دیدارنیوز ـ موزه بیش از هر چیز بازتابی از انسان و فعالیت‌های او در محیط طبیعی، فرهنگی و اجتماعی است و به زبانی ویژه سخن می‌گوید: زبان شیء یا زبان «چیز واقعی»! به این ترتیب، هم بر بیننده‌ای که نگاهی ساده دارد و هم بر بیننده اشباع شده از برداشت‌های بصری ناشی از اشیاء تاثیرگذار است. به طور کلی موزه‌ها در طول تاریخ دارای سه نقش مهم تفریحی، آموزشی و علمی بوده‌اند و در روزگار ما نقش تفریحی موزه‌ها به مرور به نقش آموزشی و علمی تبدیل شده است.
در واقع موزه، مجموعه‌های منحصر بفرد و بسیار با ارزشی را در خود نگاه می‌دارد که ارتباطی بین حال و گذشته ایجاد کرده و آدمی با مشاهده آن‌ها پیوندی عمیق با نیاکان خود احساس می‌کند. کشور ما با فرهنگی غنی که تمدن بشری، خودش را متاثر از خلاقیت‌های مردمان این سرزمین از گذشته‌های دور می‌داند، ظرفیت زیادی برای داشتن موزه‌های مختلف دارد.
موزه‌ها را به شکل‌های گوناگون طبقه بندی کرده اند، موزه‌های تاریخ و باستان شناسی، موزه‌های فضای باز، موزه‌های مردم شناسی، کاخ موزه‌ها، موزه‌های علوم و تاریخی طبیعی، موزه‌های منطقه‌ای (محلی)، موزه‌های سیار (گردشی)، پارک موزه‌ها، موزه‌های سلاح (نظامی)، موزه‌های اندیشمندان (خانه هنرمندان).
نهادینه شدن موزه در ایران با آغاز کار و تاسیس کاخ موزه ناصر الدین شاه قاجار در کاخ گلستان آغاز شد. ناصر الدین شاه دستور داد تا قسمتی از ساختمان‌های سمت شمال کاخ را، از جمله محل موزه قدیمی شاهان قاجار که در آن هدایای خارجی را نگهداری می کردند تخریب کنند و اتاق موزه، کتابخانه، سرسرا، حوضخانه و سایر ملحقات را بسازند. اما تاسیس موزه ایران باستان (موزه ملی ایران) که مهمترین موزه ایران نیز محسوب می‌شود نقطه عطفی در تاریخ موزه و موزه‌داری در ایران است، این موزه نخستین موزه علمی ایران است.
در ایران بر اساس آخرین آمار ۶۰۰ موزه فعال در شهر‌های مختلف وجود دارد که ۱۰۰ تای آن زیر نظر بخش خصوصی اداره می‌شوند. هر چند از نگاه برخی در مقایسه با فرهنگ غنی ایران، این رقم چندان هم بالا نیست، اما برخی از مهمترین موزه‌های ایران همواره علاقه‌مندان خود را داشته اند.
این روزها که جهان درگیر ویروس کرونا است و فاصله گذاری فیزیکی یکی از سیاست های دولت ها محسوب می شود، اکثر ارتباطات در بستر فضای مجازی استوار شده است که البته موزه‌ها از این اتفاق بی‌تاثیر نیستند. امروز ۱۸ می (۲۹ اردیبهشت) روز جهانی موزه نیز به گونه‌ا‌ی عجیب و متفاوت از دوره‌های قبل و شاید بدون تکرار در سال‌های آینده برگزار می‌شود. چرا که درب تمامی موزه‌های دنیا در این روز مهم بسته است و تنها برخی از آن‌ها در دنیای مجازی میزبان علاقمندانشان هستند.
آغاز بازدید آنلاین از موزه‌های ایران
محمدرضا کارگر، مدیرکل اداره موزه‌ها
در گفت‌وگو با دیدارنیوز از طراحی و افتتاح تعداد زیادی سایت برای بارگزاری موزه‌ها جهت مراجعه علاقمندان داخل و خارج از کشور خبر داد.
مدیرکل اداره موزه‌ها همچنین از برنامه ریزی برای بازدید مجازی از موزه‌ها در سراسر کشور خبرداد و گفت: در سراسر کشور تعداد زیادی از بازدید‌های مجازی امروز آغاز می شود و به همه موزه‌ها اعلام کردیم که بخشی از فضاهایشان را به صورت آنلاین معرفی کنند.
کارگر همچنین از روز‌های کرونایی حاکم بر موزه‌ها سخن گفت و تصریح کرد: با شرایط کرونایی حاکم بر کل جهان تلاش‌ها بر فضای مجازی متمرکز شده است و این اداره کل هم علاوه بر اجرای تور‌های آنلاین در ایام نوروز، عموم فعالیت‌هایی که به مناسبت هفته میراث فرهنگی و روز جهانی موزه‌ها انجام می‌شود، را با توجه به رعایت پروتکل و دستورالعمل‌های ستاد کرونا، به صورت مجازی برگزار می‌کند.
کارگر همچنین تصریح کرد: هنوز آمار دقیقی از بازدید از موزه‌ها در سال ۹۸ نداریم، اما به طور میانگین در سال ۹۷ حدود ۱۹ میلیون ایرانی و حدود یک میلیون خارجی از موزه‌های کشور بازدید کرده‌اند.
وی در خصوص فعالیت موزه‌های خصوصی گفت: برخی از این موزه‌ها ممکن است با مجوز و رعایت پروتکل بهداشتی فعالیت خود را آغاز کرده باشند.
مدیرکل اداره موزه‌ها همچنین در خصوص بحث سودآوری موزه‌ها یادآور شد: موزه‌ها در مجموع سودآور نیستند و به برخی از موزه‌های بخش خصوصی به دلیل کارآفرینی‌ای که داشتند قبل از سال جدید کمک‌های بلاعوضی شده است و در سال جدید هم تصمیم گرفتیم که یک وام کم بهره به موزه‌های خصوصی داده شود که البته سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور باید آن را تایید کند.
