی‌ها نیز جز در مواقع رای گیری به یاد این استان نمی‌افتند. استانی که معمولا بالاترین نرخ مشارکت در انتخابات را ثبت می‌کند.
